روایتی از یک خبر| تنش‌های مسکو و واشنگتن؛ آتش زیر خاکستر رویارویی مستقیم
تهران- ایرنا- به تازگی اضافه شدن مساله سقوط پهپاد MQ-۹ آمریکا در آب‌های بین‌المللی به عوامل تنش‌زا میان واشنگتن و مسکو از جمله تعلیق مشارکت روسیه در پیمان استارت، تصور ایجاد رویارویی مستقیم میان دو طرف را به وجود آورده است.
آناتولی آنتونوف سفیر روسیه در آمریکا روز سه‌شنبه پس از احضارش به وزارت خارجه ایالات متحده در پی حادثه‌ای که منجر به سرنگونی پهپاد MQ-۹ ریپر آمریکا بر فراز دریای سیاه شد، گفت: مسکو خواهان رویارویی با واشنگتن نیست.
سفیر روسیه در آمریکا افزود: ما ترجیح می‌دهیم شرایطی ایجاد نکنیم که موجب شود با درگیری‌ها یا حوادث ناخواسته بین فدراسیون روسیه و ایالات متحده مواجه شویم.
آنتونوف اظهار کرد: در وزارت خارجه آمریکا، کارن دونفرید (دستیار وزیر) نگرانی‌های کشور متبوعش را در مورد این حادثه منتقل کرد و من نیز نظرات خودم در این خصوص را بیان کردم زیرا ما اختلافاتی با هم داریم.
وی افزود: به نظرم این یک گفت وگوی سازنده در مورد این موضوع بود، من سخنان او را شنیدم اما امیدوارم او نیز آنچه را که من گفتم، متوجه شده باشد.
آنتونوف تکذیب وزارت دفاع روسیه مبنی بر تماس هواپیماهای روسی با این پهپاد را تکرار کرد و گفت: روسیه پیش از این در مورد حریم هوایی که به عنوان منطقه‌ای برای عملیات نظامی ویژه شناسایی شده، اطلاع داده بود.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر یک پهپاد روسی به نیویورک یا سانفرانسیسکو نزدیک شود، آمریکا چه واکنشی نشان خواهد داد، گفت: ما هشدار داده بودیم که وارد نشوید و نفوذ نکنید.
پیشینه
مرکز فرماندهی اروپایی آمریکا اعلام کرد که روز سه شنبه یک فروند جنگنده سوخو-۲۷ روسیه به یک پهپاد ام کیو ۹ ریپر آمریکای بر فراز دریای سیاه برخورد کرد که این امر موجب شد تا نیروهای آمریکایی این پهپاد را در آب های بین المللی پایین بیاورند.
دو جنگنده سوخوی ۲۷ روسیه، پهپاد آمریکا را در شرایطی که فرماندهی اروپای آمریکا آن را “ناامن و غیرحرفه ای” خواند، رهگیری کردند .
پاتریک ریدر سخنگوی پنتاگون گفته است که جنگنده‌های روسیه به مدت نیم ساعت در نزدیکی این پهپاد پرواز می‌کردند و سوخو ۲۷ که با این پهپاد برخورد کرده، آسیب دیده است.
در این بیانیه ادعا شده است که هواپیمای روسیه علاوه بر برخورد با پهپاد آمریکا، سوخت خود را روی آن ریخته و به شیوه ای بی پروا و غیرحرفه ای در مقابل آن پرواز کرده است.
ژنرال جیمز بی هکر، فرمانده مرکز فرماندهی اروپایی آمریکا گفت: پهپاد ما در حال انجام عملیات معمولی در حریم هوایی بین‌المللی بود که توسط یک هواپیمای روسی رهگیری شده و مورد اصابت قرار گرفت و این برخورد منجر به سقوط و از دست دادن کامل پهپاد شد. در واقع، این اقدام غیرایمن و غیرحرفه‌ای روس‌ها تقریباً باعث سقوط هر دو هواپیما شد.
مسکو اما روز چهارشنبه به واشنگتن اعلام کرد که از حریم هوایی روسیه به اندازه کافی دوری کند.
سقوط این پهپاد ۳۲ میلیون دلاری رقابتی را برای بازیابی لاشه آن ایجاد کرده زیرا این پرنده شامل پیشرفته‌ترین فناوری آمریکا است و یک دستاورد بادآورده برای روسیه است اگر زودتر به پهپاد مزبور دست پیدا کند.
این اولین برخورد بین هواپیمای روسیه و ناتو از زمان شروع جنگ اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ است اما بر خطرات منجر به تنش از طریق اشتباه محاسباتی تاکید دارد در حالیکه نیروهای ناتو و روسیه جنگ افزارهای زیادی در اطراف اوکراین دارند.
مری الن اوکانل، استاد دانشکده حقوق نوتردام و کارشناس حقوق بین الملل تاکید کرد که خلبان روسی با ریختن سوخت و سرنگونی پهپاد، فضای دریای سیاه را شکننده‌تر می‌کند. وی گفت: به احتمال زیاد ریپر در حال انجام نظارت بر اوکراین بوده است و طبق قوانین درگیری مسلحانه، روسیه ممکن است در این کمک‌ها اخلال ایجاد کند.
ایالات متحده از قبل از آغاز جنگ، پهپادهای ریپر را بر فراز دریای سیاه به پرواز در می‌آورد و از پهپادهای جاسوسی برای نظارت بر منطقه استفاده می‌کرد. طبق گفته نیروی هوایی، این پهپادها می‌توانند تا ارتفاع بیش از ۱۵ کیلومتری پرواز کنند و دارای حسگرها و قابلیت هایی برای جمع آوری اطلاعات و انجام شناسایی برای مدت زمان طولانی هستند که آن را به یک بستر ایده‌آل برای ردیابی حرکات در میدان جنگ و در دریای سیاه تبدیل می‌کند.
اهمیت موضوع
آمریکا با بالا گرفتن تنش‌ها در جنگ اوکراین ارائه سلاح به کی‌یف را با ارسال جنگ افزارهای پیشرفته افزایش داده است. حتی این کشور در نظر دارد که جنگنده‌های اف-۱۶ را به عنوان یک جنگ افزار سرنوشت ساز در این مناقشه به اوکراین بدهد.
روسیه بارها نسبت به ارائه تسلیحات از سوی ناتو به اوکراین انتقاد کرده و آن را باعث بدتر شدن شرایط درگیری نظامی دانسته است. مسکو در میانه تحریم‌های همه جانبه غرب که با هدف خنثی کردن تلاش‌های روسیه برای پیشروی در این جنگ اعمال شده است، نسبت به تنش‌های هسته‌ای نیز هشدار داده است.
در همین میان، مساله سقوط یک پهپاد ریپر که به گفته آمریکا به علت برخورد با جنگنده روسی در آب‌های بین‌المللی افتاده است به تنش‌های بین دو کشور دامن زده است هر چند آنها اعلام می‌کنند که در تلاش برای خودداری از هر گونه رویارویی مستقیم هستند.
خیرا مساله دیگری که باعث شد تا واشنگتن و مسکو وارد فاز دیگری از تقابل با یکدیگر شوند، تعلیق مشارکت روسیه در پیمان استارت بوده که کنترل کننده سلاح های هسته‌ای دو کشور است. با تعلیق مشارکت و نه خروج روسیه از این معاهده، گمانه زنی‌هایی در مورد سوق یافتن جهان به سمت یک جنگ هسته‌ای مطرح شد و حالا با شکل گیری یک حادثه هوایی بر فراز دریای سیاه موضوع ورود دو کشور به یک تقابل را جدی‌تر می کند..
از سوی دیگر روسیه که از رسیدن به اهدافش در بازه زمانی مشخص بازمانده و جنگ اوکراین به درازا کشیده شده، احتمال اقدام برای تهدید غرب با تقابل مستقیم را بالا ارزیابی می کند..
ارزیابی
نشانه‌های بیرون آمده از دل تنش بین واشنگتن و مسکو ناشی از مناقشه اوکراین، حاکی از آن است که دو طرف در هر لحظه باید انتظار این را داشته باشند تا در نقاط مختلف جهان به ویژه منطقه مورد مناقشه و کیلومترها اطراف آن مواضعشان از سوی طرف مقابل تهدید شود.
با وجود ارسال سیگنال‌های مثبت از سوی هر دو کشور برای بازگشت به معاهده استارت که می‌توان آن را نقطه آغاز افزایش تنش‌ها در یک ماه اخیر دانست، به نظر نه تنها نمی‌توان هیچ چشم اندازی را برای کاهش تنش متصور بود بلکه شاید با ورود به دومین سال جنگ اوکراین و اصرار دو طرف مناقشه برای رسیدن به اهدافشان و پیروزی در جنگ، افزایش تنش را شاهد باشیم.
البته اخیرا ورود چین ( متحد اصلی روسیه ) به مساله بحران اوکراین و ارائه طرح صلحی که با استقبال اوکراین مواجه شده، مقداری امیدها را برای یافتن راه حلی برای پایان مناقشه زنده کرده اما روسیه با وجود تقدیر از نقش پکن در این میان به نظر تمایلی به ورود به مذاکرات صلح با شرایط مطرح شده، ندارد.
