نکاتی چند پیرامون سفر اوباما به کوبای انقلابی
لغو تحریمهای غیر عادلانه آمریکا علیه کوبا و برقراری مجدد روابط دیپلماتیک نشانی از تغییر سیاستهای سازش ناپذیر کوبا نداشته است زیرا عواملی که عمدتا روابط جدید بین دو کشور را باعث شد استمرار باور انقلابی رهبران کوبا از یک طرف و از طرف دیگر تنها ماندن و ایزوله شدن آمریکا در جامعه جهانی بود.
سفر تاریخی اوباما به کوبا توجه بی سابقه و فوق العاده مردم بخصوص روشنفکران و اندیشه ورزان در سراسر جهان به این واقعه را بهمراه داشته است. در دنیای پر تلاطم و طغیان امروز موضوعی که باعث می شود که نحوه رابطه بین اهالی یک جزیره کوچک با آمریکا از اهمیتی بسزا برخوردار باشد چیزی نیست جز به نمایش گذاشته شدن رویاروئی و تقابل دو طرز تلقی از سبک زندگی.
کمتر کسی است که به کوبا سفر کرده و از نزدیک زندگی ساده و بی آلایش مردم کوبا را مشاهده کند و تحت تاثیر قرار نگرفته باشد. زیرا علیرغم نبود بسیاری از وسائل که در دیگر جوامع از ضروریات اساسی زندگی شمرده می شوند بطور کلی و عمومی مردم کوبا زندگی نا کاملی ندارند و حتی نسبت به بیشتر مردم دنیا بصورتی استثنائی شاد و سر زنده تر هستند. آنجا رفاه مردم بیشتر متوجه بهداشت, تعلیم و تربیت و ترویج فرهنگی معنا محور می باشد. تعهد انقلابی کشور کوبا نسبت به مردم سایر کشورهای جهان ضمن ملاحظه موفقیتهای کوبا در عرصه های بین المللی بطور نمونه در ورزش و جنبه های مختلف هنر بروشنی گویای این حقیقت می باشد.
باور, پایبندی و تعهد غیر قابل مجادله و معامله رهبران کوبا به اصول اساسی یک جامعه انسانی علیرغم رویاروئی مستقیم آنهم در فاصله کوتاه نود مایلی به مجهزترین و خوفناکترین نیروی ضد بشری تاریخ همواره موجب حیرت و تحسین دوستان و دشمنان آنها بوده است. تداوم و پافشاری فیدل کاسترو و پس از او برادرش رائول به ادامه چنین سیاستی آنهم پس از فروپاشی کشور «اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی» بزرگترین یار و متحد کوبا در 27 سال گذشته مقوله ای باور نکردنی بوده است.
لازم است یادآور شد که همین باور به آشتی ناپذیری, سرسختی و ادامه مبارزه و تقابل با نیروهای اهریمنی عامل اصلی و ضامن ادامه استقلال و سربلندی کشور کوبا بوده است. باید توجه داشت که لغو تحریمهای غیر عادلانه اقتصادی, تجاری و مالی آمریکا بر علیه کوبا و برقراری مجدد روابط دیپلماتیک و گشایش دوباره سفارتخانه ها در واشنگتن دی سی و هاوانا نشانی از تغییر سیاستهای سازش ناپذیر کوبا نداشته است. زیرا عواملی که عمدتا روابط جدید بین دو کشور را باعث شد استمرار باور انقلابی رهبران کوبا از یک طرف و از طرف دیگر تنها ماندن و ایزوله شدن آمریکا در جامعه جهانی بود. بطوریکه در سال 2014 و برای بیست و هفتمین سال آرای کشورهای جهان به قطعنامه سازمان ملل بر علیه تحریمهای ضد بشری آمریکا نسبت به کوبا آمریکا را که فقط از پشتیبانی اسرائیل برخوردار بود در مقابل اراده و خواست جهانیان تنها گذاشت.
اما, از سرگیری روابط دیپلماتیک کوبا با آمریکا بناچار شامل گسترش روابط بین مردم دو کشور خواهد شد. با توجه به کوچکی کشور کوبا و محدود بودن غیر قابل انکار امکاناتش در استفاده از وسائل ارتباط جمعی برای رساندن پیامش به مردم آمریکا؛ پر واضح است که این جامعه آمریکا خواهد بود که مردم کوبا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. آری امروز پس از دهه ها مردمی که در تلاش برای رسیدن به زندگی ای معنا محور بودند مورد آزمایش قرار گرفته اند.
اینکه آیا آنها موفق به ادامه نگرش خود به مفهوم خوشبختی در زندگی که اساس رفتارشان در 57 سال اخیر بوده است می شوند یا نه, مطلبی است که به آسانی قابل پیش بینی نیست و تنها گذشت زمان می تواند جواب به این پرسش را به نمایش گذارد.
کاملا واضح و طبیعی است که دغدغه و نگاه مترصد مردم جهان به درستی در پی پاسخ به سئوالی باشد که هزاران سال بشریت را در گیر خود نگه داشته است. حقیقتا چه چیز یا چیزها ضامن خوشبختی و رفاه در زندگی می باشد؟ آیا اندازه صفحه تلویزیون و نوع اتومبیل و سایر وسایل زندگی در این رابطه عواملی تعیین کننده می باشند؟ و یا موفقیت و کامیابی در زندگی مفاهیمی پیچیده تر از اینها دارد. در این ارتباط شاید نصیحتی را که امام خمینی(ره) به روحانیون کردند بتواند در درک این مطلب کمک کند و روشنگر وسعت و ابعاد عمیق آن باشد. آنجا که فرمودند: ” … شما خیال می‌کنید که اگر ده تا اتاق هم باشد کافى براى شما هست؟ خیر، اگر همه این دنیا را به یک کسى بدهند، کافى نیست، میگوید: باید برویم جاى دیگر. این فطرت انسان است، فطرت خداخواهى است. این یکى از فطرتهایى است که هر کس هر چه بیابد، آن گمشده خودش را نیافته، آن گم شده یک چیز دیگرى است و لهذا آن که دنبال قدرت مى رود، قدرت مطلق میخواهد، «قدرت مطلق خداست». آن که دنبال علم میرود، علم مطلق میخواهد، «علم مطلق علم خداست هر که دنبال هر کمالى برود یا هر چیزى برود، آن کمال مطلقش را میخواهد و همه خدا را میخواهند، خودشان نمی‌دانند».
عذابهایى که به ما میشود براى حجابهایى که در ما هست. آن که حجابها را پاره کرده است، ارزشها را می‌فهمد و رسیده به آن جایى که باید بفهمد.”
آیا لازمه خروج از “چاه” و “ظلمت” و رسیدن به رهائی و ادراک این‌است که باید ساده زندگی کرد و از “خدا خواهی” فاصله گرفت؟ موضوعی که آدم را به فکر وا می‌دارد.
سعید روشندل
