نوشته کریم پوپل

مورخ ۱۲.۱۰.۲۰۱۹

”شهرداری در افغانستان”’ یک نهاد اجرائیوی دولتی و محلی است که تحت نظر شهردار بزبان پشتو شاروال اداره و رهبری می‌شود. این اداره در ۵ معینیت فعالیت می‌نمایند. وظیفه این اداره، تطبیق ماستر پلان ۵ ساله ۱۰ ساله و ۲۵ ساله، قیر ریزی جاده‌ها، پاکیزه نگاهداشتن شهر، جمع‌آوری و حمل زباله شهری، صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری، نصب پوست و پوستر در شهر، غرس نهال و سرسبز ساختن شهر، ساخت محلات ورزشی، جمع‌آوری و نرخ گذاشتن مالیه بر تمامی جایدادهای دولتی و غیردولتی کنترول ودریافت شغل در محلات شهر برای شهریان، دریافت عوارض شهری از شهروندان و همچنین برقراری نظم در شهر را بر عهده دارد. شهرداری افغانستان یک نهاد عمومی و دولتی است که با شرکت نمایندگان مردم نصمیم و اجراعات صورت می‌گیرد. نام شهر داری در افغانستان بنام ریاست عمومی شاروالی یاد می‌گردد. در راس این اداره شاروال می‌باشد. شاروال‌ها در بعضی دولتها کسبی و در بعضی دولتها انتخابی بوده‌است. شهرداری افغانستان مدتی تحت اداره صدرارت وشورای وزیران عمل می‌نمود. در سال ۱۳۶۵ تحت اداره وزارت شهر سازی فعالیت خویشرا آغاز نمود. قبل از سال ۱۳۶۵ برای مدتی تحت نام ریاست عمومی شهرداری مستقلانه عمل می‌نمود. کنون تحت اداره وزارت شهر سازی عمل می‌نماید.

  نظام شاروالی یا شهر داری افغانستان 

در افغانستان معمولاً شهر دار و معاونین آن از طرف دولت تعین می‌شود. هر گذر و کوچه از خود وکیل دارند. در راس وکیلهای کوچه‌ها یک وکیل منطقه می‌باشد. وکلای منطقه در نزد شاروال ثبت نام گردیده امضا آن برسمیت شناخته می‌شود. وکلای چندین منطقه تحت نظر رئیس ناحیه شاروالی فعالیت می‌نمایند. روسای نواحی تحت اداره ریاست عمومی شاروالی فعالیت می‌نمایند. اگر شخصی مشکل دارد کار او اول نزد وکیل کوچه سپس وکیل منطقه سپس رئیس ناحیه رفته ناحیه به مشکل او می‌پردازد. شهر کابل به نسبت ازدیاد نفوس داری ۲۳ ناحیه می‌باشد. هر ناحیه کابل از ۸ الی ۲۵ وگیل گذر می‌داشته باشد؛ که بنام شورای نمایندگان مردم یاد می‌گردد. شهرداری افغانستان غرض اجراعات  دقیق کار و فعالیت روز مره را تقسیم وظایف نموده دارای ریاستهای حفظ ومراقبت شهر، ریاست سرسبزی شهر، ریاست تنظیفات شهری، ریاست املاک و اماکن، ریاست پلان و انجنیری، ریاست کنترول قیم، ریاست تخنیکی، ریاست قیر ریزی مدیریتهای مالی تصفیه ترانسپورت محاسبه و بعضی واحدهای دومی و سومی می‌باشند.

اهداف و مقاصد شاروالی کابل 

۱. تبدیل نمودن شاروالی کابل به یک نهاد مدرن و خدمتگزار 

۲.  توسعه پایدار شهرکابل بر اساس معیارهای فرهنگی و اقتصادی

۳.  احداث زیربناهای معیاری و پایدار

۴. توسعه ساحات سبز

۵.  تطبیق ستندردهای جهانی و منطقوی در زمینه امور پلان گذاری شهری و خدمات شهری 

 به منظور رسیدن به اهداف ذکر شده، شاروالی کابل پروژه های مختلف را از طریق راه اندازی برنامه های ذیل اجرا میکند.  برنامه احداث زیربناها ؛ برنامه بهبود زیربناهای ترانسپورتی برنامه امور تنظیفی ؛ مدیریت زباله های جامد، ساختمان ترانسفراستیشن برای تخلیه زباله های جامد و بهبود محل تخلیه زباله ها ،  برنامه امور سرسبزی مشتمل برایجاد و بهتر سازی پارکها و ساحات سبز، تطبیق پروژه ها ،نصب سیستم سولری برای آبیاری محلات سبز، احداث سیستم قطره ی و بارانی درگلدانها و ساحات سبز و غرس نهال ها  برنامه کلتوری شامل؛ آگاهی دهی شهروندان از فرهنگ شهری و خدمات کلتوری 

تاریخچه مختصر ماستر پلان شاروالی

ریاست طرح و تطبیق پلانهای شهری یکی از ریاست های مرکزی و کلیدی شاروالی‌کابل است .  درسال (۱۳۳۹ و۱۳۴۰ ھ– ش ) مطابق ( ۱۹۶۰ و۱۹۶۱ میلادی  ) مفکوره ماستر پلان شهرکابل  توسط  این ریاست بوجود آمد که این موضوع از طرف شاروالی‌کابل به حکومت وقت پیشنهاد گردید. حکومت در نظر داشت که طرح ماسترپلان شهرکابل را به شهرساز مشهور لوکوپوزیه که اصالتاً از کشور سویس بود و در اروپا و امریکا فعالیت داشت واگذار نماید. آن زمان لوکوپوزیه ماسترپلان شهر چاندیگاه مرکز ایالت پنجاب را در هندوستان طراحی نموده بود ولی چون دستمزد ارایه شده از سوی وی به شاروالی‌کابل و همچنان ریاست کار و ساختمان شاروالی بالا بود شاروالی‌کابل در مورد طرح ماستر پلان شهرکابل از سازمان ملل متحد تقاضای همکاری نمود. ملل متحد نیز لیستی از شهرسازان نامی زمان خویش را به شاروالی‌کابل ارائه نمود که این اداره پس از بررسی اسناد، شهرساز فرانسوی بنام ( ژاکه اوژام) را که از جمله شاگردان لوکوپوزیه محسوب می‌شد انتخاب نمود؛ ژاکه اوژام با آمدن به کابل در چوکات ریاست کار و ساختمان شاروالی‌کابل توانست اولین مسوده ماسترپلان (25) ساله شهرکابل را به زبان انگلیسی تدوین نماید. و از لابه‌لای معلومات فوق مشخص میشود که ریاست کار و ساختمان قبل از سال های ذکر شده در چوکات شاروالی‌کابل ایجاد گردیده بود. نخست شعبه تحت نام مدیریت ساختمان از آمریت شهرسازی وقت که در تشکیل وزارت فوایدعامه فعالیت می‌نمود با صلاحیت که بعد در اساسنامه ریاست پما وقت مربوط وزارت فواید عامه نیز انعکاس داده شده است در تشکیل شاروالی کابل ایجاد گردید.  

 شهرداری در افغانستان قدیم  

شهر داری و حفاظت شهر از قدیمها در افغانستان مروج بود. پادشاهان قدیم  غرض بهتر نگهداشتنن شهر بالای موضوعات در شهر تلاش مینمودند که :

 ۱. چگونه به شهر آب را جاری سازند 

۲.  چگونه شهر را از حملات خارجی محفوظ نگهدارند.

۳. جلوگیری از سرقت و دستبرد 

۴. ساختن راه و دوازه شهر غرض اداره و کنترول  از تازه واردان و پرداخت مالیه بود                       ۵.  جلو گیری درشهراز افراد که امراض ساری میداشتند آنها را از شهر بیرون می کشیدند.  

۶. اخذ مالیه سر و جایداد

شهرها دیوار داشته  همه روزه دکانها باز میبود ولی در شهرهای خورد بروز های سه شنبه و جمعه دکانها باز بوده مردم  بشکل پولی و یا مالچه نمودن دادستد مینمودند.

دولتهای چون غزنویان باختریان , سامانیان یونانیان بابریان در شهر داری خیلی خوبتر از دیگران بودند.   

 تاریخچه  شهرداری در کابل  

شهرداری کابل، در ابتدا با نام «مدیریت بلدیه شهر کابل»، در زمان شاه امان‌الله بنیان گذاشته شد. نخستین مدیر بلدیه (شهردار) شهر کابل امیرالدین بود که از سال ۱٢۹٨ تا سال ۱٣٠٢، در این سمت خدمت کرد. بعدها، این نهاد از «مدیریت بلدیه» به «ریاست بلدیه شهر کابل» ارتقا یافت و اولین ريیس بلدیه کابل محمدیونس بود که از سال ۱٣٠٢ تا ۱٣٠٦ سمت ریاست شهرداری را بر عهده داشت. در دوران وی، کارهای عمرانی بسیاری در شهر کابل صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به احداث باغ‌های کابل، نصب چراغ برای روشنایی خیابان‌های کابل که برق آن از بند برق جبل‌السراج تأمین می‌شد، احداث شبکه آبرسانی کابل، احداث قصر تاریخی دارالامان که توسط مهندس آلمانی به‌نام «آرتل» طراحی و محاسبه شده بود. 

دورۀ پادشاهی محمدنادرشاه، در تاریخ شهرداری کابل، سال‌های رشد این نهاد بود. در این دوره، «ریاست بلدیه کابل» در ساختمان جدیدی که برای خود در محل باغ عمومی احداث کرد، منتقل شد و همچنین، شهر نو اساس گذاشته شد. به‌دنبال آن، شرکت ساختمانی عمران در کنار ریاست بلدیه تأسیس گردید، شهر جدید، به‌نام «کابل نو» (د نوی کابل) طراحی شد، اصولنامه‌ی ساختمانی جدید به تصویب رسید، خیابان‌های «اندرابی» و «باغبان کوچه» در دو طرف دریای کابل احداث گردید و ساختمان‌های زیادی ساخته شدند. 

سپس، در دوران سلطنت محمدظاهر شاه، به شهرداری‌ها توجه بیش‌تر صورت گرفت. در این زمان، نظامنامه‌ی شهرداری کابل تدوین شد و بر اساس آن، یک مدیریت مرکب از وکلای انتخابی به‌میان آمد و اموری از قبیل احداث باغ‌ها، تنویر شهر و شبکه آبرسانی و غیره کارهای توسعه‌ی را انجام داد و شهر رو به گسترش گذاشت. 

گذشته از این، در همین هنگام بود که برای نخستین‌بار این نهاد، در سال ۱٣٢٠، به‌طور رسمی به‌نام «شاروالی کابل» یاد شد و محمداسماعیل مایار به‌عنوان شهردار (شاروال) کابل، بین سال‌های ۱٣٢٠ تا ۱٣٢٢ به خدمت پرداخت. 

همچنین، قانون‌نامه بلدیه تعدیل گردید و در سال ۱٣٢٧، نخستین انتخابات شهرداری کابل برگزار شد که در نتیجه، از سوی وکلای شهر کابل، مهندس غلام‌محمد فرهاد، به‌عنوان اولین شهردار انتخابی کابل برگزیده شد. وی از سال ۱٣٢٧ تا ۱٣٣٢ در این سمت کار کرد. وی، قانون رانندگی شهر کابل را از دست راست که در انگلستان معمول است، به‌دست چپ تغییر داد و همچنان، با وجود مشکلات زیاد که با ساکنان شهر کهنه کابل داشت، جاده مشهور میوند را احداث کرد.

اداره شهر داری شهر کابل از زمان شاه امان اله الی امروز

چالشهای عمده شهری
قبل از سال ۱۳۷۰ مناسبات محیط زیست از قبیل شغل، زیست انسانی ، هوا ،آب ، ترانسپورت،  بزنس مناسبات دولت با مردم بهتر بوده فیصدی بیکاری به ۱یا ۲ فیصد بود. پس از سال ۲۰۰۱ مردم از هر طرف به شهر کابل هجوم آمورده هر کس به ضم خود ساختمانهای را ساختن که امروز برای شهر کابل پرابلم بیش نیست. الی سال ۲۰۰۹ یا ۲۰۱۰ مردم بدون پلان دولتی به زمین های دولتی و شخصی و پارکهای دولتی قطعات اردو سابقه دستبرد زده ساختمانهای بی معیار را احداث نمودند. کابل امروز یکی از کثیف ترین شهر دنیا از لحاظ آب هوا فاضلاب ترانسپورت بشمار می آید.

واحد نظامی شاروالی

بربنیاد تفاهم‌ نامه‌ که بین شاروالی و وزارت داخله  یک قطعه نظامی به کمیت 400 تن شامل سربازان و منسوبین پولیس ملی به هدف، جلوگیری از غصب زمین، استرداد زمین های غصب شده و جلوگیری از اعمار ساختمان‌های غیر معیاری در شهر کابل ایجاد گردیده سوق و اداره این قطعه نظامی نیز به عهده شهرداری ولایت کابل خواهد بود.

پرابلمهای عمده شهر کابل

۱. اب : کمبود آب یک از چالشهای مردم کابل است که مردم کابل به آن مواجه اند.  در شهر کابل ریاست بنام آبرسانی و کانالیزاسیون وجود دارد که وظیفه آبرسانی بدوش آن می باشد. فعلا از جمله ۶ میلیون نفوس کابل ۱.۵ ملیون آن به آب صحی دسترسی دارند.

چه باید کرد که این شهر به شهر مدرن تبدیل گردد.

لازمی است تا آب آشامیدنی کابل از دریای پنجشیر تأمین گردد
کابل یعنی پایتخت افغانستان به نفوس ۶ میلیون به کمبود اب مواجه است. دولت چندی قبل اعلان نمود که آب را از ذخایر زیر زمینی محلات کم نفوس و بی نفوس شهر استخراج نموده به محلات پر نفوس میرساند . این عمل غیر علمی بوده فقط برای یکسال و نهایت دوسال ضرورت مردم را تامین نموده مشکلات بی آبی دوباره بروز می کند.
لازمی است دولت پروژه آب آشامیدنی شهر کابل را از دریای جبل اسراج و پنجشر از حصه سیعدخیل ولایت پروان یا صیاد ولسوالی گابهار تامین نمایید. این پروزه سیفون آهنی یا سمنتی به قطر ۴ متر و طول ۶۵-۷۰ کیلومتر با هزینه ۲۰۰ میلیون دالر را در برخواهد گرفت . سیفونها میتواند یک دانه یا چند دانه باشد. مدتی که پروژه تکمیل گردد جهار الی هشت سال خواهد بود . این سیفون تا ارتفاع ۲۰۰ متر آب را بلند نموده می تواند ، زیرا ارتفاع شهر کابل بین ۱۷۰۰.۱۸۰۰ وارتفاع سید خیل و گلبهار ۲۰۰۰ میباشد. مشلات کم آبی شهر کابل را برای سالها مرفوع خواهد نمود. علاوتا در عین زمان دولت فابریکه تصفیه آب صحی را میتواند در پروان یا کابل بنا گردد.
در غیر به چشم مردم خاک زده آب مانند برق شهر کابل یکسان مشکلات خواهد داشت. 

۲. انتقال شهر

لازمی بود تا شهرکابل جدید با آب کانالیزاسیون در ساحه ده سبز ساخته شود. متاسفانه قومندانهای جهادی ده سبز به مجردی شنیدن شهر کابل جدید تمام زمین های شهر کابل جدید را فروخته تمام شهر را خانه های گلی گرفت. این عمل با استفاده از بی نظمی دولت صورت گرفته صرف جیب های یکتعداد از کامندان دولتی را پر ساخت.  پرابلم دو چند گردید. 

۳. احداث کانالیزاسیون در شهر
کابل با نداشتن کانالیزاسیون به یک شهر متعفن پراز گرد و غبار بی آب و منبع امراض تبدیل شده است.
فاضلاب (آب گنده )‌ کابل کنون تا فاصله ۱۵ متر در زیر زمین رسیده است. چاه که به فاصله ۱۵ یا ۲۰ متر در داخل شهر حفر شود رنگ آن زرد مملو از دها امراض کیماوی و بکتریائی است. اکنون مردم از آبهای سپتیک استفاده نموده چاهای به حفر ۱۰۰-الی۱۷۸ متر زیز زمین حفر می کنند. که خلاف موازین شهری بوده افراد عادی حق استفاده از آبهای سپتیک را ندارند. زیرا این آب در حفظ طبیعت نگهداشته میشود . در غیر کابل به یک شهر گرم مملو از صدها مشکلات دیگر تبدیل خواهد شد.
کابل پس از سال 2001 با یک شهر چهارمیلیونی تبدیل گردیده بلاخره در سال ۲۰۲۰ به شهر هفت میلونی مبدل شده است  که روزانه حدود شش میلون لیتر ادرار ۴ میلیون کیلو مواد غایطه حدود دومیلون کیلو سایر کثافات از قبیل آب شستن بدن ,آب مخلوط با مواد کیماوی فابریکات , موسسات . کسبه کاران وکثافات منازل وغیره در شهر اضافه میشود. در اکثر کوچه های کابل لباس بدن مردم آن کوچه بوی مواد غاطه می دهد. در تابستان زمانیکه باران می بارد این مواد غایطه و آبهای کثیف توسط آب باران به تمام مناطق کابل پخش می شود. زمانیکه سطح خشک میشود .این مواد به گرد تبدیل شده تمامی فضای شهر را مملو از مکروبها می سازد. لازم است مردم و دولت هر چه زود تر اقدام نموده خودرا نجات دهند.
در کابل صدها بلند منزل اعمار گردیده که اصلاً موضوع کانالیزاسیون آن مد نظر گرفته نشده چاه های غیر علمی غرض فاضلاب اعمار شده است. این بلند منزلها منبع کثیف نمودن آبهای شهر گردیده است. این تعمیرات مجهز با کمود وشاور بوده در هر بار با ۲۰۰ گرام ادار یا نیم کیلو مواد غایط ۲۰ لیتر آبرا کثیف ساخته به شهر می ریزاند. این آبها بدون فلتر باقی مانده روزانه افزود میشود.

چه باید کرد تا نجات یابیم؟؟؟؟
این معضله در کشورهای پیش رفته نیز وجود داشته است. ولی غرض بیرون رفت از این معضله راه های را دریافته از این مشکلات موفقانه بیرون آمده اند . برای رفع این عمل 3 چاره وجود دارد.
الف.  جمع آوری تمام مواد غایط توسط یک کمپنی از تمام شهر انداختن آن در داخل تانکر های بزرگ آهنی می باشد. مواد داخل  این تانکرهای همه روزه آتش زده  ازآب آن  غرض گرم نمودن آب مرکز گرمی و تهیه گاز برای استفاده منازل کار گرفته میشود. کشور هندوستان همین اکنون این عمل را دریک شهر تطبیق نموده است. ویا به گاز امونیادار مبدل گشته از گاز آن استفاده گردد.
ب.  دولت 4 کانال بزرگ را در شهر حفر نماید. مردم در کوچه ها به مصرف خود کانالها را الی کانال دولتی اعمار نمایند. این چهار کانال در پلچرخی تصفیه شده به دریای کابل ملحق شود.
پ. راه سوم راه اساسی است که مصارف بیشتر را تقاضا دارد. طوریست که در شهر کابل 4 تونل اساسی یک تونل عمومی در زیر دریای کابل , صدها تونل کوچک در کنار کوچه ها باید حفر گردد . در مقابل در پلچرخی مرکز تصفیه آب و حوض های تصفیوی ساخته شود تا این آبرا پاک نموده به دریای کابل تسلیم نماید.

چگونه راه سوم تطبیق شود آیا شهر خراب شود؟
جواب شهر را هیچ چیز نمی شود . شهر و سرکهای شهر به حالت عادی باقی می ماند . مردم اصلاً نمی داند که در کدام حصه شهر تونل سازی در حال فعالیت است. کنون ماشینهای کندن تونل به شکل عمودی و افقی اختراح گردیده است . مولدین این ماشینهاا کمپنی های آلمان کانادا آسترلیا و علی بابا چین می باشد . این کمپنی ها چنین ماشین ها را با قطر حفر ۱۹ متر در زیز زمین تولید می نماید. طوریکه اولاً ماشینهای تونل سازی را به عمق ۵۰ یا ۱۰۰ متر در یک حصه شهر منتاژ می نمایند . سپس این ماشین مانند کور موش میتواند تمام شهر را تونل کاری کند. شما این نوشته را به این ویدوها عملاً مشاهده کنید.
با دیدن این ویدو شمارا معتقد می سازد . درین ویدو مشاهده نمائید که ماشین خودش پلیت های مدور سمنت را باهم بافت داده خودش سمنت می نماید.مواد خاک وسنگ را به بیرون می اندازد     . TBM  900.

منابع

1.چالشهاي مديريت شهري در افغانستان نوشته مهندس سيد علي حسيني (اقبال) در ویبسایت وزارت امور شهر سازی در افغانستان

۲. تاریخچه شاروالی کابل در وبگاه شاروالی کابل 

۳.سخت ترين شغل دنيا در كابل/ از مهندسي تا شهرداري پايتخت افغانستان میباشد. ئر وبگاه انتخاب حق شما است

Share on Facebook

Tweet

Follow us