واکسیناسیون تقویتی
مایه‌کوبی می‌کنیم!
فرهنگ لغت ما با واژه‌های جدید تکمیل می‌شود: «همه‌گیری»، «آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمیراز»، «آنتی‌بادی»، «پاسخ ایمنی»، «عفونت بدون علامت»… کلمۀ دیگری در اوایل تابستان ابداع شد: «تقویتی». صحبت ما در مورد واکسیناسیون مقوی است، که سازمان بهداشت جهانی آن را به شرح زیر تعریف می‌کند: «دوز اضافی واکسن، ضروری برای «تحریک» (افزایش) سطح آنتی‌بادی‌ها پس از پایان مرحلۀ اول ایمن‌سازی؛ ممکن است شامل سه دوز مکرر باشد».
زمانی که در ماه دسامبر سال گذشته واکسیناسیون شروع شد، به شهروندان اعلام کردند، که یک بار واکسیناسیون برای تمام عمر کافی خواهد بود. در اوایل سال جاری سازمان بهداشت جهانی و تولیدکنندگان عمدۀ دارو «افزودند»، که برای تضمین تا سه دوز دیگر تکرار خواهد شد.
تا پایان ماه اوت، ۵ میلیون و ١٧٨ هزار و ٧٠٠ دوز واکسن در سراسر جهان تزریق گردید که با احتساب دو بار واکسینه شدن ۶٧ نفر از ١٠٠ نفر جمعیت، در واقع ٢۶ و ٩ دهم درصد از جمعیت جهان مایه‌کوبی شد. تا ٢٩ ماه اوت، شاخص واکسیناسیون کامل (دو دوز) در کشورهایی مانند: مالت- ٨٢؛ امارات متحدۀ عربی- ٧۶؛ سنگاپور- ٧۶؛ پرتغال- ٧٣؛ ایسلند- ٧٣؛ اروگوئه- ٧٢؛ قطر- ٧٢؛ دانمارک- ٧١؛ شیلی- ٧١؛ بلژیک- ٧٠، از مرز٧٠ درصد گذشت.
معجزۀ مورد انتظار روی نداد. مثلاً، در پرتغال در مدت یک هفته از ٢٣ تا ٣٠ اوت تعداد مبتلایان به کووید-١٩ به ١۵۵٢٧ نفر رسید. این رقم در نسبت به هر میلیون، شامل ١۵٢٨ نفر می‌شود. در همان مدت ٨٢ نفر، یعنی به‌ازای یک میلیون نفر فقط ٨ نفر فوت کرد. در مالت، نرخ نسبی ابتلا و مرگ و میر در همان هفته به ترتیب ٧١١ و ٩ نفر بود (در هر میلیون نفر). به ذکر آمار دیگر نیازی نیست. آمارها نشان می‌دهد، که واکسیناسیون کامل (دو دوز) در مقابل ویروس مصونیت ایجاد نمی‌کند. بلافاصله «توجیه کردند»: گونه‌های جدید ویروس مقصر هستند. از این رو، دوز جدید واکسن لازم است و آن را تقویتی نامیدند.
در تابستان، مقامات ایالات متحدۀ آمریکا، اسرائیل، روسیه، امارات متحدۀ عربی، مجارستان، لهستان، آلمان و فرانسه بر لزوم تقویت‌کننده‌ها تأکید کردند. مجارستان واکسیناسیون تقویتی را پیش از این در ماه اوت انجام داده بود. لهستان، آلمان و فرانسه قول دادند در ماه سپتامبر آن را شروع کنند. ٣٠ اوت خبر مبنی بر شروع تزریق واکسن تقویتی در اطریش سفلی نیز انتشار یافت.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحدۀ آمریکا در اواسط ماه اوت اعلام کرد، که آمریکا در زمان‌های نزدیک، بلافاصله پس از آنکه یکی از واکسن‌های تجربی وضعیت یک واکسن کامل کسب کند، به واکسیناسیون تقویتی دست خواهد زد. در ٢٣ اوت، واکسن فایزر چنین وضعیتی را از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) کسب کرد و می‌توان انتظار داشت که در ماه سپتامبر در آمریکا شروع شود… افراد مسن بعنوان گروه اولویت‌دار برای تزریق مقوی‌ها منظور شده‌اند. آلبرت بورلا، مدیر کل فایزر چندی قبل، در ماه آوریل گفت، پس از دو دوز واکسیناسیون، احتمالا دوز دیگر لازم خواهد بود و افزود، که به احتمال زیاد افراد مجبورخواهند بود همه ساله واکسینه شوند.
از ٢٩ ژوئیه در اسرائیل تزریق‌های تقویتی شروع شد. تا امروز دوز سوم به یک و نیم میلیون نفر تزریق شده است و از لحظۀ آغاز کارزار واکسیناسیون تقویتی در اسرائیل بیش از دو میلیون نفر آن را دریافت کرده است. تا کنون هیچ تغییر مثبتی مشاهده نمی‌شود. تعداد مبتلایان در یک هفته از ٢٣ تا ٣٠ اوت به ۶٠٣١٧ نفر رسید. ١۵٩ نفر فوت کرد. برای مقایسه: تعداد مبتلایان در یک هفته قبل از آن ۵٢۴٠۶ نفر، شمار فوتی‌ها ١۶٢ نفر بود. یعنی در عرض یک هفته تعداد بیماران اسرائیل ١٧ درصد افزایش یافت و میزان مرگ و میر با ٢ درصد کاهش همراه شد.
از نظر میزان نسبت بیماران در هفته، به ازای هر ١ میلیون نفر جمعیت (۶۴۶٨ نفر)، کشور اسرائیل در میان ۵ محروم‌ترین کشور جهان قرار داشت. نمونۀ اسرائیل ثابت می‌کند، که مقوی ممکن است باعت بهبودی در وضعیت بیماری ویروسی نشود. و در مورد پیامدهای بلند مدت تقویت‌کننده‌ها، مقامات ترجیح می‌دهند حرفی نزنند. پزشکان صادق اظهار می‌دارند که تقویت‌کننده می‌تواند پیامدهای منفی بسیار جدی در میان‌مدت و بلندمدت داشته باشد. اول- ایمنی انسان را بکلی تضعیف بکند؛ دوم- باعث پیدایش سویه‌های جدید کووید-١٩ بشود؛ سوم- بیماری و مرگ در اثر دیگرواکسن‌ها را افزایش دهد. مثلا، می‌تواند به مراتب خطرناک‌تر از آنفولانزای معمولی باشد. همانطور که پزشکان به طرز غم‌انگیزی شوخی می‌کنند، یک فرد باید با دو دوز اول واکسن مجروح شود و با تقویتی تمام کند.
مقامات اسرائیلی به جای توقف و تفکر، تغییر یا تعدیل سیاست‌های مقابله با کووید-١٩، مسیر خطرناک استفاده از تقویتی را ادامه می‌دهند. پروفسور ناخمن آش، یکی از مقامات ارشد وزارت بهداشت اسرائیل در ٢٩ اوت در یک کنفرانس مطبوعاتی اعتراف کرد واکسیناسیون تقویتی که از یک ماه پیش آغاز شده، نتیجۀ مورد انتظار به همراه نداشت. او با طمطراق گفت: «ما موفق شدیم از افزایش بیماری جلوگیری کنیم. با این وجود، هنوز در حال رشد است. اما تا حد قابل توجهی کندتر شده است». در عین حال، او اعلام کرد که اسرائیل از ٢٩ اوت به واکسیناسیون کودکان بالای ١٢ سال با واکسن تقویتی شروع کرده است.
با این وجود، آن لیندستراند (Ann Lindstrand)، یکی از مقامات سازمان بهداشت جهانی در ١٢ ژوئیه اظهار داشت: «ما شواهد سامانمند کافی برای نشان دادن ضرورت دوز تقویتی در اختیار نداریم». او خاطرنشان کرد که اطمینان از پیشرفت واکسیناسیون نه در «عمق» بلکه در «عرض»، یعنی افزایش درصد پوشش واکسیناسیون برای همه ساکنان زمین بسیار مهمتر است.
این ایده در سفر تدروس قبریسوس، رئیس سازمان بهداشت جهانی به مجارستان در ماه اوت تقویت شد. او ترجیح داد به مسئلۀ مصلحت‌اندیشی پزشکی واکسن‌های تقویتی اشاره نکند. شاید، قبریسوس اظهارات آن لیندستراند راجع به عدم وجود استدلال علمی به سود استفاده از تقویتی‌ها را «نظر شخصی» او گمان می‌کند. رئیس سازمان بهداشت جهانی تصریح کرد، که لازم است اولین دوزها را تا آنجا که ممکن است به مردم ارائه دهیم: «نوع دلتا» قادر خواهد بود بیشتر تکامل یابد و بدتر شود. در ضمن، ممکن است انواع خطرناک‌تری ظاهر شود. به همین دلیل، «بهتر است بجای حرکت به سمت تقویتی‌ها، واکسن‌های قابل استفاده برای این مورد را به سایر کشورها توزیع کنیم تا آن‌ها بتوانند میزان تزریق دوز اول و دوم واکسیناسیون را افزایش دهند. قبریسوس ارادۀ غیرمنتظره از خود نشان داد: «پیشنهاد کرد تزریق واکسن تقویتی در جهان را سه ماه تعلیق کنند». و نتیجه گرفت: «هر گاه برخی‌کشورها می‌توانند واکسیناسیون تقویتی انجام دهند، اما کشورهای دیگر که هنوز مرحلۀ اول و دوم واکسیناسیون را انجام نداده‌اند، بلحاظ اخلاقی صحیح نیست». یعنی او مخالف تقویتی‌ها نیست. اما پیشنهاد می‌کند منابع محدود واکسن را «به خاطر عدالت» توزیع کند.
در عین حال، بسیاری از پزشکان معتقدند که این موضوع به احتمال زیاد تنها به یک تزریق تقویتی محدود نخواهد شد. بنا به تعریف فوق‌الذکر از واکسن تقویتی سازمان بهداشت جهانی، واکسیناسیون می‌تواند شامل سه بار تزریق باشد (در تکمیل دو دوز اصلی). برخی تعجب می‌کنند که چرا دقیقاً سه بار. به هر حال، همان مقاماتی که سازمان بهداشت جهانی به نظر آن‌ها متکی است، از گفتن این که این تقویتی باید حداقل سالانه باشد، خجالت نمی‌کشند.
پزشکان مشهور در سراسر جهان راجع به تاثیرات منفی نه تنها تقویتی‌ها، حتی دو دوز اول و دوم واکسن‌ها بر سلامت انسان در میان‌مدت و بلندمدت صحبت می‌کنند. اما، صدای آن‌ها توسط رسانه‌های بزرگ تحت کنترل سازمان دهندگان کل واکسیناسیون در گلو خفه می‌شود. برای درک دامنۀ سانسور مطالب مربوط به کووید-١٩، فقط یک مثال می‌زنم. سوزان دایان ووجیچی، مدیرعامل یوتیوب (گوگل) در نامه‌ای در مورد اولویت‌های بستر اشتراک‌گذاری ویدیو برای سال ٢٠٢١ در ژانویه نوشت که از فوریه ٢٠٢٠ بیش از نیم میلیون ویدیوی مرتبط با سیاست کووید-١٩، هزاران دکترای صادق علوم، استادان، پزشکان معتبر با سابقۀ کار طولانی، حتی برندگان جایزۀ نوبل از بستر حذف شده است. نیمی از آن‌ها واکسیناسیون را بعنوان سلاح مخفی علیه بشریت تعریف می‌کنند.
پی‌نوشت: وزارت بهداشت فدراسیون روسیه اصطلاحات «تقویتی» و «واکسیناسیون تقویتی» را رد کرده، ترجیح می‌دهد از اصطلاح «واکسیناسیون مجدد» استفاده کند. همانطور که میخائیل موراشکو، وزیر بهداشت فدراسیون روسیه در ٢١ ژوئن گفت، تشکیلات تحت ریاست وی توصیه‌هایی برای انجام واکسیناسیون مجدد علیه ویروس کرونا ارائه کرده است: «این کار در دورۀ افزایش شیوع، باید هر شش ماه یکبار، در زمان آرام- لازم است یک بار در سال انجام شود».
والنتین کاتاسانوف (Valentin Katasonov)
پروفسور، دکتر علوم اقتصادی، مدیر مرکز مطالعات اقتصادی «شاراپوف» روسیه،
مشاور اقتصادی اسبق دبیر کل سازمان ملل متحد، پژوهشگر مسائل پشت صحنه
ا. م. شیری
٩ مهر- میزان ١۴٠٠
سرچشمه:
