پر کونړ د پاکستاني مليشو راکټي بريدونه کومه نوې خبره نه ده، ورته پيښې کلونه کيږي چې نه يواځې په کونړ بلکې په ننګرهار، نورستان، خوست او کندهار کې هم ترسره شوي دي آن ځينې وختونه پاکستانۍ الوتکې د افغانستان خاورې ته ننوتې او په عامو خلکو يې بمبار هم کړی دی. اوس په تازه کې چې د کابل ـ اسلام اباد اړيکې ترینګلې شوي دي، يو ځل بيا دغو بريدونو زور اخيستی دی چې د تيرې يوې نيمې اونۍ راهيسي پر افغان خاوره د پاکستان په زرګونو توغندي ورول شوي او له امله يې يو تن شهيد شوی، په لسګونو ټپيان شوي او په زرګونو نور د خپلو مينو پرېښودو ته اړ شوي دي. دغه راز دې بريدونو خلکو ته درانه مالي زيانونه اړولي، د خلکو څاروي يې مړه کړي او کښتونه او ځنګلونه يې هم زيانمن کړي دي.

د دغو بريدونو په خلاف په تېر کې ولس خپله غصه ښودلې او د پاکستان د ياد اقدام او د حکومت نامناسب غبرګون په مقابل کې يې لاريونونه هم کړي دي خو له بده مرغه چې نه پاکستان اصلاح شوی دی او نه هم حکومت د پاکستان د ياد تيري په مقابل کې وړ او مناسب غبرګون ښودلی دی. حکومت يواځې په رسنيو کې ويلي چې پاکستان سره د ورته عمل امر يې افغان امنيتي ځواکونو ته کړی دی خو د کونړ اوسيدونکي بيا د حکومت اقدام د پاکستان په مقابل کې نامناسب او ضعيف بولي.

اوس پوښتنه دا ده چې پاکستان د دغو بريدونو ترسره کولو تر شاه کوم اهداف لري او پاکستان که د سپي لکۍ ده او نه سميږي نو په مقابل کې يې د افغان حکومت مسوليت څه دی؟

پاکستان پر کونړ د بريدونو تر شاه څو اهداف لري:

لومړی: کونړ ولايت له پاکستان سره نيږدې پوله لري او ځکه پاکستان په دغې ولايت توغنديز بريدونه کوي څو خلک له سيمي ووځي او پاکستاني طالبانو او ترهګرو ته سيمې خالي شي. پاکستان غواړي چې پر کونړ ولايت د راکټي بريدونو له لارې خلک خپل کورونه پريږدي، له سيمي ووځي څو پاتې شوي کورونه يې وسله والو طالبانو او د پاکستان د آی ايس آی ترهګرو ته پاتې شي. که دا سيمي وسله وال ونيسي او په کې ځای پر ځای شي نو بيا پاکستان په آسانۍ کولی شي چې په دغه ولايت کې د داعش پروژه په آسانۍ عملي کړي، دلته يې لوی مرکز جوړ کړي چې ننګرهار، نورستان او نور نيږدې ولايتونو کې به هم داعش جنګیالي له دغې ولايته کنټر ول کړي.

همداراز که د پاکستان د بريدونو په نتيجه کې خلک خپل کورونه پريږدي او وسله وال په کې ځای پر ځای شي نو پاکستان به په اسانۍ وشي کولی څو دغلته پر ډيورنډ کرښه اغزن تار تير او په شاوخوا کې يې خندقونه وکني او همداشان نوې پوستې جوړې کړي. نو په همدې اساس پاکستان غواړی پر کونړ توغنديز بريدونه لا هم زیات کړي.

دويم: دا چې معمولاً د ژمي پر مهال جګړه سړيږي او د نوي کال په پسرلي کې بيا د وسله والو بريدونه زور اخلي. حکومت هم د وسله والو د پسرلنيو جګړو د مخنيوي او د دښمن د تضعيف په خاطر د هيواد په بېلابېلو ولايتونو کې چاڼيز عمليات ترسره کوي. اوس مهال چې حکومت د هيواد په شمالي او نورو ولايتونو کې د دښمن پر ضد چاڼيز عملیات پيل کړي نو پاکستان هم هڅه کوي چې په کونړ د راکټي بريدونو په ترسره کولو سره افغان حکومت د هيواد په شمال او جنوب کې د طالبانو د پسرلني عملياتو د مخنيوي څخه غافله کړي. اوس پاکستان هڅه کوي چې د افغان حکومت پام کونړ ته واړوي او بوخت يې وساتي، بل لور ته به دوی وکولی شي چې د پسرلنې جګړې لپاره په شمال کې د طالبانو تجهيز او تمويل وکړي او راتلونکی کال خونړي بريدونه ترسره کړي.

درېيم: پاکستان پر کونړ ولايت او يا په اصطلاح له ډيورنډ پر دې غاړې ولس ځکه توغنديز بريدونه کوي څو له ډيورنډ پورغاړې ولس سره يې اړيکې خرابې کړي. پاکستان له په دې غاړې ولس بريدونو په ترسره کولو سره غواړي چې دې غاړې ولس ته وښيې چې پورې غاړې پښتانه يې خواخوږي نه بلکې ترې جدا او د پاکستان د امر مننونکي دي. په داسې حال کې په پاکستان کې د پښتون ژغورنې غورځنګ پاکستان وارخطا کړی دی نو اوس په دې طريقه غواړي چې د دواړو غاړو ولسونو تر منځ د نفاق اچولو هڅه وکړي او يو د بل له ملاتړه لاس واخلي.

څه بايد وشي؟

د پاکستان د بريدونو په مقابل کې تل افغان حکومت سوړ غبرګون ښودلی دی او تل يې په ډيپلوماټیکو خبرو تاکيد کړی دی خو پاکستان لکه د سپۍ لکۍ نه سيده کيږي، نه ډيپلوماټيکو خبرو ته ژمن دی او نه منطق مني. نو اوس خلک له حکومته غوښتنه کوي چې د پاکستان په مقابل کې بايد له جديته کار واخلي، بلمثل ځواب ورکړي، خپلو امنيتي ځواکونو ته امر وکړي چې د پاکستان د يو غوندي په مقابل کې څلور توغندي ګوزار کړي. خلک له حکومته پوښتنې چې ولې زمونږ امنيتي ځواکونه له پاکستاني مليشو کم دي؟ آيا زمونږ امنيتي ځواکونه راکټي بريدونه نه شي کولی، آيا زمونږ امنيتي ځواکونه راکټي بريد په چل نه پوهيږي او که د وطندوستۍ احساس نه لري چې پاکستان مو په خاوره ښکاره تيری کوي او زمونږ افغان امنيتي ځواکونه د مشرانو امر ته په تمه ناست دي؟

نور نو د ولس حوصله ختمه شوې ده او ولس غواړي که پاکستان مو خاورې ته په جګو سترګو وګوري نو بايد سترګې پرې راوويستل شي. که حکومت يې زور نه لري يا کوم بل مجبوريت لري نو کولی شي په ولس غږ وکړي، ولس به پاکستان ته داسې غاښ ماتوونکی ځواب ورکړي چې بيا به يې د پنجابي لسم پشت نسل هم په ياد ساتي.

لیکنه : خوشحال آصفي