آیا هوش مصنوعی مسلمان است؟

عثمان نجیب من یادداشتی از یک پیش‌بینی هراس انداز در مورد…

خالق  “ قرارداد اجتماعی ” را گرامی میداریم 

میرعبدالواحد سادات  1 تتبع و نگارش از :  میر عبدالواحد سادات  دوم جولای مصادف به دوصدو چهل و هفتمین سال وفات یکی از تاثیر گزار ترین نمایندگان  عصرروشنگری اروپا و برجسته ترین نقاد آن عصر ژان ژاک روسو  است .  اندیشمندی که…

نه یک پیروزی دیپلوماتیک؛ بلکه یک اشتباه استراتژیک در هندسه‌…

نویسنده: مهرالدین مشید                              به رسمیت شناسی طالبان از سوی روسیه و…

اخراج بی رویه ی مهاجران افغان از ایران

  نوشته ی :اسماعیل فروغی       این روزها خبراخراج دسته جمعی و گسترده…

شناخت روسیه از طالبان

با خانه نشینی و بیکاری که چشم و گوش با…

داد خواهی بخاطر حق و حقوق افغانان مظلوم و داعیه…

بنام خداوند حق و عدالت مهاجرت افغانان که درطی نیم قرن…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(۳)

مبارزه علیه لاسالیسم و انواع اپورتونیسم آلمانی نوشته: ا. لازوفسکی برگردان: آمادور نویدی مبارزه علیه لاسالیسم…

سیاست فاشیستی اخراج افغانها باید فورا متوقف شود!

هیچ انسانی غیر قانونی نیست! جمهوری اسلامی در پی شکست مفتضحانه…

اخراج ۴۳ هزار مهاجر افغان از ایران در یک روز!!

اخراج ۴۳ هزار مهاجر افغان از ایران در یک روز،…

حکومت آخوندی ایران جنایت کربلای قرن را رقم زد، یزیدان…

محمدعثمان نجیب ایران در گرمای سوزان، زمین را زیر پای هم‌وطنان…

حیات بشری را آتش فشان خاموشی به شدت تهدید میکند

نویسنده:مهرالدین مشید جهان در معرض توفانی فراتر از جنگ سوم  این پرسش…

دومین بار طی طریق در تعامل گذری انسان با هوش…

*محمدعثمان نجیب، بنیاد‌گذار مکتب دینی فلسفی من بیش‌از این نه…

درک لنینی از دموکراسی: نگاهی از سده 21

ترجمه. رحیم کاکایی یرومنکو ولادیمیر ایوانوویچ دکترعلوم فلسفه، مشاور رئیس مجلس قانونگذاری…

افغانستان در سایۀ رقابت‌های ژئوپولیتیکی جهانی ناشی از جنگ اسرائیل…

مقدمه تنش‌های دراز ‌مدت میان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و جمهوری…

فیلسوف آس و پاس،- مدافع مالکیت خصوصی!

max stirner (1806-1856) آرام بختیاری ماکس اشتیرنر، آغاز آنارشیسم فردگرایانه. ماکس اشتیرنر(1856-1806.م) آلمانی،…

افغانستان- آموزشگاهی خونین برای ایران و همسایگان 

سلیمان کبیر نوری در این مقاله می‌خوانید: چکیده نئولیبرالیسم و استعمار؛ تجربه‌ای عینی افغانستان؛…

جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ در…

سید جمال الدین افغان

 فیلسوف ،دانشمند بنیانگذار نهضت فکری وجنبش آزادی  خواهی افغانستان ،اساسگذار  اتحاد اسلامی ومبارز…

  به آرمان وطن

بیا برویم کشور تا بان را بسا زیم  خا نه ی…

نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی 

نویسنده: مهرالدین مشید نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی زمانیکه…

«
»

کلیپتوکراسی یا دولت دزدان

به مناسبت روز جهانی مبارزه با فساد (نهم دسمبر)

 

محمد قاسم آسمایی

 

دزدسالاری (کلِپتوکراسی) چیست؟

و

دزدسالار (کلِپتوکرات) کیست؟

(بخش اول)

قبل از پرداختن به مطلب سرخط این نوشته، ضرور است تا بصورت کوتاه فساد اداری توضیح داده شود؛ زیرا فساد اداری زمینه ساز اصلی برای ایجاد و تسلط سیستم دزدسالاری (کلپتوکراسی) در دولت است.

فساد اداری مصیبت بزرگ وهولناکی است که سیستم دولتی را چون موریانه از درون فرسوده ساخته و فاصلۀ بین طبقات فقیر و دارا را بیشتر میسازد و سرانجام جامعه را به طرف بحران های گوناگون سوق مینماید.

فساد اداری به اشکال گوناگون، کم وزیاد، مخفی وعلنی در تمام دولت ها وجود دارد؛ اما بیشتر مشخصۀ دولت های غیرمردمی، وابسته و دست نشانده است و مستند به برداشت های منابع بین المللی مستقل، سیستم کنونی دولت افغانستان در این عرصه مقال اول را داراست.

فساد اداری عبارت است از استفادۀ سوء از موقف، صلاحیت ومقام دولتی برای تأمین منافع شخصی، فامیلی وگروهی.  فساد اداری در اشکال گوناگون قانون شکنی، گرفتن و دادن رشوه، اختلاس دارایی دولتی، غصب دارایی عامه، تعیین و مقرری در ادارات دولتی بر اساس شناخت و مناسبات شخصی و گروهی و خرید وفروش پست های دولتی، گریز از مکلفیت های مالیاتی، پولشویی و… تبارز مینماید.

فساد اداری در دولت های غیرمردمی، غیردموکراتیک، وابسته و دست نشانده، چنان گسترده و همه گیر میشود که ماهیت دولت را که خدمت گذاری به مردم، تأمین منافع عامه و برقراری امنیت و نظم قانونی است، کاملاً دیگرگون نموده و به فساد اداری شکل قانونمند وعلنی میدهد. چنین فساد اداری همه گیر، پیامدهای زیانبارتری در تمام سطوح جامعه بارآورده و فساد سیاسی، اخلاقی و اجتماعی را در قبال داشته و نظم قانونمند دولتی را تضعیف ساخته و باعث ایجاد محورهای قدرت متعدد “پَخپَل سَر” در کشور میگردد و به سیستم اداری ماهیت “دولت فاسد” را میدهد.

برای بیان چنین فساد گسترده در دولت ها، اصطلاح جامعتری “کلپتوکراسی یا دزد سالاری” وجود دارد که ماهیت و خصلت آنرا بمراتب بهتر و بیشتر، نسبت به اصطلاح “دولت فاسد”، بیان مینماید.

اصطلاح  cleptocracy/ Kleptocracy از دو واژه یونانی kleptēs به معنی دزد و kratos به معنی حکومت کردن تشکیل شده است که معنی دقیق آن “حکمروایی دزدان” است. این کلمه با همه تحقیرآمیز بودن آن، ماهیت دولت فاسد و عملکرد سودجویانه عمال دولتی را بخوبی توضیح میدهد.

در مورد دولت “کلِپتوکراتیک یا دزدسالار” تعریف های گوناگون، اما با وجوه مشترک وجود دارد که میتوان بصورت کل آنرا چنین فرمولبندی نمود:

کلپتوکراسی یا دزدسالاری نظامی است که توسط “دزدان” اداره میشود. در این نظام دولتی مقامات رسمی و اکثریت قریب به اتفاق قشر حاکم و اولیای امور، در صدد تأمین منافع شخصی، خانوادگی، بعضاً گروهی و افزایش ثروت و قدرت سیاسی است که تمام این ها با قربانی ساختن منافع عامه صورت میگیرد. در این نظام، بار سنگین مالیات بردوش مردم عادی  بوده، در حالی که حاکمان و اعضای خانواده، حواریون و دوستان و شرکای آنها به قیمت فقر و بدبختی اکثریت مردم بر ثروت و دارایی خویش می افزایند و تلاش مینمایند تا نظم موجود مبتنی بر فساد را هرچه بیشتر وسیعتر وعمیقتر سازند تا بهرۀ بیشتری را نصیب گردند.

باید گفت که کلپتوکراسی نوعی از دولت نه، بلکه ویژگی و مشخصۀ از دولت فاسدی است که عمال آن همانند “دزدان” عمل میکنند.

دزدسالاری معمولاً با قانون شکنی علنی، گرفتن ودادن رشوتهای هنگفت، اختلاس های بزرگ در بودیجه‌ دولتی؛ غصب دارایی عامه (غصب فابریکات دولتی و شخصی ساختن آن، تصرف زمینهای دولتی به زور وخلاف مجرای قانون، تصرف معادن، جنگلات و سایر منابع طبیعی ملکیت عامه)، جرایم سازمان یافته، تولید، فروش و قاچاق مواد مخدر، پولشویی، ترویج فحشا و… همراه است. در چنین نظام، اولیای امور داد از قانون میزنند و در عمل خود اولین قانون شکنان اند.

برای توضیح خوبتر وبیشتر دولت دزدسالار (کلپتوکرات)، مشخصات عام آنرا با نمونه های عملی آن در جمهوری اسلامی افغانستان یکایک برمیشماریم.

تهداب دولت کنونی که سرانجام به دولت “دزدسالار” تبدیل گردید، در کنفرانس بن ( دسامبر ۲۰۰۱) گذاشته شد. در این کنفرانس، مقامات و پست های دولتی با پوشش ظاهری “تساوی حقوق اقوام، نیروهای سیاسی وحکومت دارای پایه های وسیع”، به حیث سهیمۀ کل اختیار بین سران تنظیم های جهادی (عمدتاً جمعیت اسلامی، اتحاد اسلامی، وحدت اسلامی، حرکت اسلامی، حزب اسلامی خالص و بخش انشعابی حزب اسلامی) با اضافه تکنوکراتهای وارد شده از غرب (با عنوان طرفداران ظاهرشاه و اکثراً با تابعیت دوگانه)، تقسیم گردید که به دولت بیشتر ماهیت “شرکت سهامی” را داد تا کابینه متشکل از عناصر کارفهم، مجرب وخدمتگار مردم. اینگونه تقسیم نمودن مقامات دولتی، در عمل بستری گردید برای رشد انواع گوناگون فساد، زیرا اعضای کابینه وسایر کارمندان ذیصلاح آن بیشتر تابع هدایات و منافع تنظیم ها و نیروهای حامی و پشتیبان خویش بودند تا منافع ملی و خدمت گذاری به مردم.

در نتیجه در هر وزارت و به تبعیت از آن در قدمه های پایینی اداری تا سطح ولایات، مراکز متعدد تصمیم گیرندۀ تا اندازۀ خودمختار و عدم جوابده به مرجع قانونی دیگر ایجاد و حکم روا شد.

این شیوۀ حکومتداری براساس معامله و حفظ منافع جنگ سالاران و راضی نگاهداشتن قیم های غربی دولت، در تمام مدت کار ریاست جمهوری کرزی ادامه داشت و هر تغییر و پس وپیش شدن مهره ها در کابینه و تعیین اشخاص در قدمه های بالایی و پایینی مقامات دولتی بر روی اصل ذکر شده صورت میگرفت و همین شیوه در دولت اشرف غنی نیز بلا تغییر باقیمانده است.

تفصیل این مطلب و ابعاد گوناگون فساد در آینده ادامه خواهد یافت.