چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

«
»

شرایط بد کنونی- مسبب نعمت الهی  چو از بین رفتن مفسدان جمهوری بنام شده است!

(قدرت بنیادهای فکری دولت ملت- خودآگاهی اعضای جامعه)

آمدن طالب پسا ۲۰۲۱ یا انتقال قدرت به گونه نامشروع و عدم فقر زدایی و سیر فقر اقتصادی٬ سیاسی اجتماعی بطور روزافزون و عدم برنامه مطلوب گروه حاکم٬ برای بیرون رفت بسوی مشروعیت و فقرزدایی نباید جبر تاریخ و جبر طبیعی اذعان عمومی و بدوی افکار عمومی کند.

از طرفی فراری شدن جنگ سالاران٬ تکیه داران قومی و تکنوکرات های دو پاسپورته٬ در مقدم واحب است٬ تا شکرانه آن را در حضور خدا ادعا کرد٬ و به محکمه شان هم کوشید٬ قابل یادآوری است که ماکیاولی در شهریار جمهوری را بهترین می داند ولی در صورت عدم فضلیت آن٬ جمهوری را پیشنهاد نمی کند٬ البته در دید وی مردم ایتالیا آن زمان بوده٬ که گزینه سلطنتی مستبد را٬ به منظور اینکه مردم به توسعه انسانی بر ایجاد پایداری جمهوریت برسند لازم می داند٬ و عدم این فضلیت و موجودیت جمهوری را خطرناک استنتاج می کند٬ زیرا در این حالت مردم خودشان یکی دیگر شانرا نیست می کنند.

فضیلت عبارت از خود گذری منافع خصوصی در مقابل منافع عمومی است٬ فضیلت حفظ توازن است٬ مثلا شاه امان الله خان به همه اشتباهات که داشت٬ نباید سرنگون می شد٬ و یا افکار عمومی آنقدر به وجه سازنده خود یا پختگی رسیده می بود٬ که رهبران نه٬ بل مردم از مصالحه ملی دکتر نجیب استفاده می کردند٬ همچنان انتخابات های دوره بیست ساله جمهوری که قطعا سازماندهی شده و غیر شفاف بود٬ به تمثیل جمهوری از بین به بالا٬ یعنی از انتخاب ولسوال و والی تا انتخابات نمایندگان مردم و فرد اول کشور٬ در ایجاد سیستم شفاف نهادینه می شد٬ صورت می گرفت.

دولت مردم و سیر حاکمیت ملی از حاکمیت فرد تا حاکمیت مردمی به گونه فلسفی می باید آسیب شناسی شود٬ و نباید به چند تحلیل سطحی رسانه ای دیداری اکتفا کردد. 

این فضلیت زمان بدست می آید٬ که سقراط عادت مطالعه چون خورد و نوشیدن را بهر عضو و اعضای جامعه پیشنهاد می کند٬ از آنجاییکه مولف و نویسندگان بیشمار داریم و محقق یا پژوهشگر که بیناد فکری ایحاد کند و مستلزم نسخه سقراط گردد کمتر٬ که رسالت سیر حاکمیت فردی بسوی مردمی تا حاکمیت ملی نیازمندی مسوولیت پذیری هر عضو از جامعه است٬ که از میان شان رهبرانی به منظور رهبردی اهداف مدینه فاضله اعلام موجودیت کنند. 

در نتیجه:

  •  تحلیل و تجزیه احکام صادر شده توسط طالبان٬ بایستی توسط علما صورت گیرد٬ در منبرهای روز جمعه اعلام گردد.
  • استنتاج حاکمیت قانون از حاکمیت مردم و سیر آن٬ در مولفه های مردم سالاری توسط پژوهش دانشگاهی بصورت برق آسا در جریان باشد.  
  • تتبین آزادی و آگاهی مردم در مقابل- حاکمیت جهل از مبانی فهم نادرست از دین و قوم گرایی٬ تشخیص فلسفی و تجویز کاربردی شود.

محمدآصف فقیری

پژوهشگر و نویسنده