کدام ارز جاگزین دالر خواهد شد ؟
نوشته ی : اسماعیل فروغی
ازعمده ترین پیامدهای جنگ اوکراین ، یکی پایان نظام تک قطبی است ودیگری اجتناب ناپذیربودن سقوط جایگاه دالرامریکایی در مناسبات مالی ــ تجاری جهان.
ــ وقتی هیمنه ی امریکا به دلایل ناکامی ها ورسوایی های پیهم ، درحال فروپاشی باشد ؛
ــ و وقتی مردمان جهان با چشم سرمی بینند که امریکا به طورمداوم ازتسلط دالر بر مناسبات تجاری ــ مالی جهان ، منحیث ابزار سیاسی ــ امنیتی و تحریم و تنبیه مالی کشورها کار می گیرد ؛ تعداد کثیری از کشورهای بزرگ و کوچک جهان به این اندیشه می افتند تا هرطوری می شود ازاین زورگویی های بی رویه ی مالی ــ تجاری امریکا ، راه نجاتی بیابند.
اساساً تعداد زیادی از کشورهای بزرگ و کوچک ـ بخصوص کشورهای در حال توسعه ، خواهان کنار گذاشتن دالر به عنوان ارز اصلی در تجارت بوده و اخیراً روند ” دالر زدایی” در تجارت بین المللی با سرعت بیشتری در حال پیشرفت بوده است.
به اساس گزارش های مستند روزنامه های معتبر جهان ، درست با آغازجنگ اوکراین و تحریم های بی رویه ی مالی امریکا علیه روسیه است که در ابتدا روسیه و بعداً روسیه و چین منحیث دوکشورقدرتمند و ثروتمند جهان ، وپس از آن تعداد زیاد کشورها ازجمله : برازیل ، هندوستان ، اندونیزیا ، مالیزیا ، ارجنتاین ، کشورهای عضو پیمان شانگهای ، بنگلادیش و اخیراً عربستان سعودی ، ایران وعراق در مبادلات مالی ـ تجاری شان ازنوعی جاگزین دالر(ین چینایی ویا ارزهای داخلی شان ) استفاده نموده اند.
گلوبال تایمزــ روزنامه ی مشهور چاپ چین در یکی از شماره های اخیر خود ، درحالیکه از توافق های رسمی چین و برازیل ، چین و روسیه ، هندوستان و روسیه ، هندوستان و چین ، چین و ایران ، روسیه و ایران ، چین و عربستان سعودی ، مالیزیا و چین ، چین و عراق و حتا فرانسه و چین ؛ در مورد کنارگذاشتن دالر ازمناسبات تجاری و مالی شان خبر می دهد ، از زبان کارشناسان اقتصادی می نویسد که : ” فاصله گرفتن از دالر در سطح جهان رو به افزایش است و ایده ی کنارگذاشتن دالر در مناسبات مالی جهان همچنان حامیان بیشتری را بخود جذ ب خواهد کرد …”
کاملاً واضح است که شرکت مستقیم امریکا در جنگهای تحمیلی سودجویانه ، امریکا را ازجایگاه بزرگترین اقتصاد تجاری جهان دورنموده و سبب تضعیف آن کشور گردیده است . گرایش جهان به سمت چند قطبی شدن ، تضعیف امریکا و سوء استفاده ی ابزاری آن کشوراز تسلط جهانی دالر بر مناسبات مالی جهان ، روند فرو ریختن تدریجی هیمنه ی دالر را اجتناب ناپذیرکرده است .
به نوشته ی ” له فیگارو ” روزنامه ی مشهور فرانسوی ، ” امریکا با تبدیل واحد پولی خود به ابزارفشار سیاسی بر سایر کشورها ، ناخواسته حرکت جهانی ای را برای سرنگونی دالرآغازکرده است . هرچند حذف دالر از معاملات جهانی به یکباره اتفاق نمی افتد؛ اما روند این حذف آغاز شده است و کنار گذاشتن دالردرروابط اقتصادی جهانی یک فرایند اجتناب ناپذیر می باشد … ”
اتحاد چین و روسیه در تلاش است تا با هدف نهایی ساختن یک سیستم مالی کاملاً مستقل از کنترل واشنگتن کشورهای دیگر را به سوی یک جایگزین جذاب جلب کنند.
چین برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی درآسیا ، افریقا و امریکای لاتین، ازنفوذ غیر قابل انکاری در مناسبات مالی ــ تجاری جهان برخوردار شده است .
براساس گزارش ” فاکس نیوز ” ــ شبکه ی مشهورخبری ـ اطلاعاتی امریکایی ، ” توافق تجاری میان چین و دهها کشور جهان از جمله ایران ، هند ، عربستان سعودی و روسیه حکم می کند تا ازین پس مبادلات تجاری چین با این کشورها با ” یوآن یا ین ” ــ واحد پولی چین انجام شود . هم اکنون چین با بیست و پنج کشور کوچک و بزرگ جهان مبادلات تجاری و مالی اش را با ین چینایی انجام داده و دامنه ی آنرا گسترش بیشتر خواهد داد…”
کشورهای برازیل ، ایران ، ارجنتاین ، عربستان سعودی ،امارات متحد عربی ، عراق ، بنگلادیش، تمام اعضای سازمان همکاری شانگهای شامل ( چین ، روسیه ، هند ، پاکستان ، اوزبیکستان ، قزاقستان ، تاجیکستان و قیرغیزستان ) ، برخی کشورهای افریقایی و امریکای لاتین ؛ همه متفقاً می خواهند تا در معاملات مالی – تجاری شان به جای دالر از ین چینایی و یا ارزهای داخلی ممالک شان استفاده نموده و درنتیجه هرچه زودتر به هژمونی مالی امریکا و تسلط دالر برمناسبات و معاملات مالی جهان ، نقطه ی پایان بگذارند.
کارشناسان به این باوراند ، با آنکه در درازمدت ین چین می تواند قابلیت این را بیابد تا جایگزین دالرامریکا شود ؛ اما درشرایط موجود هنوزهیچ ارزی توان این را ندارد تا به اندازه و مقیاس دالرامریکا قابلیت تبدیل وتوان معامله با مقاصد گوناگون داشته باشد…
اما از آنجایی که دولت ایالات متحده آمریکا ازدالر به عنوان سلاح وبه عنوان ابزاری برای حفاظت ازمنافع ژئوپلتیکی و اقتصادی خود علیه سایر کشورها استفاده می‌کند، میزان اعتماد مردمان جهان به امریکا و دالرامریکایی به شدت کاهش یافته و دور نیست روزی که دیگر هم امریکا و هم دالر ، توان تعین سرنوشت به سایر ملل را بصورت قطع از دست داده باشد .
