١٢ آوریل (٢٣ فروردین- حمل) – روز کیهان‌نوردی
ا. م. شیری
١٢ آوریل سال ١٩۶١، یک فضانورد اتحاد شوروی راه فضای کیهانی را به روی بشریت گشود. در طول سال‌های بعد از آن ١٢٢ فضانورد میهنی به سفر کیهانی رفتند. این انسان شوروی بود که مدار فضایی را برای ۵۶۵ انسان زمینی، فاتحان فضا، باز کرد.
امروز سه هموطن کیهان‌نورد ما: اولگ آرتیموف، دنیس ماتویف، سرگئی کورساکوف و همچنین، فضانوردان- راجا چاری، توماس مارشبیورن، ماتیاس مایرر و کیلا برون، روز کیهان‌نوردی را در مدار جشن می‌گیرند.
از شصت سال پیش به این سو همۀ جهان روز ١٢ آوریل را بعنوان روز فضانوردی، که تاریخچه آن به زمان وجود اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی بزرگ باز می‌گردد، جشن می‌گیرند. این جشن که نخستین بار در سال ١٩۶٢ برگزار گردید و هنوز هم یکی از مهمترین جشن‌های بین‌المللی محسوب می‌شود، جشن همۀ هموطنان و قبل از هر چیز، عید کسانی است که به نحوی با صنعت فضایی در ارتباط هستند.
با فرمان هیئت رئیسۀ شورای عالی اتحاد شوروی روز ٩ سال ١٩۶٢ روز فضانوردی نامگذاری شد. بدنبال این، فدراسیون جهانی هوانوردی این روز را بعنوان جشن بین‌المللی اعلام کرد.
همه چیز از آنجا آغاز شد که در سال ١٩۶١، یوری الکسی‌اویچ گاگارین، شهروند اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی به عنوان خلبان فضاپیمای واستوک، نخستین کسی بود که به فضا پرواز کرد. پیشگام شوروی پس از ١٠٨ دقیقه پرواز در مدار زمین، پایۀ دوران جدیدی را در پروازهای فضایی انسان بنا نهاد.
یوری گاگارین پس از موفقیت در پرواز فضایی، خیلی زود به دریافت درجۀ سرگردی و قهرمان اتحاد شوروی مفتخر گردید. از آن زمان دانشمندان، سیاستمداران، موسیقی‌دانان و هنرمندان سراسر جهان رؤیای ملاقات با مردی را داشتند، که زمین را از ارتفاع صدها کیلومتری با چشمان خود دید.
به لطف شاهکار یوری گاگارین، امروز، روز کیهان‌نوردی با احترام و به افتخار کسانی که سهم قابل توجهی در توسعۀ فن‌آوری‌های فضایی مدرن داشته‌اند، فن‌آوری‌هایی که بدون آن‌ها تصور زندگی دشوار است، جشن گرفته می‌شود.
هفتۀ فضا در موزۀ کیهان‌نوردی مسکو، با پنج سخنرانی آغاز می‌شود. و امروز برنامۀ دیکته‌نویسی کیهانی اجرا می‌گردد. دیکته‌نویسی سراسری روسیه در موضوعات فضایی در مرکز فضانوردی و هوانوردی در نمایشگاه بین‌المللی دستاوردهای خلق‌های اتحاد شوروی برگزار می‌شود. در این برنامه نه تنها اکثر مناطق روسیه، بلکه مهم‌تر از آن، بسیاری از کشورهای جهان شرکت می‌کنند. موضوعات دیکته توسط فضانوردان مشهور، متخصصان صنایع موشکی و فضایی و دیگران خوانده می‌شود و یکی از موضوعات مستقیماً از ایستگاه فضایی بین‌المللی قرائت خواهد شد. این مرکز چهارمین بار است برنامۀ دیکته‌نویسی فضایی را برگزار میکند. این برنامه سال گذشته، وضعیت یک رویداد روسی دریافت کرد. ٢١٠ نفر به طور مستقیم در آن شرکت کردند و بیش از ۵٠٠ هزار نفر پخش زندۀ این اقدام را تماشا کردند.
امسال مرکز «فضانوردی و هوانوردی» نمایشگاه بین‌المللی دستاوردهای خلق‌های اتحاد شوروی بار دیگر به محل اصلی دیکته‌نویسی فضایی تبدیل شد.
به سه نفر از شرکت‌کنندگان برتر در مرکز «فضانوردی و هوانوردی» بین‌المللی دستاوردهای خلق‌های اتحاد شوروی، ساعت‌های مچی درست مشابه همان ساعتی که یوری گاگارین در طول پرواز افسانه‌ای خود از آن استفاده کرد، اعطا خواهد شد. و نتایج دیکتۀ فضایی سراسری روسیه در ١٩ آوریل ٢٠٢٢ جمع‌بندی خواهد شد.
در سنت پترزبورگ، در قلعۀ پتروپُل، شلیک موشک معمول از ظهر آغاز خواهد شد. در حال حاضر در کتابخانۀ «رژوسکایا» برنامۀ «آوریل کیهانی» اجرا می‌شود. روز ١٢ آوریل در «سیاره‌نمای» سن پترزبورگ نمایش چندرسانه‌ای شب گاگارین برگزار می‌شود و در کتابخانۀ «افلاک‌نما»، آناستازیا سواروفسکایا در موضوع «فقط زنان در فضا» سخنرانی خواهد کرد.
٢٣ فروردین- حمل ١۴٠١
