از برج «عاج ایده ئولوژی انگاری» تا « فرودگاۀ اسلام…

نویسنده: مهرالدین مشید در جهان معاصر، دین نه‌تنها بحیث یک مسأله…

طرح قانون اساسی فدرال برای افغانستان

هرشخص یا هر گروه حق دارد در مورد کشورش طرح…

   یا پیراهن و تنبان یا مکتب  

     نوشته ی : اسماعیل فروغی        درحالی‌که اختلافات و تنش های درونی…

سناریو های احتمالی در برابر حکومت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان پسا طالبان را چگونه فروپاشی ای تمثیل…

مزاحمت

نوشته نذير ظفر تورنتو كانادا   ١٣ اپريل٢٠٢٥ نماندند.   تا   بهاران   را ببينم حرير    سبزه    زاران   را ببينم نماندند در  فضاى…

آیا انترناسیونالیسم مرده یا در شُُرُف مرگ است؟

نوشته: گریگ گودلز برگردان: آمادور نویدی انترناسیونالیسم: آیا مرده یا در حال مرگ است؟ سخت است…

ای داد خواهان!

امین الله مفکر امینی                       2025-17-04! زنـــــوای بیکسانِ میهـــــــن دلی آسمان گشته است…

سکولاریسم در تکریم و حرمت به تقدس دین...!

در نخست سکولاریسم مارکسیستی کمونیستی را٬ با سکولاریسم سیاسی که نهاد…

مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟

- karl marx (1818-1883) مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟ آرام بختیاری مارکس،…

بجزعشق نبینی!

امین الله مفکر امینی       2025-31-03! عشق نـــدارد دین ومــذهب وطریقی دیگــــــــــربــــه هرطرف…

چشم انداز روابط آینده آمریکا وپاکستان وسرنوشت افغانستان

عارف عرفان     بر اساس گزارش ها اختلاف در درون دولت پنهان…

نظریه لنینی حق ملتها برای تعیین سرنوشت خود و توسعه…

ترجمه. رحیم کاکایی موتاگیروف جمال زینوتدینوویچ دکترای علوم فلسفه، استاد دانشگاه دولتی…

 دهل جدیدی بر گردن داودزی دهل‌نواز سابق انداختند

اتن اول را یونس قانونی اجرا می‌کند تا به‌جایی برسد محمدعثمان…

شعار های قومی دشنه های آخته بر پیکر زخمی مردم…

نویستده: مهرالدین نویسنده تراژیدی های بی پایان افغانستان و دورنمای صلح…

    دولتها چگونه ایجاد واداره میشوند 

هرکه آنرا نیست ایستادن بپای خود توان  میشود  بیچاره و محتاج …

بایسته های عدالت قضائی وتأثیرآن برامنیت جامعه وعدالت اجتماعی 

نگارشی از سخی صمیم  از اثر اخیرم  بنام (ناگفته های از…

دلسوز محمد

خانم " #دلسوز_عبدالرحمان_محمد " (به کُردی: #دڵسۆز_عەبدولڕەحمان_حەمە)، مشهور " #دلسوز_محمد…

آمریکا و متحدانش باید غرامت به مردم و کشور ما…

مشورت من برای حقوق‌دانان گرامی کشور! از آمریکا و‌ متحدانش غرامت…

اسارت؛ ایستگاهی حیرت شکن و سیاه چاله ای گریز ناپذیر

نویسنده: مهرالدین مشید اسارت یعنی ایستگاه ی سیاه چاله ی ظلمت…

آراس عبدالکریم 

آقای "آراس عبدالکریم" (به کُردی: ئاراس عەبدولکەریم) شاعر کُرد زبان…

«
»

سوله که د وخت ضايع کول ؟.!

افغان دولت هر وخت د وسله والو مخالفيونو پر مخ د سولې دروازې پرانيستې دي، تل يی د هر چا منګړيتوب ته زړه ښه کړی دی او تل يي په دغه لار کې ښکيلو غاړو ته په ځانګړي توګه پاکستان ته امتياز ورکړی دی. خو له د پاکستان لخوا تل دوه مخې پاليسي پر مخ وړل شوېده. له وسله والو مخالفانو سره د افغان دولت مخامخ خبرې لومړی پړاو يي د پاکستان په مري کې ترسره شو چې دویم پړاو يي بيا د طالب مشر ملا محمد عمر د مړينې تر اعلان وروسته تر ننه وځنډيد. اوس يو ځل بيا افغان دولت له لومړي پړاو وروسته په ټپه دريدلې د سولې خبرې؛ د پاکستان، امريکا او چين په منځګړيتوب پيل کړي دي. د دويم پړاو د خبرو د پيل څو مرحلې لري چې لومړی څلور اړخيزه غونډه يي په اسلام اباد کې او دويمه هغه يی په کابل کې ترسره شوه.

له پاکستان سره د افغان دولت د تيرو اړيکو تاريخ ته په کتو؛ شنونکي له دغو څلور اړخيزو غونډو هم ډیره هيله نه لري. ځکه پاکستان تل افغان دولت په خپلو تکراري ژمنو غولولی دی او دا ځل هم پرې باور نشي کیدای. بل پلو وسله وال مخالفين هم د ايډيالوژۍ له مخې په دريو ډلو ويشل شويدي. يوه هغه ډله ده چې د خپل مذهبي ايډيالوژۍ له مخې له بهرنيانو سره جهاد کوي او په هيواد کې د دوی په خوښه د اسلامي نظام غوښتونکي دي. دويمه هغه ډله وسله وال دي چې د لويو استخباراتي کړيو او د ګاونډيو هيوادونو له لوري جوړ شوي دي څو د دوی ګټې خوندي کړي. او دريمه هغه ډله ده چې د دولت او د دولت له ستراتيژيکو دوستانو څخه په یو نه يو ډول متضرر شوي دي او په مقابل کې يي وسله را اخيستې ده. اوس پوښتنه دلته ده چې افغان دولت له کومې ډلې سره سوله کوي؟

که له لومړۍ ډلې سره سوله کوي نو ناشونې ده؛ ځکه دغه ډله وسله وال؛ د خپلې مذهبې ايډیالوژۍ له مخې؛ په هیواد کې د ميشتو بهرني اتباعو په خلاف جګړه کوي. يوازينۍ غوښتنه يي هم همدا ده چې له هيواده بايد ټول بهرني پوځيان ووځي نو بيا به سولې ته غاړه کيږدي. او دا هم حقیقت دی چې بهرنيان له افغانستانه نه وځي ځکه دلته خپلې اوږدمهالې ګټې لري.

که له دویمې ډلې سره سوله کوي نو دا هم ستونزمنه ده ځکه د افغانستان جګړه د افغانانو نه؛ بلکه استخباراتي جګړه ده او هغوی په جګړه کې خپلې اوږدمهالې ګټې او هدفونه لري. تر هغو چې يی هدف نه وي ترلاسه کړی نو په يو نه يوه پلمه به جګړه دوام کوي او د سولې روانې هڅې به نمایشي او د وخت ضايع کول وي.

يوازې له دريمې ډلې وسله والو سره سوله کيدلای شي. هغه هم په هغه صورت چې په حکومت کې دننه هغه کړۍ چې د دغې ډلې او دولت تر منځ د واټن د پیدا کيدو سبب شوي دي؛ يا د قانون منګولو ته وسپارل شي او يا هم د حکومت له چوکاټه بهر شي.

بیا هم تکراروم چې د پاکستان پاليسۍ او نيت ته په کتو د سولې روانې خبرې څه پايله نه لري، که چېرته پايله ور هم کړي، نو يو ځل بيا به د ډاکټر نجيب الله د حکومت د مهال سوله تکرار شي. ځکه له وسله والو سره د پاکستان او لويو استخباراتي کړيو ملاتړ دى او پاکستان په افغانستان کې سوله او ارامي نه غواړي. که سوله او ارامي په افغانستان کې راشي د پاکستان ټول اقتصادي پروګرامونه به له منځه لاړ شي ، نو د سولې په اړه خبرې؛ تيروتنه ده او ولس نور نه غواړي چې وغوليږي .بل پلو وسله وال مخالفين هم په يوه خوله نه دي. وسله وال له تېرو څو کلونو راهيسې وايي چې د سولې په اړه رښتيني دي، خو په حقيقت کې په خپل کار او وينا کې رښتيني نه دي، له يو لوري سوله کوي له بل پلوه د ځانمرګو بريدونو او چاودنو پرمټ خلک په خاورو او وينو کې لړي، نور د افغان ولس حوصله ختمه ده او  دولت بايد په جدي توګه چلند وکړي او خپل امنيتي ځواکونه پياوړي کړي. که چيري بيا هم د سولې هڅې کيږي نو دولت بايد د سولې په خبرو کې له پياوړي دريځه خبرې وکړي، همدارنګه بايد وسله وال مخالفين دومره وځپي چې سولې ته اړه شي. له دې پرته له پاکستانه د سولې تمه لرل؛ هسې د هوا ګزول دي او د وخت له ضايع کيدو بله پايله نه لري.

لیکنه : خوشحال آصفي