چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

«
»

د غني ستر غني اقدام؛ امنيتي ځواکونه به نور پاکستاني محصولات نه خوري

د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستان محصولات ليرې شول. د افغانستان ملي دفاع وزارت د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستاني محصولات حذف کړي او پر ځای يې وطني توليداتو څخه استفاده کوي. په وروستيو کې د ولسمشر غني د فرمان پر اساس پر افغان امنيتي ځواکونو پاکستاني محصولات لکه وريجې، غوښه، مالټې او کيلې بندې شوي او پر ځای يې له کورنيو توليداتو استفاده کيږي. ولسمشر غني ويلي له کورنيو توليداتو د استفادې بهير به سربيره پر دفاع وزارت، ټولو وزارتونو ته تر هغې وغځوي چې د خپلو محصولاتو لپاره کورنی او نړيوال بازار پيدا کړي.

د يو هيواد د اقتصادي پرمختګ اساسي ستنې ځوان بشري ځواک، طبيعي زيرمې او د اوبو پراخې سرچينې بلل کيږي. په داسې حال کې چې افغانستان له نېکه مرغه د پرمختګ درې واړه اساسي ستنې لري خو بيا هم له اقتصادي پلوه يو وروسته پاتې او پر نورو متکي هيواد دی. دا چې افغانستان نه دی توانيدلی د تاريخ په اوږدو کې اقتصادي پرمختګ وکړي او په ځان بسيا شي؛ دليل يې همدا دی چې له دغو درېو اساسي ستنو څخه په سمه توګه استفاده نه ده شوې او يا ورڅخه د استفادې زمينه نه ده برابره شوې.

د ترسره شويو سروې ګانو له مخې افغانستان تر ځمکې لاندې د درې تريلون ډالرو په ارزښت زيرمې لري، د ټول نفوس ۶۸ سلنه ځوان بشري ځواک او همداراز افغانستان د ۳۱۶ زره ميګا واټه د اوبو، لمر او بادي برښنا د توليد ظرفيت لري. د چارو شنونکي وايې که د افغانستان يوازې له اوبو برښنا سمه استفاده وشي، پر سيندونو برښنا بندونه جوړ شي نو دومره برښنا به توليد کړي چې نه يواځې خپل کورنۍ اړتياوې به پوره کړي بلکې په نورو هيوادونو به يې هم وپلوري. په افغانستان الله ج د اقتصادي پرمختګ ټول نعمتونه لورولي دي خو له بده مرغه تر اوسه داسې څوک نه دی پيدا شوی چې له دغو وسيلو سمه استفاده وکړي. ملنګ جان بابا په يو شعر کې د افغانستان همدغې بدبختۍ ته داسې اشاره کړې ده:

د سرو زرو رشه باندې ولاړ يمه نس خوږی

د سيند په غاړه ناست يم په ارمان د اوبو تږی

په دې چې بې هنر یم

ملنګ جان بابا رښتیا ويلي چې د کانونو زيرمې مو د سرو زرو رشې دي او له اوبو ډک پراخ سيندونه مو نورو هيوادونو ته وړيا بهيږي خو دلته مونږ افغانان په نس وږي تږي ورته لاس تر ځنې ناست يو، علت يې همدا دی چې بې هنره يو او له دغو نعماتو د استفادې هنر مو نه دی زده. اصلاً يو هيواد هغه مهال اقتصادي پرمختګ کولی شي چې پخپل ځان متکي او خود کفا وي ، یعني خپلي ټولي اړتیا وي د کورنیو عایداتو په وسیله ترسره کړي، له بده مرغه په تير کې ټول افغان حکومتونه په دې نه دي توانيدلي چې خپلو کورنيو توليداتو څخه په کور دننه د استفادې زمينه او کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي.

اوس چې افغان ولسمشر غني هوډ کړی چې په کور دننه د کورنيو محصولاتو لپاره د استفادې زمينه او ورته کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي نو دا په خپل ذات کې د ولسمشر غني لخوا د کورني اقتصاد پياوړتيا لپاره لوی ګام دی. ولس يې بايد ملاتړ وکړي او سوداګر مو بايد په دې برخه کې ناغيړي ونه کړي. اوسمهال ټولو سوداګرو ته لازمه ده چې له بهره په واردوونکو توکو پر ځای په خپلو کورنيو توکو پانګونه وکړي او د ولس په مقابل کې خپل ايماني او افغاني رسالت سر ته ورسوي. په ټوله کې حکومت ته لازمه ده چې د اړتیا وړ مواد په کور دننه تولید کړي، سوداګرو ته د کار او فعاليت زمينه برابره کړي، د سوداګرو د مال او ځان امنيت ډاډه کړي او ورته د کار کولو لپاره ځانګړې سیمې چې په برښنا سمبالې وي، چمتو کړي.

همداراز د حکومت تر ټولو ستر مسوليت دا دی چې د کورنيو توليداتو لپاره د بازار موندنې تر څنګ په کور دننه د پروسس فابريکې، ذخيرې او همداراز د ميوه جاتو او سبزيجاتو لپاره سړې خونې جوړې کړي. له نيکه مرغه افغانستان اوس ددې ظرفیت لري چې خوراکي توکي او نور د اړتیا وړ مواد د هیواد دننه تولید کړي او خپلو اړتیا وو ته په خپله ځواب ووايې. اوس حکومت ته په کار ده چې د کرني په سکټور کې لازمه پانګونه وکړو او د دې ترڅنګ د غذايي موادو په برخه کې د پانګوني لپاره اسانتیاوي رامنځته کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي