درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

روشنگری

رسول پویان

21/8/2020

ازسیه چالی برون موجود سنگین می شود

مشتری و زهره وخورشید زرّین می شود

از درون ذره یـی آمــد دنـیـــــایی پــدیـــد

حال وفردا بسته بر زنجیر پیشین می شود

مادر انسـان مهـر کهکشان هـا بـوده است

از زمین دل آشنای ماه و پرویـن می شود

دایـه از مادر نباشـد مهـربان تـر بـا کسـی

ازخروش سیل وتوفان خان مسکین میشود

دانـه گـردد نـونهال و بار می آرد درخـت

در تکامل مـیـوۀ انـسان شـیـریـن می شود

از حـیـات مشـتـرک انـوع می آیــد پـدیــد

آدم وحیوان و مور وماروشاهین می شود

از نـبـــاتـات و گلان رنگ رنگ زیـنـتـی

دامـن سـبز طبیعـت گوهـر آذیـن می شود

شور وشوق زندگی را عشق می آرد پدید

جوهـر بنیاد کیهان عشق دیریـن می شود

عشق وعقل ودانش ومهر وخرد آید بکار

زندگی با این فضایل خوب تزئیین میشود

حسّ وهیجان وعواطف گرشودباعقل یار

بـاغ ارمـان دل ما پـر ریـاحـیـن می شود

ور به دام حسّ وپندار وعواطف مانده اید

کودک دل پایـبـنـد رســم و آیـین می شود

گر خرافات وتعصب خانه گیرد در روان

غدۀ بدخیم وزخم سخت وچرکین می شود

چـشـمۀ نـوآوری ذهـن می گـردد خـشـک

گوش خرگرچه پراز آیات یاسین می شود

مرد هفتاد ساله باشد کودک هفت ساله یی

صخـرۀ افـراطیت گـر پایـۀ دیـن می شود

«جنگ هفتاد و دو ملت» باز می آید پدید

همدلی و همنوایی جنگ خونـیـن می شود

نیکی و صلح و مدارا با تمدن همدل است

عقل ودانش همنوای مهروتمکین می شود

باور فاشـیـزم و تبعیض نـژادی مـرده باد

آنکه بیخ عقل ودانش را تبرزین می شود

رنگ پـوسـت آدمی ربطی نـدارد با نـژاد

زیـر چتر آفتابی پـوسـت رنگین می شود

ما هـمـه از نطـفۀ هـومـوسَپِـیَـن بـوده ایـم

گـوهـر همگـون انسان مانع کین می شود

دانـش و آزمایـش و اسـنـاد بنیاد شـناخـت

آن که مـاشـیـن تـرقی را بنزیـن می شود

علم روشـن کـرده دور تیره و تاریک را

هی باروشنگری انسان خوشبین می شود