جنگ مخفی استارلینک: چگونه ماسک یک کمپین پنهانی علیه ایران را هدایت می‌کند
نویسنده: آلن مک‌لئود ــ
با همکاری فعال با دولت ایالات متحده برای قاچاق تجهیزات ارتباطی به ایران، ایلان ماسک بار دیگر در تلاش‌های واشنگتن برای تغییر رژیم یاری می‌رساند. این اقدام در راستای سابقه‌ای طولانی از تلاش‌های آمریکا برای سرنگونی حکومت تهران و همکاری نزدیک ماسک با ساختار امنیت ملی ایالات متحده است؛ همکاری‌ای که به پیشبرد اهداف این کشور در سراسر جهان کمک کرده است.
واشنگتن دهه‌ها است که در پی براندازی حکومت ایران است. اما امروزه، مهم‌ترین متحد آن در این تلاش ممکن است نه در سیا یا پنتاگون، بلکه در دره سیلیکون باشد.
ایلان ماسک با استفاده از سیستم ماهواره‌ای استارلینک، اکنون به قاچاق هزاران ترمینال ارتباطی به داخل ایران کمک می‌کند؛ کاری که به شبکه‌های اپوزیسیون اجازه می‌دهد محدودیت‌های دولتی را دور بزنند و به‌صورت مخفیانه هماهنگ شوند. همکاری او با ساختار امنیت ملی آمریکا، او را به چهره‌ای کلیدی در یکی از بلندپروازانه‌ترین کمپین‌های تغییر رژیم در تاریخ معاصر بدل کرده است.
هدف‌گیری تهران
این واقعیت پنهانی نیست که ایران در تیررس سیاست‌های واشنگتن قرار دارد. و ایلان ماسک در تلاش برای سرنگونی دولت تهران نقش ایفا می‌کند. در پاسخ به پستی از مارک لوین، عضو شورای مشورتی امنیت داخلی ترامپ، که از او خواسته بود «میخ نهایی را بر تابوت رژیم ایران بکوبد» با فراهم‌کردن اینترنت استارلینک برای مردم ایران، این میلیاردر حوزه فناوری اعلام کرد که «پرتوها فعال هستند».
پس از آغاز بمباران‌های اسرائیل، وزارت ارتباطات ایران محدودیت‌های سنگینی بر ارتباطات آنلاین اعمال کرد؛ اقدامی که توانایی نیروهای آمریکایی و اسرائیلی حاضر در ایران برای ارتباط‌گیری را به‌شدت مختل کرد.
استارلینک سرویسی است که امکان اتصال مستقیم به هزاران ماهواره اسپیس‌ایکس در مدار پایین زمین را برای دارندگان ترمینال فراهم می‌کند. ترمینال‌ها در واقع بشقاب‌های ماهواره‌ای کوچک و قابل حمل هستند که می‌توانند در هر مکانی نصب شوند و به افراد حاضر در نزدیکی اجازه دهند محدودیت‌های دولتی را دور بزنند.
این نخستین‌بار نیست که ماسک از استارلینک برای ایجاد آشوب در ایران استفاده می‌کند. در سال ۲۰۲۳، در اوج جنبش اعتراضی تحت حمایت آمریکا، این میلیاردر زادهٔ آفریقای جنوبی در واکنش به بیانیه‌ای از سوی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه وقت ایالات متحده، مبنی بر اینکه «ایالات متحده اقداماتی برای ترویج آزادی اینترنت و جریان آزاد اطلاعات برای مردم ایران انجام می‌دهد … برای مقابله با سانسور دولت ایران»، اعلام کرد: «استارلینک را فعال می‌کنم».
چند هفته پس از این اعلام، ماسک فاش کرد که به قاچاق صدها دستگاه استارلینک به داخل ایران کمک می‌کند. او بعدها گفت: «نزدیک به ۱۰۰ دستگاه استارلینک در ایران فعال شده‌اند».
مقیاس این عملیات بسیار گسترده بوده است؛ تنها ۱۸ ماه بعد، تخمین زده می‌شود حدود ۲۰٬۰۰۰ دستگاه استارلینک به صورت مخفیانه در داخل ایران فعال باشند و به شبکهٔ عظیمی از فعالان، جاسوسان و دیگر نیروهای ضد‌دولتی برای هماهنگی و ارتباط کمک می‌کنند.
حفظ جبههٔ اوکراین
ایران تنها کشوری نیست که از استارلینک برای پیشبرد منافع واشنگتن استفاده شده است.
پس از آن که روسیه زیرساخت ارتباطی اوکراین را هدف قرار داد، دولت آمریکا هزاران دستگاه استارلینک را به اوکراین فرستاد؛ جایی که این سیستم ستون فقرات ارتباطات کشور را تشکیل می‌دهد. بیشتر تسلیحات پیشرفته‌ای که کشورهای ناتو به اوکراین فرستاده‌اند بدون سیستم‌های هدف‌گیری آنلاین بی‌استفاده‌اند، و استارلینک به ارتش اوکراین امکان می‌دهد مواضع روسیه را هدف بگیرد. یکی از مقامات به تایمز لندن گفته است که او «مجبور است» برای هدف‌گیری دشمن از طریق تصویربرداری حرارتی از استارلینک استفاده کند.
برآورد می‌شود حدود ۴۲٬۰۰۰ دستگاه استارلینک در اوکراین فعال باشند و وزارتخانه‌ها، بیمارستان‌ها و ارتش این کشور را به‌صورت آنلاین نگه دارند. یک سرباز اوکراینی به خبرنگار دیوید پاتریکاراکوس گفت: «استارلینک چیزی بود که ورق جنگ را به نفع اوکراین برگرداند. روسیه تمام تلاشش را کرد که ارتباطات ما را نابود کند. ولی دیگر نمی‌تواند. استارلینک حتی زیر آتش کاتیوشا و توپخانه کار می‌کند. حتی در ماریوپل هم جواب می‌دهد».
مرد پنتاگون
همان‌طور که پیدا است، ماسک و شرکت‌هایش رابطه‌ای بسیار نزدیک با ساختار امنیت ملی آمریکا دارند. اسپیس‌ایکس ـــ سازندهٔ استارلینک ـــ قراردادهای بسیار سودآوری با نهادهای اطلاعاتی آمریکا امضا کرده است.
در سال ۲۰۲۱، این شرکت قراردادی ۱/۸ میلیارد دلاری با اداره شناسایی ملی (NRO) برای ساخت شبکه‌ای از صدها ماهواره جاسوسی به امضا رساند. همچنین برای پرتاب سامانهٔ جاسوسی ۵۰۰ میلیون دلاری لاکهید مارتین و رساندن ماهواره فرماندهی نیروی هوایی به فضا برگزیده شد.
بااین‌حال، نزدیک‌ترین نهاد اطلاعاتی به ماسک و اسپیس‌ایکس، سازمان سیا بوده است. تسهیل‌گر پیدایش اسپیس‌ایکس مایک گریفین بود؛ رئیس وقت In-Q-Tel، بازوی سرمایه‌گذاری سیا. این نهاد شرکت‌های فناوری نوآور را شناسایی و تأمین مالی می‌کند تا سیا برتری اطلاعاتی نسبت به رقبا داشته باشد.
گریفین از روز نخست با ماسک همراه بود، حتی در سال ۲۰۰۲ با او به مسکو سفر کرد تا با خرید موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای ارزان‌قیمت روسی، اسپیس‌ایکس را راه‌اندازی کنند. ماسک بر این باور بود که با خرید موشک‌های ارزان‌تر از سراسر جهان، می‌تواند شرکت‌هایی مانند لاکهید مارتین را پشت سر بگذارد و قراردادهای دفاعی به‌دست آورد.
هرچند تلاششان ناکام ماند، اما این سفر آغازگر شراکتی مادام‌العمر شد. گریفین به حامی اصلی ماسک در جامعهٔ اطلاعاتی بدل شد، او را «هنری فورد» صنعت موشکی خواند، و نامش را مرتب در محافل قدرت مطرح می‌کرد.
گریفین بعدها رئیس ناسا شد، در پنتاگون سمت بالایی گرفت و چندین‌بار با اعطای قراردادهای عظیم، اسپیس‌ایکس را از ورشکستگی نجات داد.
شاید هیچ‌کس به‌اندازهٔ گریفین در زندگی ماسک تأثیر نداشته باشد. گریفین اکنون مشاور ارشد شرکت Castelion است؛ شرکت منشعب از اسپیس‌ایکس که در زمینهٔ سیستم‌های دفاع موشکی فعالیت می‌کند. ماسک فرزند اول خود را به افتخار او «گریفین» نامید و فرزند بعدی‌اش را X Æ A-12 گذاشت، برگرفته از یک بمب‌افکن سیا.
مرد موشکی
شرکت Castelion در سال ۲۰۲۲ برای کمک به پنتاگون در پیروزی در جنگ هسته‌ای تشکیل شد. دهه‌ها است که برنامه‌ریزان نظامی واشنگتن در پی یافتن راهی برای مهار موشک‌های هسته‌ای خارجی هستند تا به خاک آمریکا نرسند. در همین راستا، ماسک برای ساخت «گنبد آهنین آمریکایی» عظیمی از ماهواره‌های اصلاح‌شدهٔ اسپیس‌ایکس، که قادر به انهدام موشک‌های ورودی باشد، جذب شد.
در ظاهر، این فناوری دفاعی به نظر می‌رسد، اما در عمل، به آمریکا امکان می‌دهد بدون نگرانی از تلافی، هر کشوری را هر زمان هدف قرار دهد. این موضوع اصل بازدارندگی متقابل تضمین‌شده (MAD) را که از دههٔ ۱۹۴۰ صلحی شکننده را حفظ کرده، نابود می‌کند و آمریکا ـــ تنها کشوری که از سلاح هسته‌ای علیه کشور دیگری استفاده کرده ـــ را شکست‌ناپذیر می‌سازد.
اسناد داخلی نشان داده‌اند که تنها چیزی که در این دهه‌ها مانع حمله آمریکا شده است، تهدید انتقام توسط روسیه، چین یا کره شمالی بوده است.
ماسک بارها پیامدهای زمستان هسته‌ای را کم‌اهمیت جلوه داده و حتی پیشنهاد داده که بیش از ۱۰٬۰۰۰ کلاهک هسته‌ای به مریخ شلیک شود تا با ایجاد اثر گلخانه‌ای شدید، آن سیاره برای سکونت انسان قابل‌زیست شود.
کمتر دانشمندی به موفقیت این طرح باور دارد و بسیاری به‌شدت آن را محکوم کرده‌اند. دیمیتری روگوزین، رئیس وقت سازمان فضایی روسیه (روس‌کاسموس)، هشدار داد که این ماجراجویی ماسک چیزی جز پوششی برای پرکردن فضا از هزاران موشک هسته‌ای نشانه‌رفته به سوی روسیه، چین و دیگر کشورهایی که آمریکا از آنها خشمگین است، نیست.
سرنگونی دولت‌ها در سراسر جهان
هرچند ایران اکنون در اولویت هدف قرار گرفته، اما تنها کشوری نیست که ماسک در امور آن دخالت کرده است. این میلیاردر فناوری تلاش کرد نتیجهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا در سال گذشته را وارونه جلوه دهد و مدعی شد که نامزد راست‌گرای افراطی، ادموندو گنزالس، پیروز شده است.
او ویدیوهای جعلی دربارهٔ تقلب گسترده منتشر کرد، حساب توییتر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور وقت، را مسدود کرد و حتی تهدید کرد که او را به زندان بدنام گوانتانامو منتقل می‌کند. با توجه به اظهارات پیشین ماسک، چنین تهدیدهایی در آمریکای لاتین جدی گرفته می‌شود.
او اعتراف کرده است که با دولت آمریکا در سرنگونی اوو مورالس، رئیس‌جمهور بولیوی، در سال ۲۰۱۹ همکاری داشته است. بولیوی دارای بزرگ‌ترین ذخایر قابل‌استخراج لیتیوم در جهان است ـــ عنصری حیاتی در ساخت باتری خودروهای الکتریکی. مورالس از واگذاری منابع به شرکت‌های خارجی خودداری کرد و به‌جای آن پیشنهاد توسعهٔ فناوری بومی برای حفظ مشاغل و سود در داخل کشور را مطرح کرد.
در نوامبر ۲۰۱۹، یک شورشی راست‌گرا با حمایت آمریکا او را سرنگون کرد. دولت جدید بلافاصله ماسک را برای مذاکره دعوت کرد. وقتی او مستقیماً به دخالت متهم شد، با وقاحت پاسخ داد: «علیه هرکسی که بخواهیم کودتا می‌کنیم! کنار بیا.»
در بولیوی، این ماجرا اغلب به‌عنوان «کودتای لیتیوم» شناخته می‌شود.
به‌تازگی، ماسک در سیاست آلمان نیز دخالت کرده و با حمایت از حزب راست افراطی AfD، به رأی‌دهندگان گفت نباید از گذشته خود (یعنی فاشیسم) شرمنده باشند. در بریتانیا، ماسک از تامی رابینسون، تحریک‌کننده نژادپرست راست‌گرا، حمایت مالی و تبلیغاتی کرده است. در کانادا نیز سعی کرد انتخابات اخیر را به سود نامزد محافظه‌کار راست‌گرا، پیر پولیور، بچرخاند.
اما این تلاش به‌شدت نتیجه معکوس داشت، چراکه لحن متکبرانه او ـــ مثلاً بارها جاستین ترودو را «فرماندار» خواند، انگار کانادا ایالتی از آمریکاست ـــ باعث شد کانادایی‌ها حول مارک کارنی، نامزد لیبرال، متحد شوند. اتفاقی مشابه در ویسکانسین در آوریل امسال افتاد، جایی که ماسک ده‌ها میلیون دلار برای خرید انتخابات خرج کرد و شکست خورد.
بااین‌حال، با وجود این شکست‌های اخیر، بعید است که ماسک از دخالت در سیاست داخلی و بین‌المللی دست بکشد. همچنین بعید است این آخرین بار باشد که واشنگتن به‌صورت علنی برای تغییر رژیم در تهران برنامه‌ریزی می‌کند.
از زمان انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹، که شاه مورد حمایت آمریکا را سرنگون کرد، ایران همواره یکی از نگرانی‌های اصلی ساختار امنیت ملی آمریکا بوده است. خوشبختانه برای آنان، آنها می‌توانند روی کمک مدیران فناوری مانند ایلان ماسک حساب کنند؛ کسانی که گویا با اشتیاق در خدمت قدرت هستند تا به اهداف امپراتوری آمریکا یاری رسانند.
ـــــــــــــــــــــ
آلن مک‌لئود نویسنده ارشد در وب‌سایت MintPress News است. او دکترای خود را در سال ۲۰۱۷ به پایان رساند و از آن زمان دو کتاب مطرح منتشر کرده است: اخبار بد از ونزوئلا: بیست سال اخبار جعلی و تحریف رسانه‌ای و تبلیغات در عصر اطلاعات: هنوز در حال تولید رضایت. همچنین مقالاتی در FAIR.org، گاردین، سالون، گری‌زون، ژاکوبین و Common Dreams منتشر کرده است. برای دنبال‌کردن نوشته‌ها و تحلیل‌های او، به حساب کاربری‌اش در توییتر مراجعه کنید: AlanRMacLeod@.
منبع: سایت «مینت پرس نیوز»، ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۵
