چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

«
»

Monthly Archives: October 2025

تکریم مقام معلم و تبجیل از روز جهانی شان 

تتبع و نگارش از :  میرعبدالواحد سادات  کیست می‌دانی معلم؟ آنکه نازد سروری  بر همایون نام وی  ، در زیر چرخ چنبری روز معلم یادآور جایگاه والای کسانی است که چراغ دانایی را در تاریکی جهل روشن نگه داشته‌اند. این روز تنها یک مناسبت تقویمی نیست ،  فرصتی است برای تأمل در نقش معلم در سرنوشت کشوری که  در نیم قرن اخیر ، درگیر جنگ و بحران  می باشد .  امروز و درین کسوف تاریخ ، که با معرفت و معارف دشمنی میگردد و نیمی از پیکر جامعه از حق تعلیممحروم ساخته سده اند ، معلمان با  تحمل مشکلات اقتصادی و اجتماعی در دشوار ترین احوال ناهنجارروانی قراردارند .  اهمیت جهانی و  جایگاه معنوی  معلم یونسکو از سال (۱۹۹۴ – میلادی ) پنجم اکتبر را روز جهانی معلم نامگذاری کرده است. تا همیشه بیاد داشته باشیم که :  معلم، ستون اصلی آموزش و پیشرفت جامعه است. افغانستان نیز برای هماهنگی با جامعه جهانی، این روز را  از سوم جوزا به سیزدهم میزان تغییر دادهاست .  اگر به تاریخ تمدن اسلامی و نیز تجربه‌های جوامع توسعه‌یافته امروز بنگریم، می‌بینیم که هیچ جامعه‌ایبدون معارف پویا و معلمان شایسته توان عبور از تاریکی به روشنایی را نداشته است.  معرفت، بنیان خودآگاهی و رهایی از جهل است و معارف، ابزار نهادینه‌سازی این معرفت در ساختاراجتماعی و جامعه  است که معمار آن معلم می باشد .  در فرهنگ اسلامی، معلم جایگاهی بی‌بدیل دارد. پیامبر بزرگ اسلام، رسالت خود را «معلم بودن» معرفی کرده است. آزادی واقعی تنها از رهگذر رهایی از جهل ممکن است. این رهایی جز با کسب معرفت و آگاهی حاصل نمی‌شود. نلسون ماندلا ، در همین ارتباط سخن ارزشمند دارد :  «آموزش کلید پیشرفت در هر جامعه‌ای است و معلمان ستون فقرات این نظام هستند.»  معلم مانند چراغی است که تاریکی ناآگاهی را می‌زداید و مسیر حکمت را روشن می‌کند. معلمی شغل نیست ، رسالت است، هنر است، عشق ، ایثار و فداکاری است. بقول شیخ فریدالدین عطار :  «معلم، پدر معنوی جامعه است.»  تجربه تاریخی نشان می‌دهد هیچ جامعه‌ای بدون معارف پویا و معلمان شایسته نمی‌تواند پیشرفت کند. افغانستان امروز بیش از هر زمان نیازمند بازاندیشی در مفهوم معارف است. نسل جوان باید معلمان را به عنوان معماران اصلی آینده بشناسد. بدون معارف سالم، نه شهروند مسئول پرورش می‌یابد، نه حاکمیت قانون استقرار می‌یابد، نه جامعهمدنی معنا پیدا می‌کند. با وجود جایگاه رفیع  معنوی معلم، وضعیت  زندگی آنان تأسف‌بار است: کاهش منزلت اجتماعی معلم محدودیت‌ها و فشار بر معلمان زن که روز تا روز بیشتر میگردد .  این  احوال ناهنجار نه تنها معلمان را دشوار ساخته ، بلکه آینده آموزش و معرفت افغانستان را به خطرانداخته است .  ضرورت بازاندیشی افغانستان نیازمند تحول در نگاه به معلم و آموزش است. حرمت معلم باید  اساس محور سیاست‌های  فرهنگی و معارف پرور ملی باشد .  به گفته حکما :  «انسان دو معلم دارد: آموزگار و روزگار اگر  از  معلم نیاموزیم  ، دومی  و روزگار به تلخی  ‌و با شکست خواهیم  آموخت.» معارف و مکتب  مدرن در افغانستان اولین مکتب مدرن افغانستان، مکتب حبیبیانا و لیسه عالی حبیبیه، در زمان امیر حبیب‌الله خان تأسیسشد. از آن زمان تاکنون، معارف و جایگاه معلم مراحل مختلفی از رونق تا افول را پشت سر گذاشته‌اند.…

بیشتر بخوانید

سراج‌الاطفال و جایگاه آن در تاریخ ادبیات کودک

میرعبدالواحد سادات  1 ادبیات کودک در افغانستان پیشینه بیش از یک قرن دارد ، اما  حوادث ناهنجار ، جنگ‌ و اشوب مانع رشد و توسعه آن گردیده است.  نخستین نشریه برای  کودکان  افغانستان، با نام سراج‌الاطفال، در سال (۱۲۹۷ خورشیدی )  به ابتکار محمود طرزی فقید و توسط س اج الاخبار منتشر گردید.  این نشریه با محتوای معاوماتی ،…

بیشتر بخوانید

سیاست تعامل تخنیکی آلمان با طالبان

واقع‌گرایی دیپلماتیک و مسئولیت بشردوستانه در این روزها در رسانه های اجتماعی و بخصوص از جانب فعالین زنان انتقادات شدید متوجه سیاست آلمان در تعامل با حاکمان کنونی افغانستان است. من می خواهم در مورد تحلیل و نظر خویش را به طور فشرده بر مبنای اساسات علمی پیشکش خوانندگان گرامی نمایم. پس از بازگشت طالبان…

بیشتر بخوانید

په اروپا کې د کډوالو پر وړاندې د کرکې زیاتوالی

حميدالله بسيا داسې ښکاري چې د کډوالو لپاره نور د اروپايي هېوادونو د مېلمه‌پالنې او ښه راغلاست دوره پای ته رسېږي. دا هغه دوره وه چې يو وخت  اروپا د ازادۍ، برابري او ورورولۍ شمعه ګڼل کېده، خو اوس د بربنډې کرکې او سياسي لوبو تر سيوري لاندې  دا شمعه تته او مړه کېږي. په…

بیشتر بخوانید

طالبان در ایستگاه آخر و در آغاز خط و نشان های تازه؟

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان؛ فروپاشی قریب‌الوقوع یا بازتعریف تهدیدها؟ حادثه آفرینی های طالبان در داخل، اختلاف و تنش های درونی میان این گروه  و اوضاع ناگوار اقتصادی افغانستان در موجی از استبداد داخلی و نارضایتی های منطقه ای و بین المللی حکایت از آن دارد که طالبان  در یکی از حساس‌ترین بزنگاه‌های تاریخ معاصر خود ایستاده‌اند.…

بیشتر بخوانید

هجران وطن

از فرا ق  آن  میهن  حال  ا بتری  دارم روزشب به آرمانش  دیده ی  تری  دارم ما  نده داغ  آن میهن از گذ شته  در قلبم  حال هم زهجرا نش زخم  د یگری  دارم در هوای  عشق  آن تکروی ندارد  سود  ما  ا گر بهم  با شیم  خیل  لشکری دارم وای  از همجوارانی  که  بما…

بیشتر بخوانید

جنگهای اقتصادی

                                           بازیهای تسلیحاتی وبازارسازی فروش اسلحه پس ازگذشت دوران نکبتباروظالمانه ی فیودالیزم ومراحل آغازین اختراع ماشین دربسا کشورهای پیشرفته ی جهان ورشد تخنیک وانقلابات صنعتی قرن پانزدهم میلادی با انکشافات تخنیکی وبرآمدهای بازر گانی ایجاد بانکها وگسترش صنایع سرمایداری بمنظور بازار یابی فروش کالاهای صنعتی وصدور آن بکشورهای جهان بخاطر تشدید چرخه های ی تولید…

بیشتر بخوانید

حق باشد بر زبانم

امین االله مفکر امینی             2025-05-10! تــا اخـــــرین نفس، حرفی حق باشد بر زبانـــــــم که با حق بین همدم بـودم  به هرصبح وهم شامـم بس سختیهــا دید م بحـرف  وعمـــــلـــم دراینــراه یکی کٌفـــــرو دیگر بستند به تهمـــت ها وگنــــــاه ولی قــــامت رســا بـــودم چو سـروی، نگشتم خم به پـــــرچمی گفتن وکٌـــفر که نیشــــم زدندهـــردم خنـــده ها شد برلب مـــــرا…

بیشتر بخوانید

تهدید و خطرات احزاب و گروه های فاشیستی و راست افراطی در کشور های اروپا در برابر اقلیت های ملی غیر اروپائي 

نوشته از بصیر دهزاد  دولت ها و حکومات  کشور های اروپائی،   بخصوص اروپای غربی که بعد از سالهای شکست استعمار بیشتر یک روند لبیرال و سمبول دفاع از حقوق بشر را تبارز میدادند، دریک  یا دو دهه اخیر یکبار دیگر در معرض  سیاست های دست راستی، ، نظامی گیری ،زور گوئی ، خشن، تبعیض ،…

بیشتر بخوانید

تداوم اشغالگری و سرکوب، با نقابی از صلح‌جویی کاذب

شباهنگ راد دو سال است که غزه زیر شدیدترین و بی‌امان‌ترین حملات هوایی با پیشرفته‌ترین تسلیحات نظامی قرار دارد. اکنون، طراحان و سازمان دهندگان این جنگ، از ارائه «طرح صلح» حرف بمیان می‌آورند! طرحی که نه برخاسته از آرمان و نیازهای توده‌های تحت ستم فلسطین، به‌ویژه میلیون‌ها زن، مرد، جوان و کودکِ گرفتار در غزه،…

بیشتر بخوانید

الحاق جمهوری دموکراتیک آلمان به جمهوری فدرال آلمان به قیمت یک ساندویچ

به یاد کشوری که ۳۵ سال پیش از نقشۀسیاسی جهان حذف شد. والری بورت (Valery BURT) – روزنامه‌نگار، مورخ، نویسنده ا. م. شیری –روز  ۹ نوامبر ۱۹۸۹، روز برچیدن دیوار برلین، نماد جهان دو قطبی در ادامۀ انقلاب‌های رنگی در کشورهای اروپای شرقی، که قبل از همه به حذف جمهوری دموکراتیک آلمان در سوم اکتبر…

بیشتر بخوانید

وحشی‌گری نیروی دریایی اسرائیل علیه کاروان دریایی «صمود»!

بهرام رحمانی bahram.rehmani@gmail.com  حمله پهپادی ارتش اسرائیل به خان‌یونس، یورش نیروی دریایی ارتش اسرائیل به کشتی «مارینیت» کاروان صمود و اعتصاب غذای سرنشینان «کاروان صمود»، و هم‌چنین پذیرفتن طرح صلح ترامپ از سوی سازمان حماس، از مهم‌ترین رویدادهای روز ۷۲۸ جنگ غزه است. با وجود طرح صلح ترامپ و دو روز مانده به سالگرد هفت…

بیشتر بخوانید

آرزوی بزرگ ترامپ؛ نوبل جنگ برای صلح

در آستانه اعلام برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵، فهرست ۳۳۸ موردی شامل ۲۴۴ فرد و ۹۴ سازمان به عنوان نامزد، رکوردی قابل توجه در سالهای اخیر بوده است. در این میان، ترامپ با راه‌اندازی یک کمپین لابی گسترده و اعمال فشار و اظهارات جنجالی برای کسب این جایزه، تهدید کرده که در صورت ناکامی، این…

بیشتر بخوانید

استولتنبرگ: ترامپ ناتو را تا مرز فروپاشی برد

نس استولتنبرگ، دبیرکل سابق ناتو، در یادداشتی تازه فاش کرده که سیاست‌های دونالد ترامپ این ائتلاف نظامی را در آستانه فروپاشی قرار داد.  «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل سابق ناتو در یک یادداشت تازه با نگاهی خاطره‌گونه و شخصی به شرح ملاقات‌های خود با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور وقت آمریکا پرداخته و نشان داده است که چگونه نگاه…

بیشتر بخوانید

عطوان: اولین هدف طرح ترامپ در شکستن انزوای جهانی اسرائیل خیلی زود شکست خورد

عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم و تحلیلگر برجسته فلسطینی، سرمقاله جدید این روزنامه الکترونیکی را به تحولات اخیر در پرونده جنگ غزه، از طرح مسموم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا گرفته تا حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به کاروان جهانی صمود اختصاص داده و نوشت: دو پاسخ تکان دهنده به طرح مسموم ترامپ که…

بیشتر بخوانید