مردم خواهان مداخله دولت درامور بازار میباشند
دردمند
زمانه کج روشان را ببرکشد بیدل هر آنکه راست بود خار چشم افلاک است
تجربه قریب به چهارده ساله گذشته ثابت ساخت کشورهایی که زیر نام مبارزه با تروریزم، مواد مخدر، احیا و بازسازی، حکومت داری خوب، دفاع از حقوق زن، بشر و غیره به کشور ما آمده بودند بدون در نظرگرفتن شرایط عینی و ذهنی و تحلیل عمیق از وضع کشور ما و کشورهای منطقه و جهان با نصب افراد کم سواد، کور مغز، غیرماهر، فاسد در نقاط کلیدی و اتخاذ تصامیم پا در هوا و غیر انطباقی به حمایت غیرمستقیم بانک جهانی و صندوق وجهی پول زیرنام بازار آزاد کشور و مردم ما به بحرانهای شدید سیاسی، نظامی، فرهنگی از جمله اقتصادی و مالی مواجه ساخته با تأسف که این پروسه هنوز هم جریان دارد که چند مثال آنرا خدمت خواننده گان گرامی یادآور میشوم.
لیلام نمودن هزاران دستگاههای بزرگ تولیدی، خدماتی، تجارتی، دولتی و مختلط به نرخ کاه ماش، عدم حمایت از تولیدات داخلی، تورید اجناس و مواد بی کیفیت یا اجناس و موادی که در داخل تولید خواستهای هموطنان ما را مرفوع مینماید. تثبیت مالیات غیرعادلانه، عدم توجه به احیاء و فعال نمودن دوباره بانک انکشاف زراعتی، صنعتی، رهنی و تعمیراتی، شرکت توزیع کود و ادویه ضد آفات زراعتی، شرکت های میکانیزه زراعتی، عدم توجه به تقویه جنبش کوپراتیفی احیا و اعمار دستگاههای پروسس مواد غذائی زراعتی پیشهوری، هنگرها، گدامهای ذخیره، باز شدن راههای ترانزیتی در کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، تاجکستان، فدراتیف روسیه اعمار و پاک کاری نهرها، کانال ها و بندهای آبیاری از عواملی اند که سبب ورشکست شدن ده ها هزار دستگاههای بزرگ، کوچک و متوسط تولیدی، تجارتی، خدماتی در کشور گردیده، میلیونها تن از کارگران و کارمندان ماهر آن غرض کاریابی به کشورهای منطقه و جهان با قبول توهین و تحقیر مهاجر، هزاران تن آنها قربانی هوس قاچاقبران انسانها شده که غرق شدن 42 تن افغان در هفته سوم ماه عقرب سال جاری در شمال ترکیه یک مثال میباشد. ده ها هزار تن در کشورهای استرالیا، یونان و غیره بی سرنوشت بوده هزاران تن در کشورهای سعودی، ایران، پاکستان، زندانی صدها تن آنها محکوم به مرگ شده اند.
نهادها کشور ما را در ردیف سه کشور فاسد و تهیه کننده نود فیصد مواد مخدر جهان معرفی کرده مسئولین وزارت مبارزه با مواد مخدر از افزایش هفت فیصد کشت کوکنار و شانزده فیصد قاچاق مواد مخدر در سال جاری نسبت به سالهای گذشته خبر میدهند. بیش از یک میلیون تن به مواد مخدر و هفتاد فیصد به امراض فزیکی و روانی مبتلا، نیروهای امنیتی از گرفتاری یک صد و بیست و پنج تن کودکان زیر سن هژده سال که مصروف پرچون فروشی مواد مخدر بودند خبر میدهند. صدها هزار تن به نسبت مشکلات اقتصادی به مافیای مواد مخدر و مخالفین مسلح پیوسته اند. هنوز هم میلیونها متر قالین، گلیم، صدها هزار پوستین، جاکت و ده هاهزار کیلوگرام سنگ های قیمتی، عسل، میوه خشک به پاکستان ارسال بعد از پروسس به مارک پاکستان به مارکیت های جهان صادر مفاد آن به جیب دلالان پاکستانی میریزد نظر به گفته مسئولین اتاق تجارت و صنایع چهل فیصد میوه تازه افغانستان به نسبت صادر نشدن در مارکیت های منطقه و جهان، عدم توجه به احیا و اعمار گدام های ذخیره، هنگرها، سردخانه ها در سال جاری فاسد صدها تن کشمش، از سالهای گذشته نزد باغداران باقی مانده بسیاری از آن پوسیده شده باغداران میگویند حاصلات باغ از جمله تاکستان ها مصارف شان را پوره نکرده از همین لحاظ باغداران و زارعان دلسرد شده ترکاری میوه تازه لبنیات از جمله چکه از خارج وارد سبب ورشکست شدن میوه، شیر و لبنیات داخل کشور گردیده شهر وندان شهر کابل از ناحیه پرچوی برق و بلند رفتن قیمت مواد سوخت و اجناس مورد ضرورت به ستوه امده اند.
مسئولین میگویند در سال گذشته به ارزش ده میلیارد دالر واردات و ششصد میلیون دالر صادرات کشور بوده، کسر چهارصد میلیون دالر در بودجه، فرار اسعار، سرمایه نشر و پخش نوت بانک های جعلی در خارج کشور، عدم توجه به رشد، انکشاف و بازاریابی تولیدات داخلی سبب کاهش اعتبار پول افغانی در کشور گردیده. از همین لحاظ است که در ولایات شرقی و جنوبی به شمول شهر کابل اکثریت معاملات تجارتی به پول خارجی صورت میگیرد. یک روزنامه آمریکایی از ناحیه حیف و میل شدن پنجصد میلیون دالر از ناحیه پرداخت محصولات گمرکی در گمرکات افغانستان خبری را به نشر رسانیده است.
عدم تطبیق یکسان قانون، عدالت اجتماعی گسترش خونریزی ها؛ فقر گسترده، عدم دسترسی به تداوی و تحصیل مجانی سبب ایجاد فاصله بین اکثریت مردم و دولت گردیده است. بیش از چهار میلیون جریب های دولتی و شخصی به واسطه غاضبین غضب گردیده با وجود سرازیر شدن قریب به هفتاد میلیارد دالر زیر نام کمک به افغانستان در زندگی میلیونها خانواده تغییرات اساسی رونما نگردیده. مسلط بودن مافیای اقتصادی، محتکرین، انحصارگران حلقه زندگی را برای میلیونها تن تنگ تر ساخته جوانان ما که هفتاد فیصد نفوس کشور ما را تشکیل میدهند. به نسبت مشکلات اقتصادی، بیکاری، رسم و رواج های کمرشکن از جمله اخذ پولهای گزاف بنام ولور یا تویانه برپا کردن شیرینی خوری، عروسی مجلل در هوتل ها، خرید زیورات و لباس های قیمت بها، بردن نوروزی، عیدی، براتی، رنج برده صدها هزار تن از نعمت پیوند قلب ها و تشکیل خانواده محروم بوده کرایه یکساعت پیراهن نکاح در هوتل ها سی و پنج هزار افغانی برای عروس در یک ساعت اجوره، گل زدن ستیج یا تخت شاه و عروس هشتاد هزار افغانی بوده، مالک هوتل برای کسی اجازه نمیدهد از خارج هوتل برای گل زدن گل ساز بیاورند. موضوع آرایش مثل آن در حالیکه مالکین هوتل های عروسی مطابق کارت دعوت شده غذا تهیه می نمایند. به نسبت عدم کنترول جدی زمینه ورود کسانی که دعوت نشده مساعد گردیده در اخیر از روی میز و شمارش نان خوران پول اخذ می نمایند که یک عده مردم به نسبت نداشتن پولهای اضافه چارج شده مجبور شده اند که زیورات عروسی خویش را به مالک هوتل گرو بدهند.
طبابت به تجارت تبدیل شده فیس عملیات و اجوره اتاق کلینیک های صحی داخل کشور نسبت به شفاخانه ها لکس از جمله نارونز، حیات آباد پیشاور بسیار گران بوده از همین لحاظ روزانه هزاران تن با قبول توهین و تحقیر مجبور میشوند به کشورهای پاکستان و هندوستان سفر نمایند. کرایه یک چپرکت در شفاخانه نارونز حیات آباد پیشاور چهار هزار کلدار، در یک تعداد کلینیک های خصوصی از دو هزار افغانی بیشتر میباشد. در حالیکه دکتوران سابقه دار از جمله زمان وردک و صدها تن دیگر آنها در خدمت مردم قرار دارند. اما به نسبت تشخیص نادرست لابراتوار و نبود وسایل مجهز نمیتوانند خدمات خوبی را برای شهروندان انجام دهند. تورید ادویه کم کیفیت نیز سبب گسترش انواع امراض گردیده، تورید اجناس و مواد کم کیفیت از جمله سوخت سبب افزایش آلودگی و خرابی محیط زیست گردیده در حالیکه پوستین دوزان چرم دوزان به چرم و پوست دباغی شده نیاز دارند سالانه میلیونها پوست خام گاو، گوسفند و بز به پاکستان ارسال بعد از پروسس به مارک پاکستان به مارکیت های جهانی صادر میگردد و مقدار ضرورت مؤالدین به قیمت گزاف دوباره وارد میگردد. با وجود تقاضاهای مکرر اصناف و اتحادیه ملی پیشه وران افغانستان تا هنوز ارگان های دولتی، دونرها، مؤسسات خارجی حاضر نشده اند به ارزش سه صد هزار دالر در این بخش سرمایه گذاری نمایند. اگر در این رابطه سرمایه گذاری و راه های ترانزیتی از طریق ازبکستان به کشورهای آسیای میانه باز شود برای ده ها هزار خانواده از جمله زنان زمینه کاریابی مساعد میگردد. بیش از چهل فیصد جنگلات کشور قطع به پاکستان انتقال داده میشود. بعد از پروسس به بازارهای عربی به مارک پاکستان صادر میگردد. نظر به گفته سران اتاق تجارت و صنایع چهل فیصد میوه تازه به نسبت مشکلات ترانزیتی نبود دستگاه های پروسس، هنگرها، گدام های ذخیره، سردخانه ها در کشور فاسد شده. بین گفته های نماینده گان وزارت خارجه ایران و وزارت های تجارت، صنایع و وزارت مالیه دو و نیم میلیارد دالر از ناحیه اجناس و موادی که از کشور ایران وارد گردید تفاوت وجود دارد مردم از ناحیه حیف و میل شدن صدها میلیون افغانی مالیات و محصولات گمرکی در صورت واقعیت بودن ادعا وزارت خارجه ایران که از این مدرک حاصل میشد نگران میباشند.
در حالیکه چهل فیصد مردم در زیر خط فقر زیست می نمایند حامد کرزی رئیس جمهور اسبق افغانستان ده ها میلیون دالر را برای مصارف کرایه منزل، خریداری موترها، سفرهای فامیلی به اعضای کمیسیون و بررسی شکایات انتخابی فرمان داده است. توزیع معاش های گزاف دالری برای یک عده از جمله اعضای پارلمان و محاکم و سایر ارگان ها ضربه مهلک به بودیجه دولت وارد نموده مولوی صاحب مسجد وزیر اکبر خان در ادای نماز جمعه گفت این چه نوع عدالت است استادان پوهنتون فاکولته شرعیات و حقوق ده هزار معاش اخذ می نمایند. شاگردان شان که فارغ میشود در محاکم شصت الی هشتاد هزار افغانی.
جسد مرحوم ملالی کارمند گمرک میدان هوائی از ولایت لوگر بدست آمد. مردم علت آنرا شناسائی مواد مخدر و جلوگیری از آن که به واسطه مافیا به خارج کشور انتقال داده میشد گفته اند.
خلاصه اینکه مردم و آگاهان امور علت دشواریهای فوق را برعلاوه مداخله صریح یک عده ادارات استخباراتی کشورهای منطقه، مسلط بودن مافیای اقتصادی، مواد مخدر، جنگ افروزان، غاضبین زمین، عاملین فساد گسترده در کشور دانسته میافزایند بزرگترین عوامل دشواریهای فوق برخورد غیردلسوزانه و غیره مسئولانه مقامات دولتی سابق در امور بازار نیز میباشد که سبب گسترش بحرانهای موجود در کشور گردیده.
به باور آگاهان امور دولت و بازار دو سازمان بزرگ اند دولت سیستم اقتصادی را مشخص نموده بازار مصرف تولید کالاها و خدمات را از طریق معاملات داوطلبانه هماهنگ می نمایند.
از این لحاظ مداخله کردن دولت در بازار مشروع است.
زیرا دولت با استفاده از قدرت و فشار فعالیت های مردم ما را هماهنگ مطابق قوانین وضع شده منابع را در اختیار میگیرد و همچنان مسئولیت تدارک کالاها را به عهده دارد از همین لحاظ در دنیای امروز هیچ نوع اقتصاد بدون سهم گیری دولت در بازاری که کار به منافع اکثریت جامعه و کشور باشد کار مفیدی را انجام داده نمیتوانند.
از جانب دیگر آن عده کشورها از جمله کشور ما از ناحیه رشد اقتصادی شان ناقص میباشند، نهاد و سازمان های آنها که در حمایت بازار فعالیت می نمایند. انسجام درست پیدا نکرده.
برای نارسائی و اصلاح نواقص و کمبودیهای فوق مداخله دولت در بازار یک ضرورت محسوب میشود.
