در مورد ادب شفاهی  اوزبیکان افغانستان

برنامه  اوزبیکی رادیو تاشکند جمهوری اوزبیکستان در باره  کار کرد های…

پاینده باد افغانستان

میر عنایت الله سادات                                                   مدتی است که بعضی حلقات معين از…

هر وسیله‌ برای رسیدن به هدف مجاز نیست!

نور محمد غفوری در تویتر محترم امرالله صالح یک جمله را…

افغانستان و درهم تنیده گی و مد و جزر حوادث…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط به خشکه است که…

فتنه خوابیده

 قدم هلال شد و مایلم به ابرویش  فتاده مرغ دل من…

شیفته ی ترانه های مردم

 برنامه ی رادیو تلویزیون شهر تاشکند جمهوری اوزبیکستان در مورد کار…

گزیده‌ای از «درسگفتارهای کاپیتال» رفیق فقید جوانشیر در زندان

از نظر مارکس دو نوع بخش خصوصی وجود دارد مارکس ……

قهرمان تنهایی؛ قهرمانی از تبار قهرمانان دیگر

نویسنده: مهرالدین مشید قهرمان دخت روز های تنهایی در یکی از صبحگاهان…

نوای پدران!

امین الله مفکرامینی       2025-14-01 ما شـــــما را ای فرزندان دلبنــد، پروریــــــدیم این تخـــــــم…

حاکمیت طالبان و فروپاشی ارزش ها درحامعه افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان زخمی سرطانی بر پیکر افغانستان دردمند حاکمیت گروه…

مناسبات افغانستان با هند چرا رشک خشم آلود پاکستان را…

تاسیس یا انکشاف مناسبات میان دولت‌ها از صلاحیت‌های قبول شده…

د نوموتي تاریخپوه پوهاند محمد حسن کاکړ د اتم تلین…

. په کابل کې د روانې اونۍ د تیرې سه شنبې…

روزای خونین؛ میان نامه های زندان و تئوری انقلاب

Rosa Luemburg (1871- 1919) آرام بختیاری فدایی سوسیالیسم؛ 14 کتاب خانم روزا-…

بگذارید ادیان و فرهنگ ها بدور از سایه ی سیاست…

نویسنده: مهرالدین مشید جنگ ادیان باطل و برتری جویی هر دینی…

سیاست خارجی بی‌طرف و اقتصاد محور

در طول سه و نیم سال جوابگوی عاجل موقف افغانستان…

واخان سر و گردن أفغانستان است !

میرعبدالواحد سادات واخان سر و گردن أفغانستان است ! همه ما ،…

لوږه او جګړه

ليکنه: حميدالله بسيا لوږه، فساد، جنگونه او په نړۍ کې اقليمي…

پیورزگرا

نوشته : دکتر حمیدالله مفید داستان کوتاه  ————— ———— احمد خان خراسانی به فرماندهی …

   خالق تروریست های اسلامی؛ الله یا امریکا؟

بخش دوم سلیمان کبیر نوری      پس از افشاگری ریچارد هیدن بلک، از…

هر تفنگدار طالب هم پولیس و هم سارنوالی و هم…

نویسنده: مهرالدین مشید حاکمیت اختاپوتی ملاهبت‌الله و آینده ی ناروشن افغانستان مردم…

«
»

د پوه کولو د پاره څه باید وشی ؟

مولانا داکتر محمد سعید « سعید افغاني »

 

دخلکو پوه کول کوم آسان کار نه دی. علم دیته نه وائی چه هرڅه یاد کړی شي او سړی هرڅه وویلی شی .

عالم دیته نه وائی چه د تخصص کومه پاڼه ولری او یا  د شرق او غرب کومی  فاکولتی او یا اکادمی ته منسوب وی .

د سیاح او عالم په  مینځ  کښی هم فرق شته ، مونږ ځکه خلک نشو پوه کولی  چه د خلکو د ذهنیت اندازه نشو سنجولی .  

ډیر دغټ تاسف خبره  دلته  دا ده  چه  مونږ اکثرآ  د خلکو د لیاقت اندازه  د جامو  په برش او  طول او عرض کښی او یا د نور فیشن او سینګار په اندازه کښی سنجوو؛ او مونږ سره دا عقیده  نشته چه ګوندی په ناداره خلکو کښی  به هم چیرته  داسی  پوه خلک  وي  چه د بشر د پوره سعادت د پاره  د فلاح او رستګاری افکار ولری .

د انسان د پوه کولو چاره داسی نه ده  او نه د نجات وسایل دا دی چه مونږ سم دستی په کار واچوي.

مونږ اکثرهغه یادوو چه زمونږ په کار نه راځی ، مونږ په یو شاګرد باندی دیادولو دومره ذهني  فشار راولو چه هرڅه تری هیریږی .

مونږ اکثرآ  نه د استاد په څه پوهیږی او نه هم  د شاګرد  ؛  او نه مونږ  په دی پوهیږو چه استاد  او شاګرد دواړه په غلط  رسم دی.  ښه نو چاره څه ده  او څه باید وشي ؟

که ووایم چه زما  سره د دغه رنګه  اصلاحاتو د پاره قدرت نشته ، نو ځکه زه دومره عملأ  څه نشم کولی  چه پوره په درد و خوري .  

دا دروغ  نه ده !  رښتیا څه وکړم  چه څه نشم  کولی ؛ هغو مره چه خلکو د پوه کولو دپاره درد لرم ، هغومره راسره چاره نشته.

اوکه دا ووایم  : چه زه په قلم او ژبی سره هم څه نشم  ویلی او لیکلی ؛  دا به زما د جرئت کمزورتیا وی.  البته در جرئت سره باید  دومره مجادله ونشی  چه اصلاحي  جرئت اندازه هم خرابه کړی .

زه باید بار بار ووایم او وی لیکم چه د خلکو دپوه کولو او تربیی د پاره د خلکو د ضروري او لازمي  احتیاجات په دقیق ډول سره وسنجول شي  او بیا په همغه توازن سره ، اساسی تدابیر ونیول شي .

زه باید  ووایم  چه  د کار خلکو ته ، د کار زمینه  او شرایط  مساعده شي !  دا ځکه چه په وطن کښی د کاراو د مغز خلک؛ د وطن د سرمایی  مثال لري . که دغه سرمایه عاطله او باطله غورځوو او یا ئی په سین کښی لاهو کوو؛  حتمآ  مونږ د فلاکت ، بدبختي او ناداریی سره مخامخ  کیږو.

مونږ ټول  باید په دی پوه شو چه هریو په خپله اندازه  د وطن او د خلکو  په مقابل  کښی  مسوولیت لروو . که مونږ  څوک مسوول ګڼی  باید  زمونږ په خبرو هم ځان  پوه کړی چه مونږ څه غواړو و یا مونږ سره د اصلاحاتو او د خیر خواهي  ذهنیت شته او که نه ؟

د عیاشي موضوع نن سبا  د زیاتی پام لرنی او اهمیت  مقام نیولی که  مونږ خلک په دی پوه کړو  چه هرڅه اندازه لری او عیاشي ته هم  باید د خپلی  اندازی نه تجاوز ورنه کړو  دا به  د دغه بی وزلو او نادارو خلکو د بهبود د پاره غټ خدمت وي .

ولی ؛  افسوس باید  ووایم  چه : «  زمونږ ځینی عیاش خلک ؛ د عیاشي کارونه هم  په خدمت کښی حسابوي .»

***

سعید افغاني

د سرطان میاشت ، د ۱۳۳۷ هجري شمسي کال ــ  ننګرهار

 

ترتیب کوونکی : برهان الدین « سعیدی »