یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

«
»

از کیسه خلیفه بخشیدن

عبدالصمد ازهر                                                                          ۰۸ / ۰۹ / ۱۴۰۰

حاکمیت طالبان بعد از اگر مگر کردن ها و از امروز به فردا افگندن ها، همان کرد که خود می خواست. ملیون ها شاگرد و محصل دختر را خلاف خواست مردم و جهان به بهانه عدم آماده گی مطابق به شرایط اسلامی، یک سال کامل از آموزش محروم گردانیده بالآخر برای رهایی یقه اش از دست متقاضیان، اعلام داشت برای شان یک سال ارتقا داده می شود.

اگر هدف، دلخوشی به ارتقا باشد، بلی کار خوب شد و جوانان ما یک سال بالاتر رفتند؛ و اگر هدف آموختن تهدابی آموزه ها باشد، که بدون تهداب نمی توان دیواری را اعمار کرد و بدون فراگرفتن ریاضی و هندسه ساده به فهم مسایل پیچیده و الجبره و مثلثات و بالاتر رسید، این تصمیم خشت خامی در آب ماندن و چند روزی خود را از فشار اصرارها و خواست ها به پناه بردن بوده، صاف و ساده از کیسه خلیفه بخشیدن است. درحالی که هدف از آموزش، پرورش و تحصیلات بالا، تربیه ی ظرفیت هاست برای به درد بخوری خود فرد و جامعه،‌ اما درست روشن نیست که با ارتقای یک ساله و به تعویق بردن فرصت های با ارزش زنده گی دختران، حاکمیت طالب در پی چی است؟

اگر به راستی در پی آماده گی هاست، چرا روشن نمی سازد چه نوع آماده گي در نظر است؟ هرگاه تجدید نظر بر کوریکولم curriculum درسی مورد نظر می بود، این که در مورد پسرها نیز باید صدق می کرد. از جانب دیگر، می شد مانند پسران درس های شان را پیش می بردند و تغییر لازمی را پسانتر بر نصاب تعلیمی می افزودند. در میان مضمون هایی که از قبل تدریس می گردیدند، نیز مضونی خلاف اسلام و خلاف علم وجود نداشت که قابلیت برداشتن را داشته باشد.

هرگاه دلواپسی طلبه از احساس مسوولیت نسبت به امنیت دختران برمی خیزد، در آن صورت بگذارند عجالتاً تا زمانی که تسهیلات دیگر فراهم شده می توانند، به طریقه سابقه امنیت شان تامین شود. گفتنی است اگر در حاکمیت گذشته، دختران بدون إشکال به مکتب و پوهنتون رفته می توانستند، چرا در حاکمیت با دسپلین طالبان بهتر و امن تر رفته نتوانند، مگر این که ترسی از خود چشمان گرسنه طلبه اطرافی و توهم رسیدن شان به حوران بهشتی وجود داشته باشد.

 باری شنیده بودم می خواهند شاگرد دخترها را از خانه ها و تا خانه های شان وسیله بس انتقال دهند. کار خوب و کمک بزرگ است برای شاگردان و خانواده ها. تطبیق چنین برنامه پر هزینه تا سطح ولسوالی ها و دهات، در زودی ها دشوار خواهد بود ولی هر گاهی که به این امر توفیق یافتند خوبست آن را نیز عملی کنند، اما به آن بهانه نباید آموزش تعطیل شود که این ظلم و جفای بزرگ است در حق نسل جوان کشور، بالخصوص دختران.

در انکشاف تازه، طالبان در نظر دارند با آغاز از مدارس خوست، برخی مضامین علوم معاصر، از جمله کامپیوتر ساینس را، در نصاب درسی مدارس دینی نیز بیفزایند. این به نظر من یک اقدام مفید است برای پُر کردن خلای میان مدرسه و مکتب و میان ده و شهر از نگاه دانستنی ها. اما مشروط به دو شرط:

یکی و مهم این که مضامین معاصر و مدنی، در بر گیرنده همه ساحات ساینس و اجتماعیات باشد، نه منحصر به تربیه پرسونل برای پر کردن جاهای خالی طالب در هرم اداری؛ و دوم اینکه افزودن این مضامین در نصاب مدارس، به معنای بی نیاز شدن از سیستم مکتب ها و پوهنتون های معاصر نباشد و منتج به حذف آنها نگردد. 

***

یک بخشش دیگر از کیسه خلیفه مربوط می شود به اردوی ملی کشور.

در حالی که وزیر دفاع سرپرست و لوی درستیز سرپرست بر تشکیل اردوی بزرگ و نیرومند  اصرار می کردند و از منسوبین سابق اردو می خواستند به صفوف شان باز گردند، اما امیرخان متقی وزیر امور خارجه در سفر به پاکستان و گوش دادن به توصیه و دریافت درجه هراس پاکستان از اردوی ملی افغان، در همان اسلام آباد به روز ۱۲ نومبر ۲۰۲۱(۲۱ عقرب ۱۴۰۰) اعلان کرد افغانستان به اردوی بزرگ ضرورت ندارد. فهمیده نشد متقی که وزیر امور خارجه است به چه دلیلی در یک موضوع ملی، داخلی و خارج از صلاحیت کاریش مداخله و تا سطح تصمیم گیری پیش رفت.

گرچه پسانتر سخنگوی حکومت آن اظهارات را ماست مالی کرده گفت از آن سوء تعبیر شده است و ما به تشکیل اردوی بزرگ نیرومند متعهدیم، اما انکشافات بعدی نشان داد که آن عقب روی از آرمان های تشکیل یک اردوی بزرگ و نیرومند، در اثر فشار نظامیان پاکستان، به سطح تشکیل اردوی کوچک بدون اشتراک نظامیان رژیم گذشته، تقلیل یافت. این حقیقت در اظهارات ملا یعقوب سرپرست وزارت دفاع، که قبلاً منادی اردوی بزرگ بود، نیز انعکاس یافت و آن را تا (!) یک صد هزار نفر برشمرده انصراف از پذیرش اعضای اردوی سابقه را نیز صراحت داد.

۰۸ / ۰۹ / ۱۴۰۰

۲۹ /۱۱ / ۲۰۲۱