معادن افغانستان!
مسله داشتن معادن، استخراج معادن، مديريت معادن و …. معادن يك مسله بسيار پيچيده، چالش زا، مشكل و حياتي كشور ها در دنياي امروزي است.
بسیاری از كشور ها بخواهند یا نخواهند در دنياي امروزي به تنهايي نميتوانند به اين گزينه حياتي شان بپردازند.
كلوبلايزيشن! یا جهانی شدن!
جهانی شدن از دیدگاه کارشناسان امور بینالملل، فرایند یکپارچگی مردم جهان در زمین واحد است. به نحوی که هیچ حادثه و رخدادی در هیچ نقطهای از سیارهٔ زمین نمیتواند محلی و کماهمیت تلقی شود.
طبق برخی دیدگاههای موافق با جهانی شدن، این اتفاق در صورت انسجام میتواند سبب گسترش پیوندها و ارتباطات متقابل فراتر از حد دولتها شود و اهمیت محلات و قومیتگرایی را به حداقل برساند.[۱] یکجهانی شدن در حقیقت از پیامدهای نوزایی تمدن صنعتی و انقلاب تکنولوژی و گسترش سرمایهداری است که در صورت تحقق دور از فساد و نقص میتواند به موجب فرایندهای پیچیده، جوامع مدنی را جایگزین دولتشهرهای سنتی کرده و در تعاملی برابر به صورتی متوازن باعث توسعه همگانی گردد. از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
رشد کشف معادن ، سرمایه گذاری ، استخراج و مدیریت معادن در جهان امروزی از توان بسیاری از کشور ها بالا بوده و کشور های انگشت شمار و محدودی میتوانند بالای معادن سرمایه گذاری کنند که این سرمایه گذاری شامل مساییل امنیتی، استخراج، بازاریابی، مدیریت و … میباشند.
کشورهایکه میتوانند سرمایه گذاری کنند ، معادن را به شکل کارا و موثر آن استخراج ،مدیریت، بازاریابی هم برای خودشان و هم برای کشور صاحب معدن به مرحله برداشت ، بهربرداری و گرفتن فایده برسانند عبارت اند از آمريكا روسيه انگليس انحاديه اروپا چين .
مساییل بدست آوردن منابع و ثروت در جهان امروزی باعث آن گردیده که بعضی از کشور ها با قدرت کم نظامی با طرزالعمل و سرماندن به گلوبلایزیشن یا جهانی شدن و با خوش کردن شرکایی استراتیژیک و با از دست دادن مقداری از فرهنگ ها و منافع صد درصدی شان بتوانند معادن شانرا استخراج ، مدیریت ، بازاریابی و به فروش برسانند و با بدست آوردن فیصدی معینی بتوانند ممالک شانرا به یکی از کشور های باثبات ، پیشرفته و مهم اقتصادی بدل کنند. مانند: امارت متحده عرب، عربستان سعودي، قطر عمان، ماليزيا، كشور هاي اروپايي که معادن شان با پارتنرشیب یا شراکتی با امریکا و انگلیس و چین استخراج و کشورهای مانند مشترك المنافع تاجكستان أوزبكستان، ترکمنستان و غیره که با پارتنرشیب یا شراکتی روسیه مدیریت و استخراج میشوند.
كشور هاي نا موفق !
ولی هستند کشورهای ناموفق که با ایستاده شدن به مقابل جهانی شدن یا گلوبلایزیشن و کشور های قدرتمند ، نداشتن قوانین و طرزالعمل های کارا و موثر، نداشتن سرمایه مادی و معنوی و تکنالوژی و مدیریت و …و خواستن صد در صدی معادن شان برای خودشان نتنها كشور هاي نا موفق اند بلکه امروز ثبات ، امنیت ، ثروت ، فرهنگ و همه داروندارشانرا در حال ازدست دادن هستند. این کشور ها هم معادن شانرا از دست داده و ميدهند و هم صلح و ثبات ، اقتصاد شانرا. كشورهاي آفريقايي سودان و كينيا و وينزوويلا و … که دارای معادن بس بزرگ و قیمتی در جهان اند ولی ملت شان از گرسنگی و بی ثباتی و خونریزی فریاد میکشند یکی از مثال های خوب میتوانند برای این گفته باشد.
افغانستان!
افغانستان اگر ميخواهد كه معادن اش را به شکل کارا و موثر آن مديريت كند بايد شیوه ، طرزالمل و سیاست كشور هاي موفق در اين راه را مطالعه كرده و به آن بپردازد. در غیرآن خدای ناخواسته مانند کشور های ناموفق هم معادن ، هم فرهنگ ، هم اقتصاد و ثروت و هم جغرافیایش را ازدست خواهد داد.
(از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد)افغانستان برخی از پیچیدهترین و متنوعترین زمینشناسی را در خود دارد. درین کشور قدیمیترین سنگها از دوره آرچین ۳۸۰۰ میلون سال قبل و سنگهایی از دوره پروتوزوئیک (۲۵۰۰–۵۷۰ میلیون سال قبل) فنیروزوئیک ۵۷۰ الی ۱٫۶ میلیون سال قبل الی امروز دیده میشود. این کشور همچنین دارای سابقه طولانی و پیچیده تکتونیکی است. دلایل آن تا حدودی مربوط به موقعیت آن در انتهای غربی هیمالیا، تصادم نیم قاره هند، تشکیل کوههای هندوکش ، تصادم چندین پارچههای جدا شده زمین (Plate tectonics) وغیره مسایل میباشد. بدین لحاظ ذخایر معدنی افغانستان از نوع ماگمایی، پگماتیک، کار بونیتک، اسکارن، هیدروتورمال، دگرگونی [متحوله] و رسوبی میباشد. این کشوربه نسبت کوهستانی بودنش دارای ذخایر معدنی متنوع و فراوان میباشد.[۱] طبق اظهارات اخبار اندیپندنت و سروی جیولوژی ایالات متحده آمریکا ارزش نفت و گاز افغانستان ۲۲۲٬۸۹۲٬۳۵۰٬۰۰۰ دلار و ارزش معادن افغانستان ۹۰۸٬۹۴۸٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار ارزش مجموعی آن ۱۱۳۱۸۴۰۳۵۰۰۰۰دلار یا ۱۱۳۱٫۸۴۰ تریلیون دلار میباشد.[۲] افغانستان از لحاظ معادن غنی و دارای معادن متعدد است. تحقیقات زمینشناسی به اثبات رسانیده است که در افغانستان ۱۴۰۰ نوع منرال و سنگ معدنی شناخت گردیده است.[۳] در این اواخر گروهی ازناسا آمریکا با وسایل اشعه لیزر توانستند معادن عمق کوهها و زمینهای افغانستان را کشف، عکسبرداری و تثبیت تقریبی نمایند. تا فعلاً ۲۸۶معدن فلزات، ۵ میدان گازی در شمال، تیل مایع وسایر معدنیات کشف شدهاست. معدن فلزات افغانستان به تنهایی وجود ندارد بلکه به طور درصدی پیدا میشود، مثلاً مس در ۲۴۰ نوع سنگ پیدا میشود. زیادترین آن در بورنیت CuFeS4دارای اعیار(۶۳٫۳٪)مس و متباقی آهن و سلفر است. معادن آهن در افغانستان از اهمیت بسزایی برخوردارند، یکی از مشهورترین معادن آهن در این کشور معدن آهن حاجیگک است که دارای ۱٫۸ میلیارد تن آهن میباشد. معادن طلا در چهار منطقه زرکشان غزنی، بدخشان، خاک ریز قندهار و تخار وجود دارد. معادنکرومیت در حصارک لوگرو و در ولسوالی زنه خوان غزنی وغیره مناطق وجود دارد. معادن زغال سنگ در یازده محل از جمله ۵ معدن آن قابل استخراج میباشد، معدن لاجوردبدخشان دارای ۱۳۰۰تن لاجورد در سرسنگ بدخشان، معدن مس عینک لوگردارای ذخایر آهن ۱۱٫۳ میلون تن، ذخایر نفت وگاز شمال ۱٫۸ میلیارد مترمکعب و ذخایر نفت و گاز در هرات هلمند کتواز، معادن سرب و روی در هشت محل و هم دارای معادن مرمر «سفید و رنگه» میباشد. علاوه براین دراین کشور معدن یورانیوم خانشین در ولایت هلمند، تیتانیوم، لیتیم در نمکسار هرات، کنر و تخار، معادن آهن در ۱۰۰محل، مس در دوازد محل، آلومینیم ولایت زابل معدن نقره، منیزیم، قلعمیباشد.افغانستان دارای منرالهای کم قیمت و گرانقیمت است. منرالهای قیمتی از قبیل کورندوم امیتس توپاز، یاقوت در دو ناحیه، اکومارین لعل در شغنان بدخشان، عقیق سیاه و رنگه، گرانیت، زمرد پنجشیر فیروزه، بیرایت، تورمالین (شاه مقصود) میباشد. هکذا معادن نمک این کشور در اندخوی فاریاب، دولتآباد تالقان و نمکسار هرات، میباشد. علاوه براین دارای معادن فلورایت، گچ، چونه میباشد. معدن باروت، گوگرد در کوه البرز مزارشریف، مواد خام سمنت در کوه جبل السراج ، غوربند، تالک (تباشیر) در ننگرهار، ابرک، گانزیت، برلیم نیوبیوم سزیوم روبیدیوم، سنگ سلیت، معدن بیروچولایت نورستان، معدن بیرات در غوربند و پروان، معدن سیماب در ولایت غور، فلورامیت ارزگان، سنگ رخام در هلمند، معادن مولیدین در زابل، بغلان و لوگر، معدن بریل در ولایت کنر، معدن تنتال در نورستان، معدن بارایت سنگلان هرات، معدن شاه مقصود در ماهیپر کابل، وغیره معادن را دارا بوده و تعداد آن تا هنوز کشف نشدهاست. البته ضخامت پوست زمین در نواحی پامیر الی ۷۵کیلومتر در نواحی هموار ۵۰ کیلومتر ضخامت رسوبات از چند صد متر الی ۲۰کیلومتر میباشد که مواد معدنی در میان اینها بهشکل مواد کانی و رسوبی وجود دارد. تا اکنون تقریباً از این معادن بهرهبرداری نشدهاست.
رامین احمدیار
