توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

ګډ حکومت نه ښه رهبر لري او نه ښه مدیر

یو شمیر هغه کارونه او پیښې چې د ګډ حکومت په جریان کې ترسره او واقع شوي دي :

  1. د دولتي ادارو تر منځ د همغږۍ نه شتون؛ د قوانینو بې ارزښته کول او په دولتي ادارتو کې خپلسري
  2. دکورنیو لاسپوڅو په وسیله قومي، ژبني، سمتي او مذهبي تعصب ته په بې ساري توګه لمن وهل کیدل
  3. د نظام په دننه کې د جاسوسو او پردیپالو اشخاصو ځای پر ځای کیدل
  4. په بیلابیلو نومونو د ځينو رهبرانو له لوري د خپلو شخصو اهدافو د ترلاسه کولو او د ناامنۍ لپاره په ښارونو او اطرافو کې د غیرقانوني وسله والو پيدا کول او وسله ورکول
  5. په هیواد کې د چپ لاسي او ښې لاسي اصطلاح رامنځته کیدل چې پایله یې په دولت سیاسي فشار اچول دي
  6. د لومړي ځل لپاره په نظام کې دننه د پنځم ستون معما رامنځته کیدل
  7. د هیواد اقتصادي نظام له رکود سره مخامخ کیدل؛ د نورو بهرنیو اسعارو پر وړاندې د هیواد پولي واحد ارزښت کمیدل
  8. د بې کارۍ کچه لوړیدل او له هیواده د کاري ځواک تیښته
  9. د سیاسونو او مدني فعالانو تر نامه لاندې د یو شمیر مغرضو کړیو فعالیدل
  10. د نامسوله وسله والو له لوري د هیواد په لویو لارو په رڼا ورځ له موټرو د عامو خلکو ښکته کول او بیا بندیانول یا وژل
  11. په تیرو څوارلسو کلونو کې د لومړي ځل لپاره د مخالفینو له لوري د بیلابیلو ولسوالیو تر څنګ په ډراماتیکه توګه د یو سراتیژیک ولایت مرکز سقوط کیدل
  12. په هیواد کې د اکثریت پر ضد د لږکیو راپارول او له هغوی څخه مالي، سیاسي، او پوځي ملاتړ
  13. د هیواد دننه د هغه چاپي ، غږیزو او انځوریزو رسنیو؛ نه کنټرولول چې د دولت ضد خپرونې کوي، کوچنۍ پیښې لوېي ښيي او په لوی لاس د خلکو او دولت تر منځ واټن رامنځته کوي چې خلک په دولت بې باوره کړي

پورته دیارلس موارد هغه څه دي چې اوسني ګډ حکومت ولس ته په خپله یو کلنه دوره کې وړاندې کړل او لا هم شتون لري. په دې کې شک نشته چې له پورته مواردو څخه به یو اندازه په تیر حکومت کې هم شتون درلود خو پوښتنه دا ده چې ولې د تیر دولت شته ستونزو ته د حل لار پیدا نه شوه او ولې لاپسې نظام کړکیچن شو؟

ځواب دا دی چې ګډ حکومت لکه څرنګه چې له جوړیدو وړاندې یې شنونکو وړاندوینه کوله؛ یو بې تفاوته، په خپل منځ کې اخته او د ملت له غمه ناخبره حکومت دی. د ګډ حکومت مشرانو چې د کمپاین پر مهال کومې وعدې کولې نه یوازې دا چې عملي نه شوې بلکه د هغوی خلاف کارونه هم ترسره شول. د سهامي شرکت د نه جوړولو وعدې کیدې چې اوس حکومت اووه ټوټې دی، د فساد د ختمیدو خبرې کیدې چې دا دی اوس هم په ادارتو کې اوج ته رسیدلی، د موازي ادارو د لمنځه وړل کیدو ویل کیدل چې دا دی اوس هم یو والي پاسيږي او د ولسمشر لخوا په ټاکل کیدونکي وزیر باندې نیوکه کوي او د قتل تور پرې لګوي، د یو میلون شغلونو د ایجاد ډنډورې غږیدې چې دا دی دوه نیم میلیون وګړي مو بیکاره شول، د اقتصاي پرمختګ ژمنې کیدلې چې دا دی خلک مو ماښام ته د خوراک لپاره څه نلري، د امنیت د ښه کیدو وعدې ورکول کیدې چې دا دی په پلازمینه کابل کې او آن په کورونو کې هم اوس ولس خوندي نه دی او دیته ورته په لسګونو نورې وعدې چې نه یوازې عملي نه شوې بلکه خلاف یې عمل وشو. اصلا په دغو ټولو وعدو کې د پاتې راتګ لوی لامل د حکومت په راس کې د ښه رهبریت او مدیریت نه شتون یادولی شو. راځو دلته د یو مدیر او رهبر اړوند څو اړینو ټکو ته اشاره کوو، قضاوت تاسې وکړۍ چې آیا د حکومت په راس کې مو مشران، وزیران، والیان او ریسان ښه مدیران او رهبران دي او که یا؟

۱ــ رهبر باید په خپله تصمیم نیونه کې چټکتیا ولري

۲ــ رهبر باید زړور او میړنی وي

۳ــ رهبر باید د کمال پالنې استعداد او روحیه ولري

۴ــ رهبر باید د بدلون لپاره لیوالتیا ولري

۵ــ رهبر باید په خپل رهبرۍ کې رښتنولي ولري

۶ــ رهبر باید ملاتړي ولري

۷ــ رهبر باید بدلون رامنځته کړي

۸ــ رهبر باید ښې نظریې د عمل په ډګر کې پلي کړي

۹ــ رهبر باید مسولیت پیژوندونکی واوسي

۱۰ــ رهبر باید له خلکو سره یو ځای واک ته وده ورکړي

۱۱ــ رهبر باید اوږدمهاله لیدلوری ولري

۱۲ــ رهبر باید د وخت او خپل فکر نه په مناسبه توګه ګټه پورته کړي

۱۳ــ مدیر باید هر اړخیر پلان جوړ کړي

۱۴ــ مدیر باید د وړتیاوو پر اساس ګمارنه وکړي

۱۵ــ مدیر باید په خپل ټیم بشپړ کنټرول ولري

۱۶ــ مدیر باید خپل کاري ټیم ښه رهبري کړلی شي

۱۷ــ مدیر باید خپلې کړنې او پلانونه په اړینه توګه تنظیم کړلی شي

لیکنه : خوشحال آصفي