سال میلادی 2013 به پایان رسید و سال جدید 2014 شروع  شد . در سال 2013 برجهان خیلی چیزها گذشت….ولی برای مردم ایران هنوز فصل زمستان است . ظهور روحانی و تلاش حکومت اسلامی برای گشایشهای جهانی به معنی پایان زمستان حکومت اسلامی نیست . برخلاف توهمات بسیاری ازتحلیلگران ، روحانی محصول جبری داخلی و بین المللی است . اینکه درسیاست داخلی روحانی دست بسته است و درسیاست خارجی دست بازی دارد….همان تناقضی است که هنوز زمستان را معنی میکند . حوادث خاورمیانه و بحران اقتصادی غرب درسال گذشته مبنای اصلی همه تحولات بود .

سال گذشته و درهمین ایام نوید داده بودند که سال 2013 سال پویایی اقتصادی است . قراربود یا برآورد کرده بودند که کشورهای غربی ازرکود اقتصادی خارج میشوند و تا 2017 بی دنده و ترمز پیش میروند ! منطقه خاورمیانه و ایران هم خواه ناخواه جزئی از اقتصاد جهانی محسوب می شوند و کشورهای جهان همگی بر یکدیگر تاثیرات مستقیم می گذارند . در این میان معضل بزرگی که حکومتهای جهان ، چه غربی چه کشورهای درگیر دوران انتقال و چه ایران ماقبل دوران انتقال ، با آن دست به گریبان هستند، صبر و شکیبایی شهروندان عادی است که هرسال با شرایط سختری مواجهند . دیدیم که بسیاری از کشورهایی که در گذشته از وضعیت اقتصادی بهتری نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه برخوردار بودند، مانند یونان، اسپانیا و ایتالیا در گذشته شاهد چه بحران های گسترده اجتماعی که متاثر از بحران های اقتصادی است، بودند…..

….رکود منطقه یورو، رشد ضعیف آمریکا، کاهش شتاب رشد برخی از اعضای بریکس ( چین، روسیه، هند، برزیل، آفریقای جنوبی ) ، ناآرامی‌های اجتماعی و اشتباه‌های بزرگ سیاسی . در عین حال ، در بخش درخشان ِاین بحث نیز دلایل متعددی برای خوش بینی به بهبود اقتصاد جهان در 2013 وجود داشت . و حالا دنیا باید خوشحال باشد که آمریکا هنوز در پایان سال 2013 به پرتگاه مالی فرو نیفتاده ، فرصت‌های شغلی در این کشور در حال احیا شدن هستند و چین نیز در حال به دست آوردن شتاب رشد سال‌های گذشته خود است…

اما به نظر یک تحلیلگر جهان عرب ؛ از آنجا که بزرگ ‌ترین و در عین حال پیشرفته‌ترین اقتصادهای جهان هنوز به طور کامل از بحران سال 2008 رهایی نیافته‌اند ، وضعیت اقتصاد جهان به ویژه در سال 2013، سوالات متعددی را برانگیخته است . با وجود تمام نشانه‌های مثبت و منفی، پیش‌بینی اقتصاد جهان هنوز کار آسانی به نظر نمی‌رسد . این سوال که «آیا وضعیت اقتصاد جهان در سال آینده  بهتر خواهد شد ؟ » موضوع محوری یکی از بحث‌های مکتوب کارشناسان نشریه اکونومیست واقتصاددانان جهان است.

ظهور روحانی و مانورهای سیاست خارجی اش محصول بلافصل جنبش اجتماعی مردم ایران درسال 1388 بود . آن جنبش مردمی که همه با هم….موفق به سرکوبش شدند وغرب با استارت بهارموسوم به عربی ، چراغ راهی را نشان داد که منجربه ظهور روحانی شد . موضوع دعوای هسته ای از زمان رفسنجانی وجود داشت . سالی یک یا 2 بارغرب موضع گیری میکرد واعلام میکرد که حکومت ایران تا یک سال دیگربه بمب اتمی میرسد ! و این یک سالها همیشه تمدید شد . اینکه حکومت اسلامی قلبا خواهان دست یابی به بمب اتم است….کشف تازه ای نیست . اما اینکه همین موضوع را بهانه ای برای نشست و برخواست و توافق و تهدید کرده اند ….ظاهری مقبول دارد . هنوز توافق ژنو محکم نشده است و هنوزبه میانه راه هم نرسیده اند که مسئولین حکومتی به صراحت اذعان میکنند موضوع هسته ای بهانه است و مواظب حقوق بشرباشید که توافقی نشود !

انواع وزیران اروپایی درتهران خم و راست شدند وحقوق بشرنسبی را تشریح کردند . یعنی اعدامها و شرایط اسفبار مردم ایران را به فرهنگ و جغرافیاشان رابط دادند . با 2 ناراضی ایرانی دریک سفارت اروپایی دیدارکردند و این دیدارباعث جیک جیک خیلی ها شد . سهم آن بقیه ها چه میشود ؟ برای کل جامعه ایران این هنوز زمستان است . ازاین پدیده زمستانی حکومت اسلامی نمیشود به شکلی مصنوعی چهار فصل بیرون کشید و خوشحال بود که احمدی نژاد زمستان حکومت بود و تمام شد و بهارآمد و تابستان….

آرشیتکتهای سیاسی و اقتصادی غربی و حکومت اسلامی درخلوت خودشان میدانند و میفهمند که این شرایط را نمیتوان تا همیشه ثابت نگه داشت . غرب حتی نسبت به حاکمان تهران نگرانی بیشتری دارد . آن اصلاحات موردی درسیاست خارجی توسط تیم وزارت خارجه روحانی به معنی پایان زمستان نیست . این یک جبراست . جبری که شروعش با نشست و لبخند وزیران خارجه آمریکا و حکومت اسلامی همراه بود . تاثیرات منطقه ای و جهانی همین لبخند البته مهم است ولی بوی بهار نمیدهد . درحوزه های داخلی و برای مردم ، از این لبخند چاقویی هیچ تغییری تا به حال حاصل نشده است . به اعتقاد من اگرچه هیچ بازگشت به عقبی متصورنیست اما این سرعت لاک پشتی علامت سوال بزرگی است . خنثی کردن فشار جامعه و مردم چالش عمده‌ای است که درکنار گام‌های لرزان به سوی برقراری رابطه با غرب درسال 2014 ، همزمان بر دوش غرب و حکومت اسلامی سنگینی میکند . آیا باید واقعا منتظر فازی جدید بود و یا یک انفجار پر فروغ و زیرورو کننده داخلی و اجتماعی…!؟

اسماعیل هوشیار