خداحافظ، دوران ۲۰۲۲-۱۹۹۱
پپه اسکوبار
ترجمه و تلخیص: برزین روستایی
دانش و امید
شماره ۱۶، اسفند (حوت) ۱۴۰۱
سال 2023 برای ناتو در وضعیت کاملاً عجیبی آغاز شده است، زیرا وزیر دفاع روسیه، شویگو، اعلام کرد که فرمانده ناوگان نیروی دریایی روسیه -دریاسالار گورشکوف- تور دریایی خود را آغاز کرده است، آنهم در حالی‌که کارت ویزیت آقای «زیرکُن۲» مافوق صوت را در جیب دارد.
این تور تجاری، اقیانوس‌های اطلس و هند را در بر می‌گیرد و البته شامل دریای مدیترانه، همان «دریای ما»ی سابق امپراتوری روم میشود.۳ پرسه‌زنی آقای زیرکُن مطلقاً هیچ ربطی به جنگ در اوکراین ندارد: تنها نشانه‌ای است از آنکه در آینده، وقتی صحبت از برشته کردن ماهی‌های4 بزرگ‌تر از پرداختن از گروه روان‌پریش‌های کیِف به میان می‌آید، چه اتفاقی خواهد افتاد.
در پایان سال 2022، شاهد سرخ شدن ماهی بزرگ مذاکرات اوکراین بودیم. اکنون در یک بشقاب داغْ سرو، و کاملاً هضم شده است. مسکو به‌طرز دردناکی صراحتاً اعلام کرده است که هیچ دلیلی برای اعتماد به ابرقدرت «بی‌عرضه در توافق» رو به زوال را ندارد.
حالا حتی رانندگان تاکسی در داکا هم روی این موضوع شرط‌بندی می‌کنند که «حمله زمستانی» موعود چه زمانی آغاز میشود و تا کجا پیش خواهد رفت. مسیر پیشِ روی ژنرال آرماگدون5 روشن است : غیرنظامی کردن همه‌جانبه و برق‌زدایی از نیروهای نظامی همراه با جمع کردن توده‌های اوکراینی با کمترین هزینۀ ممکن، زیر چتر نیروهای مسلح روسیه در دونباس، تا وقتی که روانی‌های کیِف طلب بخشش کنند.
یکی دیگر از ماهی‌های بزرگ سرخ شده در یک بشقاب داغ در پایان سال 2022، توافق‌نامه مینسک 2014 بود. آشپز کسی جز صدراعظم سابق مرکل («تلاش برای خرید زمان در اوکراین»6) نبود. بدین مضمون روشن که: استراتژی ترکیبی اشتراوسی7 – نومحافظه کار و نولیبرال-محافظه‌کاران مسئول سیاست خارجی ایالات متحده، از ابتدا، راه انداختن یک جنگ دائمی نیابتی علیه روسیه بود.
مرکل ممکن است چیزی داشته باشد که جلوی روس‌ها به آنها بگوید. او -مانند مایک پمپئوی جیغ جیغو- دروغ گفت و بارها و بارها، برای سال‌ها، به دروغش ادامه داد. این برای مسکو شرمی به‌دنبال ندارد، بلکه برای برلین ننگ‌آور است: یک نمایش تمام عیار دیگر از عبودیت کامل نسبت به امپراتوری.
واکنش ماریا زاخاروا از وزارت خارجه روسیه، در جایگاه منادیان معاصر، به همان اندازه جالب بود: اعتراف مرکل می‌تواند به عنوان دلیل و مدرکی ویژه در دادگاهی استفاده شود که سیاستمداران غربی را به‌عنوان مسئولین تحریک جنگ نیابتی روسیه و اوکراین به محاکمه می‌کشد.
البته شاید کسی نتواند این را به‌وضوح تأیید کند که همۀ این‌ها می‌تواند بخشی از یک معاملۀ مخفی و فزایندۀ روسیه و آلمان باشد که منجر به بازیابی حداقل بخشی از حاکمیت آلمان شود.
حالا، وقت سرخ کردن ماهی ناتو است
در همین حال، دیمیتری مدودف، نایب رئیس شورای امنیت روسیه، با اعتماد به نفس کامل، آب‌وتابی به داستان ماهی سرخ شدۀ مذاکره داد: «آخرین هشدار به همۀ ملت‌ها! هیچ کاری با جهان آنگلوساکسون نداریم [زیرا] دزد، کلاهبردار، و دغل‌بازی است که می‌تواند دست به هر کاری بزند … از این به بعد ما متکی به خود خواهیم بود. تا زمانی که نسل جدیدی از سیاستمداران عاقل به قدرت نرسند، هیچ‌کس در غرب نیست که بتوانیم به هر دلیلی با او در ارتباط باشیم».
مدودف، درست چند روز قبل از آخرین گفتگو از گفتگو‌های مجازی «زوم» -بین شی و پوتین- که به نوعی غیررسمی پروندۀ سال 2022 را با مشارکت استراتژیک و کاملاً هماهنگ روسیه-چین بست، به‌طور قابل توجهی، کم و بیش همان متن را شخصاً برای شی جین‌پینگ در پکن خواند.
طی چند ماه آینده در جبهه جنگ، شیار جدید -تهاجمی- ژنرال آرماگدون، به یک واقعیت غیرقابل انکار روی زمین منجر خواهد شد: تقسیمی بین یک سیاهچاله ناکارآمد یا ناقص اوکراین در غرب، و نوو-روسیا در شرق. حتی صندوق بین‌المللی پول هم، اکنون تمایلی به ریختن وجوه اضافی به سیاهچاله ندارد. بودجه سال 2023 کیِف، کسری -غیرواقعی- 36 میلیارد دلاری دارد. نیمی از بودجه مربوط به ارتش است. کسری واقعی در سال 2022 حدود 5 میلیارد دلار در ماه بود، و به‌ناچار افزایش خواهد یافت.
تیموفی میلوانوف، استاد دانشکده اقتصاد کیِف، به ناله در آمده است: صندوق بین‌المللی پول نگران «بدهی پایدار» اوکراین است. وی افزود: «اگر حتی صندوق بین المللی پول نگران است، پس تصور کنید سرمایه‌گذاران خصوصی چه فکر می‌کنند». هیچ «سرمایه‌گذاری» در اوکراین وجود نخواهد داشت. کرکس‌های چندملیتی، زمین و هر دارایی مولد کوچکی که ممکن است باقی مانده باشد را مفت به‌چنگ خواهند آورد.
مسلماً بزرگ‌ترین ماهی که در سال 2023 سرخ میشود، اسطوره ناتو است. همه تحلیل‌گران جدی نظامی، از جمله تعداد کمی از آمریکایی‌ها، می‌دانند که ارتش و مجتمع صنعتی نظامی روسیه، صاحب سیستمی برتر از آنچه در پایان اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت، و بسیار برتر از ایالات متحده و سایر اعضای ناتو امروزی است.
ضربه نهایی به اتحاد احتمالی بین آلمان (اتحادیۀ اروپا)، روسیه و چین به سبک مکیندر8 -که واقعاً از اهداف پنهان جنگ نیابتی ایالات متحده در اوکراین است- مطابق رؤیاهای اشتراوسی پیش نمی‌رود.
صدام حسین، دست‌نشانده سابق امپراتوری، به این دلیل که می‌خواست دلار نفتی را دور بزند، دچار «رژیم چنج» شد. اکنون ما رشد اجتناب‌ناپذیر پترو-یوان را داریم؛ همانطور که شی جین پینگ در ریاض اعلام کرد «در سه الی پنج سال» آینده: شما با حملۀ غافل‌گیرانه به پکن، نمی‌توانید جلوی آن‌را بگیرید.
در سال 2008، روسیه بازسازی گستردۀ نیروهای موشکی، و یک برنامۀ 14 ساله برای مدرن‌سازی نیروهای مسلح زمینی را آغاز کرد. نمایش آقای زیرکُن با کارت ویزیت مافوق‌صوت خود در سراسر «دریای ما»، تنها بخش کوچکی از تصویر بزرگ است.
اسطوره قدرت ایالات متحده
سیا افغانستان را -حتی با کنار گذاشتن خط تولید هروئین- طی یک عقب‌نشینی تحقیرآمیز رها کرد تا به اوکراین نقل مکان کند و همان سیاست‌های ورشکسته را ادامه دهد. سیا به همراه MI6 و دیگران، پشت خرابکاری‌های مداوم زیرساخت‌های روسیه است؛ [چیزی که] دیر یا زود به صورت خودشان برخواهد گشت.
برای مثال، شاید تعداد کمی از مردم – شامل مأموران سیا – بدانند که شهر نیویورک ممکن است با یک حرکت ویران شود: منفجر کردن پل جورج واشنگتن. این شهر بدون پل نمی‌تواند غذا و بیشتر نیازهای خود را تأمین کند. شبکۀ برق شهر نیویورک را می‌توان با حمله به مراکز کنترل آن نابود کرد. احیای دوبارۀ آن ممکن است یک سال طول بکشد.
علیرغم گردوخاک‌های بی‌شمار جنگ در اوکراین، وضعیت کنونی، تنها نشان از یک درگیری دارد. جنگ واقعی هنوز حتی شروع هم نشده است. ممکن است به زودی آغاز شود. شاید.
جدا از اوکراین و لهستان، هیچ نیروی قابل ذکر دیگری از ناتو وجود ندارد. آلمان مقدار مسخره‌ای از مهمات برای مصرف دو روزه فرستاده است. ترکیه حتی یک سرباز برای جنگ با روسیه در اوکراین اعزام نخواهد کرد.
از 80.000 نیروی آمریکایی مستقر در اروپا، تنها 10درصد آنها مسلح هستند. اخیراً 20.000 مورد اضافه شده است که چیز مهمی نیست. اگر آمریکایی‌ها سربازان خود را در اروپا فعال می‌کردند -چیزی که به خودی خود بسیار مضحک است- جایی برای فرود آذوقه یا نیروی کمکی نداشتند. همه فرودگاه‌ها و بنادر دریایی می‌توانند در عرض چند دقیقه توسط موشک‌های مافوق صوت روسیه -در اروپای قاره‌ای و بریتانیا- نابود شوند.
علاوه بر این، تمام مراکز سوخت مانند روتردام برای نفت و گاز طبیعی، تمام تأسیسات نظامی، از جمله پایگاه‌های آمریکایی در اروپا: گرافن‌وُر، هوهن‌فِلز، رامشتاین، باوم‌هولدر، ویلسک، اسپانگ‌دالم، و ویس‌بادن در آلمان (برای ارتش و نیروی هوایی)؛ پایگاه هوایی آویانو در ایتالیا؛ پایگاه هوایی لاژِس در جزایر آزور پرتغال؛ ایستگاه دریایی روتا در اسپانیا؛ پایگاه هوایی اینجرلیک در ترکیه؛ و ایستگاه‌های نیروی هوایی سلطنتی لِیکِن‌هیت و میدِن‌هال در بریتانیا، نیز می‌توانند نابود شوند.
همه جت‌های جنگنده و بمب‌افکن‌ها چه هنگام فرود و چه پس از فرود می‌توانند نابود شوند. جایی برای فرود آمدن وجود نخواهد داشت جز در اتوبان، جایی که زمین‌گیر خواهند شد.
موشک‌های پاتریوت بی‌ارزش‌اند؛ همانطور که کل جنوب جهانی در عربستان سعودی شاهد آن بود، وقتی که تلاش کردند تا موشک‌های حوثی‌ها را که از یمن می‌آمدند، بزنند. گنبد آهنین اسرائیل حتی نمی‌تواند تمام موشک‌های بدوی را که از غزه می‌آیند، نابود کند.
قدرت نظامی ایالات متحده، اسطورۀ برتر انواع ماهی‌های سرخ شده است. اساساً آنها در پشت نمایندگان نیابتی -مانند نیروهای مسلح اوکراین- پنهان می‌شوند. نیروهای ایالات متحده ارزشی ندارند مگر در شکار بوقلمون؛ مثل عراق در سال‌های 1991 و 2003؛ در برابر حریف معلول، در وسط بیابان، بدون پوشش هوایی. و هرگز فراموش نکنید که چگونه ناتو به‌طور کامل توسط طالبان تحقیر شد.
نقطه شکست نهایی
سال 2022 به یک دوران پایان داد: آخرین نقطه شکست «نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» که پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تثبیت شده بود.
امپراتوری وارد چرخۀ نومیدی و خودزنی شده و همة رشته‌هایش را پنبه کرده است: جنگ نیابتی در اوکراین، پیمان آکوس، هیستری تایوان، همه برای از بین بردن سازوکارهایی است که خودش در سال 1991 ایجاد کرده بود.
عقب‌گرد از جهانی‌سازی، توسط خود امپراتوری صورت خواهد پذیرفت: از دزدیدن بازار انرژی اتحادیه اروپا از دست روسیه -تا دست نشاندگان بدبخت، انرژی بسیار گران ایالات متحده را خریداری کنند- گرفته، تا شکستن کل زنجیرۀ تأمین نیمه‌هادی‌ها، و بازسازی اجباری آن در اطراف خود، برای «انزوا»ی چین.
جنگ ناتو علیه روسیه در اوکراین، فقط یک مرحله از یک بازی بزرگ تازه است. برای جنوب جهانی، آنچه واقعاً اهمیت دارد این است که اوراسیا -و فراتر از آن- چگونه روند یکپارچگی خود را سامان دهند، گسترش BRI تا BRICS+9، از سازمان همکاری شانگهای تا کریدور بزرگ حمل‌ونقل شمال ـ جنوب، از اوپک+ تا مشارکت اوراسیای بزرگ‌تر.
به معنای محدود، جهان کنونی شبیه جهان قبل از جنگ جهانی اول یا دوم است. تعداد فزاینده‌ای از کشورها در حال تلاش برای گسترش نفوذ خود هستند؛ اما با یک تفاوت: همۀ آنها: چین، روسیه، هند، ایران، اندونزی و دیگران، همانطور که شی جین‌پینگ آن را ابداع کرد، طالب چندقطبی‌گرایی یا «مدرن‌سازی صلح‌آمیز» هستند، و نه جنگ‌های دائمی.
پس خداحافظ 1991-2022. کار سختی شروع شده است. به بازی بزرگ جدید تَرَک [در نظام کهن] خوش آمدید.
1. https://strategic-culture.org/news/2023/01/07/bye-bye-1991-2022/
۲. موشک مافوق صوت زیرکُن، با برد 1000 کیلومتر، که به ادعای ارتش روسیه، برگ برندۀ اوست.
۳. نام قدیمی دریای مدیترانه، Mare Nostrum بود که در زبان لاتین، به‌معنای «دریای ما» است.
۴. have bigger or other fish to fry اصطلاحی به معنای «انجام کارهای مهم»، یا «قصد انجام کارهای مهم‌تر» است. اما در این متن، از آنجا که نویسنده با طنز و کنایه با اجزای این اصطلاح بازی کرده‌است، جهت وفاداری به ادبیات نویسنده از شیوه وی پیروی شده است.
۵. کنایه از نبرد نهایی بین خیر و شر.
۶. ن.ک. مقالۀ «مرکل نقشۀ غرب را رو کرد». دانش و امید؛ شمارۀ 15، ص 131.
۷. لئو اشتراوس (1973-1899) نظریه پرداز فلسفۀ سیاسی، پدر معنوی نومحافظه‌کاران، و مشهور به جهان‌بینی ضد علمی‌اش.
۸. ن.ک. مقالۀ «جدال آمریکا و ترکیه». دانش و امید. شمارۀ 15، ص 152.
۹. اشاره به گسترش پیمان سه جانبۀ برزیل، هند و روسیه، که اکنون شامل 5 کشور بزرگ و چند کشور داوطلب عضویت است.
