در مورد سفر رسمی «شی جین پینگ» به عربستان سعودی
پایان دوران دلارهای نفتی و آغاز دوران یوآن نفتی؟نویسنده: آرتیوم ایگناتیف مترجم: ک. رادین برگرفته از : سایت روسی «بنیاد فرهنگ استراتژیک»، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲ *
طبق پیش‌بینی‌ها، نه‌تنها عربستان سعودی، بلکه بخش قابل توجهی از کشورهای اوپک پلاس در حال آماده شدن برای پرداختن تجارت نفت به «یوان» هستند. برای نمونه تحلیلگران «Saxo Bank» دانمارکی به این گزارش پایبند هستند و معتقدند که کشورهای اوپک، چین و هند صندوق بین‌المللی پول را ترک کنند و وارد یک ارز ذخیره جدید در تجارت که ظرف یک سال آینده «یوان» خواهد بود، بشوند. یکی از نتایج این امر باید افزایش قیمت طلا و کاهش بودجه کشورهای پیشرو غرب باشد ــ شرکت‌های برون مرزی و فرادریایی تحت کنترل آنها به‌سادگی برچیده می‌شوند.
استرالیا به‌طور آشکارتری به ابزار سیاست آنگلوساکسون برای تقابل هند و چین تبدیل می‌شود. در ماه نوامبر، قدیمی‌ترین و پرطرفدار‌ترین نشریه هندی انگلیسی‌زبان «The Times of India» گزارش داد که: هند احداث تأسیسات و بناهای نظامی را در امتداد کل خط کنترل واقعی با چین که تقریباً ۳۵۰۰ کیلومتر طول دارد گسترش می‌دهد. اولویت برتر برای سپاه مهندسین نیروهای مسلح هند، ساخت تونل‌ها، جاده‌ها و پل‌های استراتژیک در مرز با چین است: «تا به امروز در منطقه درگیری نظامی با چین در ارتفاعات “لاداخ” پادگان‌های “مدولار” برای ۲۲ هزار پرسنل نظامی، واحدهایی برای استقرار ۴۵۰ تانک و هویتزر، فرودگاه‌های جدید و میدان‌هایی برای هلی‌کوپتر ساخته شدند.
در ۲۸ نوامبر، در میدان تیر «ماهاجان» در «راجستان»، نزدیک مرز با پاکستان، یک رزمایش بزرگ مشترک نظامی «AUSTRA HIND ۲۰۲۲» با شرکت نمایندگان تمام شاخه‌های نیروهای مسلح استرالیا و هند آغاز شد. مقامات استرالیایی به‌طور رسمی از همتایان خود از هند انتظار دارند که مسئولیت بیشتری برای امنیت در منطقه و اقیانوس هند بر عهده بگیرند و از این طریق نفوذ پکن کاهش می‌یابد. این محاسبه همچنین بر اساس طرح «QUAD» انجام می‌شود که کشورهای استرالیا، هند، ایالات متحده آمریکا و ژاپن را شامل می‌شود و هدف آن محدود کردن نفوذ چین در عرصه‌های مختلف است. ژاپن با هماهنگی شرکای «QUAD» تلاش می‌کند تا حد امکان موشک خریداری کند و جنگ‌افزارهای مافوق صوت خود را آماده و بهره‌برداری کند. و همچنین کمک کند به استقرار هر چه بیشتر نیروها در منطقه برای رویارویی با چین در زمین، دریا و آسمان، با توجه به اینکه این صحنه عملیات جنگی بالقوه کاملاً با صحنه قاره اروپا متفاوت است. چین این تهدیدات را نادیده نمی‌گیرد. در ۲۱ نوامبر، پکن اولین مجمع سطح عالی چین را برگزار کرد ــ منطقه اقیانوس هند در زمینه همکاری به‌منظور توسعه که به آن ۱۹ کشور دعوت شده بودند. سازمان‌دهنده آن آژانس همکاری توسعه بین‌المللی چین بود ــ سازمانی که درچارچوب بخشی از پروژه یک کمربند، یک راه، از جمهوری خلق چین به سایر کشورها کمک می‌کند.
از هند برای شرکت در این مجمع به‌عنوان اعتراض دعوت نشد. استرالیا نیز در این اقدام شرکت نکرد، هرچند دعوت‌نامه دریافت کرده بود. خود این مجمع را می‌توان به‌عنوان تلاش پکن برای ایجاد یک مکانیسم جایگزین برای اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند که توسط آنگلوساکسون‌هاحمایت می‌شود در نظر گرفت، که در آن چین نه یک شرکت‌کننده، بلکه فقط یک شریک گفت‌وگو است.
سفر «شی جین پینگ» به عربستان سعودی واکنشی ویژه از سوی پکن در ۷ تا ۱۰ دسامبر برای شرکت در اولین اجلاس سران جهان عرب و چین و نشست شورای همکاری چین و خلیج فارس بود. سفر رئیس‌جمهور چین به جهان عرب میتواند به یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال ۲۰۲۲ تبدیل شود. به‌ویژه اگر سعودی‌ها علنی یا غیرعلنی تصمیم بگیرند که برای پرداخت نفت روی «یوان» حساب کنند، شایعاتی که از ماه مارس در مورد آن به گوش می‌رسد. انتقال به ارزهای ملی به‌معنای نه‌تنها پایان دوران دلارهای نفتی و آغاز دوران یوان نفتی است، بلکه پایان کنترل آنگلوساکسون‌ها بر بخش قابل توجهی از تجارت جهانی نیز هست. پکن از سال ۲۰۱۸ در این مسیر برخی گام‌ها را برداشته است: معاملات آتی نفت را برای «یوان» در بورس شانگهای به‌کار انداخت. شبکه‌ای از بنادر دو‌منظوره در اقیانوس هند در مسیر عبور جریان بی‌پایان نفت به چین آماده شد؛ ذخایر نفت (برای مدت ۹۰ روز تا یک سال) در مخازن دولتی چین افزایش یافتند؛ بخشی از تجارت با روسیه و اندونزی به ارزهای ملی انتقال یافتند؛ فدراسیون روسیه عرضه بی‌وقفه نفت را در مسیر امن سیبری شرقی به اقیانوس آرام را تضمین کرد. طبق پیش‌بینی‌ها، نه‌تنها عربستان سعودی، بلکه بخش قابل توجهی از کشورهای اوپک پلاس در حال آماده شدن برای پرداختن تجارت نفت به «یوان» هستند. برای نمونه تحلیلگران «Saxo Bank» دانمارکی به این گزارش پایبند هستند و معتقدند که کشورهای اوپک، چین و هند صندوق بین‌المللی پول را ترک کنند و وارد یک ارز ذخیره جدید در تجارت که ظرف یک سال آینده «یوان» خواهد بود، بشوند. یکی از نتایج این امر باید افزایش قیمت طلا و کاهش بودجه کشورهای پیشرو غرب باشد ــ شرکت‌های برون مرزی و فرادریایی تحت کنترل آنها به‌سادگی برچیده می‌شوند.
هم شیوخ عرب و هم کمونیست‌های چینی بازنگری قیمت انرژی توسط آنگلوساکسون‌ها و تصمیم اخیر آنها برای اعمال «سقف قیمت» بر نفت روسیه را خیلی دوست ندارند. پکن به دلایل سیاسی و ایدئولوژیک و ریاض به‌خاطر به‌وجود آمدن یک پیشینه بسیار خطرناک این کار را نمی‌پسندد. اکنون بسیاری چیزها به چین ــ سعودی ــ به‌معنی گسترده‌تر آن، همگرایی و تقارب چینی ــ عربی بستگی دارد ــ که اساس منافع تجاری را تشکیل می‌دهد. در سال گذشته گردش کالا بین چین و عربستان سعودی به بیش از ۸۷ میلیارد دلار رسید. سعودی‌ها ــ بزرگترین صادرکننده نفت در جهان و چین بزرگترین خریدار آن است. ریاض ۱۸ درصد از کل واردات نفت چین را پوشش می‌دهد و برای پکن در رتبه اول قرار دارد. نیمی از پالایشگاه‌های نفت چین با آرامکو عربستان قرارداد دارند. افزایش توجه به دیدار «شی» به شرق عربی موجب وخامت روابط بین عربستان سعودی و ایالات متحده شد. خبرگزاری دولتی عربستان پیشتر رسماً چین را به‌عنوان «شریک استراتژیک» خوانده بود. آنگلوساکسون‌ها معلوم است که جایی نمی‌روند، اما کشمکش آنها با ریاض به چینی‌ها این امکان را می‌دهد تا اعتبار بین‌المللی خود را افزایش دهند. آنطورکه شبکه تلویزیونی «الحدث» گزارش می‌دهد، عربستان سعودی و چین نه‌تنها سندی در مورد مشارکت راهبردی و طرح هماهنگ کردن راهبردهای بلندمدت دو کشور «برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان و ابتکار «یک کمربند و یک جاده» چین) بلکه ده‌ها قرارداد در مجموع بیش از ۳۰ میلیارد دلار را امضا خواهند کرد.
