مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

«
»

شالا مُلا

زمونږڅخه ور ایخواته کلي کی یوسړی اوسیدو چی په شالا مُلامشھور وو. یوه ورځ می له خپل پلارڅخه پوښتنه وکړه ، ما وی پلاره دا خلک ولي دی مُلاته “شالامُلا” وايي، پلارمی دی خدای وبخښي ھغه وخت د پوخ عمرخاوند اوپخپله ھم مولوي اود اسلامي علومو مشھور مُدرس وو ،غلي یی خپلی سترګۍ له سترګو ایسته کړي ، اوپه لاس کی ورسره کتاب یی څنګ ته کیښود اوماته یی په څنګزن نظر راوکتل ، وی یی بچیه د خلکو په عیبوپسی مه ګرځه ، دھغه اصلي نوم بھادردی خوخلکو یی ورته نوم لنډ کړی وو ، دی به یی “بدرو”باله. د ده د زیږیدو ځای ، پلار ، مور اوکورنۍ یی چاته نه ده معلومه ، په تنکۍ ځوانۍ کی دی سیمی ته راغلی وو،کله یوکار کله بل کارکله یوه مزدوري کله بله مزدوري آخرچا د سروزیو مولوي صیب ته وروستلی وو ، د ھغه سره یی څه موده طالبي وکړه یوڅه دیني علم یی زده کړ ، علم او پوهه یی کمه ده خوجرار او با جُرئته سړی دی او ……د پلار اوږدی کیسی ته می زړه تنګ شو په منځ کی ورولویدم ، ماوی پلاره ما داپوښتنه وکړه چی خلک ولی دی شالامُلا بولي ، پلارمی د ستری حوصلی خاوندسړی وو، ویی خندل وی یی چی ډیره اوږده کیسه لري خوزه به یی درته رالنډه کړم او ھغه داچی ھغه وخت چی” بدرو”د طالبی څخه راستون شو په ھمغه ورځوکی د پاس کلي ملا امام په حق ورسید ،څو ورځی وروسته بدرو د ھغه کلي ملا امام شو ، خلکوورته په درنه سترګه کتل ، زکات ،خیرات
اوصدقی ، سرسایه او نوریی ټول ده ته ورکول .بدرو ورو د “بدرومُلا” په نوم مشھورشو.
خدای ورته ښکلی اواز ورکړی دی ، د ھرلمانځه نه وروسته به یی خلکوته نعتونه ھم ور اورول.ورو ورو یی ځانته کوچني کوچني طالبان راپیداکړل چی شمیریی لسو دوولسوتنوته رسیدو.خود وخت په تیریدو د کلي خلک د بدرو په کړو وړو شکمن شول او خبره تردی ځایه راورسیده چی د کلي خلکو بدروته ځواب ورکړ چی دوی نور نه غواړي چی بدرو دی د دوی امام وي.
د کلي خلکوبدروته یوه اونۍ وخت ورکړ ترڅوځانته په کوم بل کلي کی امامت ولټوي ، خو بدرود کلي خلکوته د ھو او یانه ځواب ورنکړ. لکه د تیرپه څیربه په جومات کی اوسیدو، خپلو چڼیانوته به یی سبقونه ھم ویل. اونۍ تیره شوه خوبدرو د کلي د خلکو پریکړی ته کوم ارزښت ورنکړ،کلیوالو بیاھم د بدروڅخه غوښتنه وکړه چی ولاړدی شی په کوم بل کلي کی دی ځانته امامت پیداکړي. خوملابدروخلکوته یوازی دومره وویلی چی ” وبه ګورم “.
ملابدرو خپل چڼیان راټول کړل او د کلیوالود پریکړی په باره کی یی د ھغونظر وغوښت ، چڼیانوچی د خپل استاد حالت ته وکتل په اتفاق یی ورته وویل چی کلیوالوسمه پریکړه نه ده کړی، مونږوایو چی کلیوال ګرم دي اوته حق لري چی ھمدلته په ھمدي کلي کی خپل امامت ته دوام ورکړی اومونږحق لرو چی په ھمدی جومات کی ستاسوڅخه سبقونه زده کړو.
د ملا بدرو او کلیوالو ترمنځ خبره تردی ځایه ترینګلي شوه چی نور نو کلیوال د لمانځه په وخت کی د ملابدرو ترشا نه دریدل ، یوازی د مُلاخپل چڼیان به یی شاته ودریدل اوکلیوالو ټولو ځان ځان ته لمونځ کولو.
خبره د اونیوڅخه میاشتوته ورسیده ،څو واری دکلی ځوانان د ملابدرو د چڼیانوسره لاس او ګریوان شول . کلیوال له خپلی پریکړی نه په شا کیدل او مُلابدرو ددوی پریکړی ته اھمیت
نه ورکولو.د دوی ترمنځ لانجه لا روانه وه چی اوړی راورسید ،د لوونو او غوبلو وخت شو ،ورپسی چاکم چازیات د غنمو او اوربشوحاصلات په خپلوترټو ننه ایستل خوھیڅ کلیوال ھم بدروملاته خیرات او زکات ورنکړ.ملابدرو د زکات اوخیرات موضوع د خپلوچڼیانوسره شریکه کړه،چڼیانو بیا د خپل استاد پلوي وکړه او په اتفاق یی وویل چی کلیوال ملامت دی ، دوی ټول باید د خپلوحاصلاتوڅخه تاته زکات درکړی ،ھرکلیوال مکلف دی چی د ھرولسومنوحاصل څخه تاته یومن درکړي. بدروملا د جومات څخه راووت ،کوڅه په کوڅه ،کورپه کور وګرځید ، ھره دروازه وروټکوله او ټولوته یی وویل چی ده او چڼیانویی پریکړه کړیده چی ټول کلیوال به ورته د تیر په څیرد ھرو لسو منوڅخه یو من زکات ورکوي.
دکلیوالو اود ملابدرو د چڼیانوترمنځ څوواری اخ اوډب پیښ شو  ، خلک زخمیان شول ، وینی
وبھیدی ، د سیمی نورملایان ورغلل او ملابدرویی ګرم وباله.له ھغه وخته راپدیخوا د سیمی
خلک ملابدروته “شالا مُلا” وايي.
الحاج الھام الدین قیام