عملیات پنجه شمشیر: بازی بزرگ جدید اردوغان در سوریه
نویسنده: پپه اسکوبارمترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : وب‌لاگ ساکر، ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲ *
ممکن است تغییر قطعی بازی نزدیک باشد. این تغییر، دیدار بین اردوغان و بشار اسد خواهد بود، (فرهنگ یک دهه «اسد باید برود» را به‌خاطر دارید؟)
مکان: روسیه. میانجی: ولادیمیر پوتین، شخصاً. دور از ذهن نیست که تصور کنیم این جلسه راه را هموار می‌کند تا در نهایت این باندهای مسلح کُرد که اساسا برای واشنگتن نقش ابلهان مفید را بازی می‌کنند، توسط آنکارا نابود شوند.
ویلی سلطان بین رأی‌دهندگانش که طرفدار حمله به سوریه هستند و روابط بسیار ظریفش با روسیه گرفتار شده است.
یک عملیات نظامی ویژه دیگر هم وجود دارد. نه، این بار این روسیه نیست که اوکراین را «نازی‌‌زدایی» و «غیرملیتاریزه» می‌کند ــ و از همین‌رو، نباید تعجب کرد که این عملیات در سراسر غرب دیگر سر‌وصدا به پا نمی‌کند. در پاسخ به حملات تروریستی کُردها علیه شهروندان ترکیه، توسط رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه عملیات پنجه شمشیر به‌عنوان انتقامی بسیار احساسی و هماهنگ آغاز شد. بر روی برخی از موشک‌هایی که آنکارا در این عملیات هوایی شلیک کرد، نام قربانیان ترک نوشته شده بود.
تحلیل رسمی آنکارا این است که نیروهای ترکیه به‌طور کامل به «اهداف عملیات هوایی» خود در شمال سوریه و کردستان عراق دست یافتند و مسئولین حمله تروریستی به غیرنظامیان در خیابان استقلال استانبول را به‌طور «جمعی» تنبیه کردند. و این تازه گام اول این مرحله است. برای سومین بار در سال ۲۰۲۲، سلطان اردوغان وعده حمله زمینی به مناطق تحت کنترل کُردها در سوریه را نیز می‌دهد. با این حال، به گفته منابع دیپلماتیک، این اتفاق نخواهد افتاد ــ حتی در شرایطی که تعداد زیادی از کارشناسان ترکیه بر این باورند که دیر یا زود نیاز به یک تهاجم است.
سلطان حیله‌گر بین رأی‌دهندگانش که طرفدار تهاجم هستند و روابط بسیار ظریفش با روسیه ــ که قوس ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک بزرگی را دربر‌می‌گیرد ــ گرفتار شده است. او به‌خوبی می‌داند که مسکو می‌تواند از همه اهرم‌های فشار برای منصرف کردن او استفاده کند. به‌عنوان مثال، روسیه در آخرین لحظه اعزام هفتگی گشت‌زنی مشترک روسیه و ترکیه در عین‌العرب را که در روزهای دوشنبه انجام می‌شد، لغو کرد. عین‌العرب یک سرزمین بسیار استراتژیک است: حلقه مفقوده، شرق فرات، که می‌تواند تداوم بین ادلب و رأس‌العین را فراهم کند، که توسط گروه‌های تروریستی همسو با ترکیه در نزدیکی مرز ترکیه اشغال شده است.
اردوغان در حالی که با دور زدن ترکیب ممنوعیت‌ها و تحریم‌های ضدِروسیه حداکثر سود را به‌دست می‌آورد، می‌داند که نمی‌تواند موقعیت خود را به‌عنوان میانجی بالقوه اتحادیه اروپا و روسیه به خطر بیندازد. سلطان، با دستکاری چندین پرونده جدی، عمیقاً متقاعد شده است که او هر آنچه را که برای آوردن روسیه و ناتو به پای میز مذاکره و در نهایت پایان دادن به جنگ در اوکراین لازم است، دارد. به موازات آن، او فکر می‌کند که می‌تواند در رأس روابط ترکیه و اسرائیل باشد؛ نزدیکی به دمشق؛ شرایط حساس داخلی ایران؛ روابط ترکیه و آذربایجان؛ دگرگونی‌های بی‌وقفه در سراسر مدیترانه؛ و حرکت به‌سوی ادغام اوراسیا. او تمام شروط خود را بین ناتو و اوراسیا حفظ می‌کند.
«تمام مرزهای جنوبی ما را ببندید»
اردوغان در حالی که در هواپیمای ریاست‌جمهوری خود در حال بازگشت از G۲۰ در بالی بود، برای عملیات پنجه شمشیر چراغ سبز نشان داد. این اتفاق تنها یک روز پس از ملاقات او با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، رُخ داد، جایی که طبق بیانیه اردوغان، این موضوع مطرح نشده بود. در رابطه با این عملیات «ما هیچ ملاقاتی با آقای بایدن یا ولادیمیر پوتین [رئیس‌جمهور روسیه] نداشتیم. هر دوی آنها از قبل می‌دانند که ما هر لحظه می‌توانیم چنین کارهایی را در این منطقه انجام دهیم.»
عدم اطلاع واشنگتن در مورد عملیات پنجه شمشیر نشان‌دهنده آن است که از اردوغان به نشست فوق‌العاده G۷-NATO در حاشیه نشست G۲۰ در بالی، دعوت نشده است. آن جلسه از سوی کاخ سفید برای رسیدگی به موشک معروف اس ۳۰۰ اوکراینی که در خاک لهستان سقوط کرد، فراخوانده شد. در آن زمان، هیچ‌کس هیچ مدرک قاطعی در مورد آنچه اتفاق افتاد روی میز نداشت. و ترکیه حتی به آن میز دعوت نشد ــ که البته این مسأله سلطان را به‌شدت خشمگین کرد.
بنابراین جای تعجب نیست که در اواسط هفته اردوغان گفت که پنجه شمشیر «فقط آغاز بود». وی خطاب به قانونگذاران حزب عدالت و توسعه در پارلمان گفت که ترکیه مصمم است «تمام مرزهای جنوبی خود را با یک کریدور امنیتی ببندد تا از احتمال حملات به کشور ما جلوگیری شود.» وعده تهاجم زمینی همچنان پابرجاست: این حمله «در مناسب‌ترین زمان برای ما» آغاز خواهد شد و به مناطق تل رفعت، ممبیج و کوبانی که سلطان آنها را «منابع مشکل‌ساز» نامید، ادامه خواهد داشت.
آنکارا قبلاً با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، در مقر اصلی نیروهای دموکراتیک سوریه تحت حمایت ایالات متحده ویرانی ایجاد کرده است، جایی که فرماندهان آن معتقدند هدف اصلی تهاجم زمینی احتمالی ترکیه، کوبانی است. نکته قابل توجه اینجاست که این اولین بار است که یک پهپاد ترکیه منطقه‌ای بسیار نزدیک به پایگاه آمریکایی را هدف قرار می‌دهد. و کوبانی از ارزش نمادین بالایی برخوردار است: جایی که آمریکایی‌ها با کُردهای سوریه ــ در تئوری ــ با داعش مبارزه می‌کنند.
و این توضیح می‌دهد که چرا کُردهای سوریه از عدم پاسخگویی آمریکا به حملات ترکیه وحشت‌زده شده‌اند. آنها گِله می‌کنند ــ چه کسی دیگر؟ ــ سلطان به‌خاطر دامن زدن به «احساسات ملی‌گرایانه» در آستانه انتخابات ۲۰۲۳؛ طوری که اکنون اردوغان با وجود وضعیت فاجعه‌بار اقتصاد ترکیه، شانس زیادی برای پیروزی دارد. در حال حاضر، هیچ تجمعی از نیروهای ترکیه در نزدیکی کوبانی وجود ندارد ــ فقط حملات هوایی است. که ما را به عامل بسیار مهم روسیه می‌رساند. منبج و تل رفعت، در غرب فرات، برای روسیه بسیار مهمتر از کوبانی هستند، زیرا هر دو برای دفاع از حلب در برابر حملات احتمالی سلفی ــ جهادی حیاتی‌اند.
آنچه ممکن است در آینده نزدیک اتفاق بیفتد، وضعیت را وخیم‌تر می‌کند. سرویس اطلاعاتی آنکارا ممکن است از گروه‌های جهادی حیات تحریر‌الشام ــ که قبلاً بخش‌هایی از عفرین را تصرف کرده‌اند ــ به‌عنوان نوعی «پیشگام» در تهاجم زمینی به قلمرو کُردهای سوریه استفاده کند.
فروش نفت دزدیده‌شده سوریه به ترکیه
مه جنگ کنونی نمایشگر این تصور است که روس‌ها ممکن است کُردها را با قرار دادن آنان در معرض بمباران ترکیه، فروخته باشند. این درست نیست ــ زیرا نفوذ روسیه بر قلمرو کُردهای سوریه در مقایسه با نفوذ ایالات متحده ناچیز است. فقط آمریکایی‌ها می‌توانند کُردها را «بفروشند».
هرچه مسایل بیشتر تغییر می‌کنند، در سوریه بیشتر به‌همان شکل باقی می‌مانند. همه اینها را می‌توان به‌عنوان یک بن‌بست تاریخی خلاصه کرد. این امر حتی سوررئالیستی‌تر میشود، زیرا در واقع، آنکارا و مسکو قبلاً راه‌حل تراژدی سوریه را یافته‌اند.
مشکل حضور نیروهای آمریکایی است ــ آنها اساساً از آن کاروان‌های قراضه‌ای محافظت می‌کنند که نفت سوریه را می‌دزدند. روس‌ها و سوری‌ها همیشه درباره آن بحث می‌کنند. نتیجه این است که آمریکایی‌ها با قوه جبری در آنجا هستند. آنها این کار را می‌کنند چون که می‌توانند. و دمشق در اخراج آنها ناتوان است.
سلطان همه چیز را با بدبینی کامل بازی می‌کند ــ در ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک. بیشتر آنچه که تاکنون در سوریه حل نشده است حول سرزمین‌های تحت اشغال باندهای بالفعل که خود را کُرد می‌نامند و توسط ایالات متحده حمایت می‌شوند، می‌چرخد. آنها نفت سوریه را بیشتر برای فروش مجدد به ترکیه … حمل می‌کنند.
و سپس، باندهای مسلحی که خود را کُرد می‌نامند، می‌توانند در یک لحظه، به‌سادگی مبارزه «ضد‌ِتروریستی» خود را رها کنند و در نتیجه با آزاد کردن تروریست‌هایی که دستگیر کرده‌اند، «تهدید تروریستی» را در سراسر شمال شرق سوریه افزایش دهند. آنها گِله می‌کنند ــ چه کسی دیگر؟ ــ کمک‌های مالی به این باندهای مسلح را افزایش می‌دهند.
تمایز بین «باندهای مسلح» و «تروریست‌ها» البته بسیار کم است. آنچه بیش از همه برای اردوغان مهم است این می‌باشد که او می‌تواند از کُردها به‌عنوان ارز در مذاکرات تجاری مرتبط با دور زدن ممنوعیت‌ها و تحریم‌های ضدِروسیه استفاده کند. و این توضیح می‌دهد که چرا سلطان ممکن است علیرغم هرگونه محکومیت واشنگتن یا مسکو، هر زمان که صلاح بداند تصمیم به بمباران خاک سوریه بگیرد. روس‌ها هر چند وقت یک‌بار ابتکار عمل را در زمین به‌دست می‌گیرند ــ همانطور که در عملیات ادلب در سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، زمانی که روس‌ها نیروهای ارتش ترکیه را که به سلفی‌ها «کمک» می‌کردند، بمباران کردند.
حالا ممکن است یک تغییر‌دهنده بازی در کار باشد. ارتش ترکیه میدان نفتی العمر در شمال دیرالزور را بمباران کرد. این در عمل به این معنی است که آنکارا اکنون حداقل زیرساخت‌های نفتی معروف منطقه «خودمختار کُردها» را ویران می‌کند. این زیرساخت در مورد نفتی که به مرز عراق در کردستان عراق می‌رسد توسط ایالات متحده مورد سوء‌استفاده قرار گرفته است. بنابراین، به یک معنا، آنکارا علیه کُردهای سوریه و به طور همزمان به سرقت آمریکایی‌ها از نفت سوریه حمله می‌کند.
ممکن است تغییر قطعی بازی نزدیک باشد. این تغییر، دیدار بین اردوغان و بشار اسد خواهد بود، (فرهنگ یک دهه «اسد باید برود» را به‌خاطر دارید؟)
مکان: روسیه. میانجی: ولادیمیر پوتین، شخصاً. دور از ذهن نیست که تصور کنیم این جلسه راه را هموار می‌کند تا در نهایت این باندهای مسلح کُرد که اساسا برای واشنگتن نقش ابلهان مفید را بازی می‌کنند، توسط آنکارا نابود شوند.
* https://thesaker.is/operation-claw-sword-erdogans-big-new-game-in-syria/
