یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

«
»

د غني ستر غني اقدام؛ امنيتي ځواکونه به نور پاکستاني محصولات نه خوري

د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستان محصولات ليرې شول. د افغانستان ملي دفاع وزارت د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستاني محصولات حذف کړي او پر ځای يې وطني توليداتو څخه استفاده کوي. په وروستيو کې د ولسمشر غني د فرمان پر اساس پر افغان امنيتي ځواکونو پاکستاني محصولات لکه وريجې، غوښه، مالټې او کيلې بندې شوي او پر ځای يې له کورنيو توليداتو استفاده کيږي. ولسمشر غني ويلي له کورنيو توليداتو د استفادې بهير به سربيره پر دفاع وزارت، ټولو وزارتونو ته تر هغې وغځوي چې د خپلو محصولاتو لپاره کورنی او نړيوال بازار پيدا کړي.

د يو هيواد د اقتصادي پرمختګ اساسي ستنې ځوان بشري ځواک، طبيعي زيرمې او د اوبو پراخې سرچينې بلل کيږي. په داسې حال کې چې افغانستان له نېکه مرغه د پرمختګ درې واړه اساسي ستنې لري خو بيا هم له اقتصادي پلوه يو وروسته پاتې او پر نورو متکي هيواد دی. دا چې افغانستان نه دی توانيدلی د تاريخ په اوږدو کې اقتصادي پرمختګ وکړي او په ځان بسيا شي؛ دليل يې همدا دی چې له دغو درېو اساسي ستنو څخه په سمه توګه استفاده نه ده شوې او يا ورڅخه د استفادې زمينه نه ده برابره شوې.

د ترسره شويو سروې ګانو له مخې افغانستان تر ځمکې لاندې د درې تريلون ډالرو په ارزښت زيرمې لري، د ټول نفوس ۶۸ سلنه ځوان بشري ځواک او همداراز افغانستان د ۳۱۶ زره ميګا واټه د اوبو، لمر او بادي برښنا د توليد ظرفيت لري. د چارو شنونکي وايې که د افغانستان يوازې له اوبو برښنا سمه استفاده وشي، پر سيندونو برښنا بندونه جوړ شي نو دومره برښنا به توليد کړي چې نه يواځې خپل کورنۍ اړتياوې به پوره کړي بلکې په نورو هيوادونو به يې هم وپلوري. په افغانستان الله ج د اقتصادي پرمختګ ټول نعمتونه لورولي دي خو له بده مرغه تر اوسه داسې څوک نه دی پيدا شوی چې له دغو وسيلو سمه استفاده وکړي. ملنګ جان بابا په يو شعر کې د افغانستان همدغې بدبختۍ ته داسې اشاره کړې ده:

د سرو زرو رشه باندې ولاړ يمه نس خوږی

د سيند په غاړه ناست يم په ارمان د اوبو تږی

په دې چې بې هنر یم

ملنګ جان بابا رښتیا ويلي چې د کانونو زيرمې مو د سرو زرو رشې دي او له اوبو ډک پراخ سيندونه مو نورو هيوادونو ته وړيا بهيږي خو دلته مونږ افغانان په نس وږي تږي ورته لاس تر ځنې ناست يو، علت يې همدا دی چې بې هنره يو او له دغو نعماتو د استفادې هنر مو نه دی زده. اصلاً يو هيواد هغه مهال اقتصادي پرمختګ کولی شي چې پخپل ځان متکي او خود کفا وي ، یعني خپلي ټولي اړتیا وي د کورنیو عایداتو په وسیله ترسره کړي، له بده مرغه په تير کې ټول افغان حکومتونه په دې نه دي توانيدلي چې خپلو کورنيو توليداتو څخه په کور دننه د استفادې زمينه او کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي.

اوس چې افغان ولسمشر غني هوډ کړی چې په کور دننه د کورنيو محصولاتو لپاره د استفادې زمينه او ورته کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي نو دا په خپل ذات کې د ولسمشر غني لخوا د کورني اقتصاد پياوړتيا لپاره لوی ګام دی. ولس يې بايد ملاتړ وکړي او سوداګر مو بايد په دې برخه کې ناغيړي ونه کړي. اوسمهال ټولو سوداګرو ته لازمه ده چې له بهره په واردوونکو توکو پر ځای په خپلو کورنيو توکو پانګونه وکړي او د ولس په مقابل کې خپل ايماني او افغاني رسالت سر ته ورسوي. په ټوله کې حکومت ته لازمه ده چې د اړتیا وړ مواد په کور دننه تولید کړي، سوداګرو ته د کار او فعاليت زمينه برابره کړي، د سوداګرو د مال او ځان امنيت ډاډه کړي او ورته د کار کولو لپاره ځانګړې سیمې چې په برښنا سمبالې وي، چمتو کړي.

همداراز د حکومت تر ټولو ستر مسوليت دا دی چې د کورنيو توليداتو لپاره د بازار موندنې تر څنګ په کور دننه د پروسس فابريکې، ذخيرې او همداراز د ميوه جاتو او سبزيجاتو لپاره سړې خونې جوړې کړي. له نيکه مرغه افغانستان اوس ددې ظرفیت لري چې خوراکي توکي او نور د اړتیا وړ مواد د هیواد دننه تولید کړي او خپلو اړتیا وو ته په خپله ځواب ووايې. اوس حکومت ته په کار ده چې د کرني په سکټور کې لازمه پانګونه وکړو او د دې ترڅنګ د غذايي موادو په برخه کې د پانګوني لپاره اسانتیاوي رامنځته کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي