مفاهیم استقلال و آزادی از دیروز تا امروز و فرداها
نوشتنه از ع. بصیر دهزاد
به پیشواز و تجلیل از یکصد سالگی استقلال افغانستان
ملت افغانستان در استقبال از یکصد سالگی بدست آوردن استقلال کشور قرار دارند. اهمیت تجلیل و بزرگداشت از استقلال و آزادی ملی با نتیجه گیری وپیامد های حوادث یکصد سال بعد از کسب استقلال متبارز میگردد. مفاهیم استقلال و آزادی ملی اکنون بدون شک به روان و احساس درونی و آرزو های ما برای امروز و فردا مبدل گردیده اند. این ناشی میگردد از عوامل و انگیزه های مختلف که تحریک کننده این احساس و روان ما به دو مفهوم استقلال و آزادی بحیث دو ضرورت برای موجودیت و بقا در سطوح ملت، جامعه و خواست های حقوق بشری افراد میباشند. استقلال تنها یک ترم سیاسی و احساساتی نیست بلکه یک احساس عمیق در روان ماست که با موجودیت آن ما به آرامش ، اطمینان و رفع هر گونه رعب، ترس و تشویش نائل میگردیم. پس ما استقلالیت و آزادی را باید در مفاهیم تاریخی، زنده گی امروزی و فردا ها وبا تفکیک ملت، جامعه و فرد به ارزیابی گیریم و نتیجه گیری های خویش را از آن برونکش نمائیم.
قبل بر همه باید مفاهیم استقلال و آزادی را در یک تعریف کوتاه بیان دارم.
استقلال و آزادی هردو از یک دیدگاه بیان یگانه را افاده مینمایند. اما در صورت که در انها مفاهیم ترکیبی دیگری مانند ملی، اجتماعی و فردی اضافه گردند، آنجاست که مفاهیم سیاسی، اجتماعی فردی / بشری افاده میگردند که بحث های حقوق ملی، حقوق اجتماعی و حقوق فردی و بشری را مدلل میسازد که در ابعاد وسیع تر بر هر موضوع آن میعوانیم عمیق گردیم.
ما در این خامه بیشتر بر مفهوم سیاسی استقلال و آزادی ملی متمرکز میگردیم که درورای آنها اهمیت تاریخی ، ضرورت کنونی و آینده بینی جامعه ملی را به بحث گیریم.
پس چه تعریفی از دو مفهوم آزادی و استقلال سیاسی میتوان بدست داد؟
استقلال و آزادی سیاسی – ملی عبارت از داشتن حق خود ارادیت برای تعین سرنوشت یک ملت، متکی بر اراده شهروندان ، بدون اعمال نفوذ توسط نیرو های بیگانه خارجی و یا عمال بیگانه گان است. آزادی سیاسی بیشتر مفهوم تعمیل استقلالیت و عدم وابستگی درتعین سیاست، مسیر رشد و انکشاف و تعین خط سیاسی ملی (داخلی و خارجی ) برای یک ملت میباشد که توسط یک دولت دارای حاکمیت ملی تمثیل، تعین و اجرأ میگردد. مفهوم آزادی ملی بدین امر است که شهروندان در تمام عرصه های زنده گی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حقوق را کسب مینمایند که توسط دستگاه دولت با قوانین اساسی و قوانین فرعی و سایر اسناد حقوقی تضمین میگردد و شهروندان در پاسبانی نهاد های حراست قانون مورد حمایت قرار میگیرند. اصل عمده در مفاهیم استقلال و آزادی اطمینان و اعتماد روانی شهروندان میباشد که خود را فارغ از هر گونه تشویش مصئون احساس مینمایند.
در مفهوم استقلال ملی مفاهیم با ارزش دیگری مانند حاکمیت ملی بر تمامیت ارضی، اقتدار ملی، منافع ملی برای سرنوشت ملی ، دولت ملی و اراده ملی گره خورده اند، بدون یکی از این مفاهیم اصل
استقلال ملی میتواند مورد سوال قرار گیرد. نباید یک نکته مهم را فراموش نمود که مفاهیم استقلال و آزادی ملی با انکشاف، ترقی ملی، روشنگری و تحول فرهنگی آمیخته اند . روی همین واقعیت است که در هر پروسه استقلال طلبی و آزادیبخش، ارتجاع و عمال جهل و عقب گرائی در تقابل فرهنگی قرار میگیرند. سیر تاریخ تمدن استقلال طلبی و ضد استبداد نشان داده است که عمال ارتجاع بیشترین استفاده را از اعتقادات مذهبی مردم در حفظ پدیده های کهنه و مقاومت در برابر نو و نواندیشی سیاسی و اجتماعی مینمایند و از مذهب روپوش ووسیله تحریک احساسات مردم عوام بر علیه این پدیده های نو و نو اندیشی استفاده مینمایند. . برای توضییح بیشتر این نکته مطالعه مقاله وزین و تحلیلی محترم احسان لمر در سایت وزین افغان -جرمن را که در زیر لنک داده شده است مشورت میدهم. http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/lemar_e_nahzat_amani1.pdf
اکنون بر میگردیم بر اصل موضوع که چرا ما مفهوم استقلال ملی یکصد سال قبل را از کدام دیدگاه ها به ارزیابی میگیریم و ارزش های آنها را در همان مقطع سیاسی و پیامد های انها، در پرسه های یک صد سال اخیر به ارزیابی میگیریم.
مقدم بر همه باید تذکر داد که شاه امان الله بحیث یک جوان تحول پسند، ترقیخواهد ولی احساساتی تحت تاثیر یک نهضت قرار داشت که قلم، ترقی خواهی، آزادی پسندی ، رشد ژورنالیزم و رشد ابراز نظر به تکوین اندیشه ترقی خواهی و ضد استبدادی بر این نهضت مسلط بود. شاه ترقی خواه در همان جو فکری ، شعار پیشرفت ، فرهنگ مدرن، تشویق تحصیلکردگان و سهمگیری زنان در شناخت حقوق اجتماعی شان را میداد. برای شاه جوان الگو های مانند ایده های اتاترک و ایده های جدید بعد از جنگ اول جهانی و تغیرات سیاسی در روسیه انقلابی، تحت رهبری لینن اثر بخش بودند. تعداد چهره های اجتماعی ملی گرا و ترقی خواه و ضد استبداد از هر کنج و کنار کشور این نهضت را همراهی مینمودند. اگر محمود طرزی سرآمد قلم و ژورنالیزم بود، محو ولی خان دروازی بزرگ ترین دیپلومات هوشیاز ، توانا و زیرک بود که این نهضت ترقیخواهی را در خارج کشور تمثیل مینمود. محمد عثمان خان پروانی در زیر چوب اعدام استبداد نادری گفت” شکنجه مرگ ما لحظه بیش نیست عبدالرحمن بهمین ترتیب بزرگمردان دیگری چون .” شکنجه یست ابدی ولی محاسبه مردم با شماغلام محمدغبار،شجاع لودین، فیض محمدکاتب، غلام محمد میمنگی، ملکه ثریا ،عبدالهادی داوی،کاکا بابا عبد العزی، غلام محی الدین أفغان، میرسید قاسم، محمدرحیم شیون ضیائی، غوربندی، الدولهماما محمدإبراهيم ساعـت ساز، سردارعبدالحبیب، مولوی عبدالروف خاکی، محمد لودین، احمد سیدکه از د بو و دهای دیگر که شاه امان الله جز این نهضت ترقی و آزادیخواه و ضد استبداد حسين راقممبارزه را قوام میبخشیدند. با این هر قوم و تبار بخاطر وطن و هدف واحد از هر منطقه افغانستان وو به زندانها انداخت ، ولی نمود نکه دروه استبداد نادر خانی تعداد این مبارزین وطن را اعدام ، تبعیدآادامه این نهضت ملی پایه های فکری و مبارزاتی را برای نهضت های بعدی گذاشت. یعنی نهضت جوانان افغان اساس فکری برای نهضت ویش زلمیان و بعدن نهضت رو شنفکری سالهای شصت و های بعدی را نباید با دیدگاه این ارزش بزرگ دوره شاه امان الله و پیامدهفتاد در افغانستان گردید. های تنگ نظرانه و حاشیه پردازادنه به هیچ گرفت و چشم انکار بست.
مفاهیم استقلال و آزادی ملی در شرایط کنونی یک موضوع بحث برانگیز و قابل تحلیل است زیرا اراده گی ملی را وجود دارد که مفاهیم مانند، دولت ملی، اقتدار ملی، حاکمیت ملی و خود سوالات زیاد
، مصداق ندنمیتوان بر مبنی تعاریف اصلی انها و توضیح که در منشور ملل متحد تعریف گردیده اپیدا نماید و آن مبتنی بر دلایل زیر:و توجیه حکم
بر اساس پلان و اراده پاکستان، آمریکا و انگلیس به 1992تنظیم های جهادی در سال حکومت -1ی بین التنظیمی مستقیمن از جانب کشور های خارجی مانند، پاکستان، عربستان وجود آمد ، جنگ ها مربوط آقای حکمتیار . حزب اسلامیگردیدندمالی و تسلیحاتی می سعودی و روسیه رهبری و پیشتیبانیبا همکاری مستقیم با آی اس آی جنگ ها در کابل را پیش میبرد. تنظیم های مانند جمیعت و وحدت هدایات از روسیه و ایران بدست میآوردند.
دک داخل قندهار لسپین بوسرحد آی از مساقیمن تحت اراده آی اس 1996 حکومت طالبان در سال -2بشر دوستانه راهی پاکستانی که تحت نام کمک های شدند. اولین گروه طالبان در موتر های بار بریو با تصرف سرحد بطرف قندهار مارش نمودن که با ترکمنستان بودند، در سپین بولدک پیاده شدند. طالبان خود فوتو های ظاهر شاه مردم را با فریب ابلیسانه انگلیسی از آمدن این شاه مژده میدادند، ترویج و دیوبندی رویج دهنده فرهنگ عقب مانده پاکستانیفرخته ترین عمال حکومت پاکستان، تدهنده کلدار پاکستانی به عوض پول افغانی و حتی ترویج زبان اردوی پاکستانی بودند. لوحه ها بالای . رهبران طالبان در همجواری ندنفرت آفرین پاکستانی بود تعداد زیاد دوکانها در افغانستان به زبان. بطور کوتاه، تأمین مینمودندروزانه برای تطبیق هدایات آی اس آی طروابسرحد یعنی قندهار، .به وجود آمد و ادامه دادحکومت طالبان شالوده اهداف و سیاست پاکستان و در تبانی با غرب
نیز بر نفوذ سیاسی و مداخله مستقیم دستگاه های نظامی، استخباراتی و 2002ل حکومت بعد از سا-3بین المللی ه وجود آمد. مداخله نظامی آمریکا بدون کدام مجوز قانونی و نورم هایسیاسی آمریکا بصورت گرفته است. با آنکه حکومت ظالم، استبدای قرون اوسطائی طالبی سر نگون گشت، اراده آمریکا در تعین حکومت و حکومت داران مستقیمن اساس برای احیا و ادامه تضمین شده منافع منطقوی د که موجودیت آمریکا در افغانستان وتیژیک آمریکا بوده است. اکنون باید واضیحن بیان نمو استرابوده شان نقض صریح حاکمیت ملی، تمامیت ازضی و سلب حقوق ملی شهروندان برای خود ارادیت، خارج گردند نظامیان آمریکائی از افغانستان ، تا حد تخلیه صفری ،است و ادامه دارد. حال اگر حتیسی آی ای و صد ها جاسوسان افغانی الاصل در داخل کشور استخاراتی موجودیت هزاران کارمندانتوان حرف از آزادی ملی، دولت ملی به اراده ملت بمیان آورد.یو نظام نم
ها در یکصد سال بعد از استرداد اکنون ماباید یک مسأله دیگری را مطرح نمائیم و آن نتیجه گیری تبادل نظر مورد استقلال کشور و بحث آینده نگری برای فردا ها و حتی یکصد سال آینده باید مطرح وانکشاف و احیای و حفظ استقلال و آزادی ملی ، که قرار گیردحلقات ترقیخو اه، روشنگر و آزادیخواه مفاهیم ترقی ملی، خود ارادیت در آنها یند کهسیررشد کشور را در یک پروسه طولانی مطرح نمابرای اهداف ملی مطرح گردند که ، استقلال ، هویت ملی، اراده ملی و وفاق ملیبرای تعین سرنوشت مفاهیم ملی نایل گرداند. این بدون شک یک پروسه رشد فرهنگ عالی و مدرن ما را در پذیرش ئی انا وهدف واحد برای ملت و ملت خواهی میتواند ت طولانی و بدون چالش ها نیستند، ولی اراده واه و روشنگر را به هم گره بزند. وحلقات ترقی خهای
من با ارزیابی از مطالب که به تحریر و تحلیل در این مقاله گرفتم، یکصد ومین سالگرد استرداد و ترقیخواه کشور ادای دضد استبدا ،راه آزادی ن رامی میدارم و به شهدا و قهرماناگاستقلال کشور را ده یاد شان را گرامی و جاویدان میخواهم.واحترام نم
با حرمت
