علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

«
»

د غني ستر غني اقدام؛ امنيتي ځواکونه به نور پاکستاني محصولات نه خوري

د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستان محصولات ليرې شول. د افغانستان ملي دفاع وزارت د افغان امنيتي ځواکونو د خوراک له مينو پاکستاني محصولات حذف کړي او پر ځای يې وطني توليداتو څخه استفاده کوي. په وروستيو کې د ولسمشر غني د فرمان پر اساس پر افغان امنيتي ځواکونو پاکستاني محصولات لکه وريجې، غوښه، مالټې او کيلې بندې شوي او پر ځای يې له کورنيو توليداتو استفاده کيږي. ولسمشر غني ويلي له کورنيو توليداتو د استفادې بهير به سربيره پر دفاع وزارت، ټولو وزارتونو ته تر هغې وغځوي چې د خپلو محصولاتو لپاره کورنی او نړيوال بازار پيدا کړي.

د يو هيواد د اقتصادي پرمختګ اساسي ستنې ځوان بشري ځواک، طبيعي زيرمې او د اوبو پراخې سرچينې بلل کيږي. په داسې حال کې چې افغانستان له نېکه مرغه د پرمختګ درې واړه اساسي ستنې لري خو بيا هم له اقتصادي پلوه يو وروسته پاتې او پر نورو متکي هيواد دی. دا چې افغانستان نه دی توانيدلی د تاريخ په اوږدو کې اقتصادي پرمختګ وکړي او په ځان بسيا شي؛ دليل يې همدا دی چې له دغو درېو اساسي ستنو څخه په سمه توګه استفاده نه ده شوې او يا ورڅخه د استفادې زمينه نه ده برابره شوې.

د ترسره شويو سروې ګانو له مخې افغانستان تر ځمکې لاندې د درې تريلون ډالرو په ارزښت زيرمې لري، د ټول نفوس ۶۸ سلنه ځوان بشري ځواک او همداراز افغانستان د ۳۱۶ زره ميګا واټه د اوبو، لمر او بادي برښنا د توليد ظرفيت لري. د چارو شنونکي وايې که د افغانستان يوازې له اوبو برښنا سمه استفاده وشي، پر سيندونو برښنا بندونه جوړ شي نو دومره برښنا به توليد کړي چې نه يواځې خپل کورنۍ اړتياوې به پوره کړي بلکې په نورو هيوادونو به يې هم وپلوري. په افغانستان الله ج د اقتصادي پرمختګ ټول نعمتونه لورولي دي خو له بده مرغه تر اوسه داسې څوک نه دی پيدا شوی چې له دغو وسيلو سمه استفاده وکړي. ملنګ جان بابا په يو شعر کې د افغانستان همدغې بدبختۍ ته داسې اشاره کړې ده:

د سرو زرو رشه باندې ولاړ يمه نس خوږی

د سيند په غاړه ناست يم په ارمان د اوبو تږی

په دې چې بې هنر یم

ملنګ جان بابا رښتیا ويلي چې د کانونو زيرمې مو د سرو زرو رشې دي او له اوبو ډک پراخ سيندونه مو نورو هيوادونو ته وړيا بهيږي خو دلته مونږ افغانان په نس وږي تږي ورته لاس تر ځنې ناست يو، علت يې همدا دی چې بې هنره يو او له دغو نعماتو د استفادې هنر مو نه دی زده. اصلاً يو هيواد هغه مهال اقتصادي پرمختګ کولی شي چې پخپل ځان متکي او خود کفا وي ، یعني خپلي ټولي اړتیا وي د کورنیو عایداتو په وسیله ترسره کړي، له بده مرغه په تير کې ټول افغان حکومتونه په دې نه دي توانيدلي چې خپلو کورنيو توليداتو څخه په کور دننه د استفادې زمينه او کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي.

اوس چې افغان ولسمشر غني هوډ کړی چې په کور دننه د کورنيو محصولاتو لپاره د استفادې زمينه او ورته کورني او بهرني بازارونه پيدا کړي نو دا په خپل ذات کې د ولسمشر غني لخوا د کورني اقتصاد پياوړتيا لپاره لوی ګام دی. ولس يې بايد ملاتړ وکړي او سوداګر مو بايد په دې برخه کې ناغيړي ونه کړي. اوسمهال ټولو سوداګرو ته لازمه ده چې له بهره په واردوونکو توکو پر ځای په خپلو کورنيو توکو پانګونه وکړي او د ولس په مقابل کې خپل ايماني او افغاني رسالت سر ته ورسوي. په ټوله کې حکومت ته لازمه ده چې د اړتیا وړ مواد په کور دننه تولید کړي، سوداګرو ته د کار او فعاليت زمينه برابره کړي، د سوداګرو د مال او ځان امنيت ډاډه کړي او ورته د کار کولو لپاره ځانګړې سیمې چې په برښنا سمبالې وي، چمتو کړي.

همداراز د حکومت تر ټولو ستر مسوليت دا دی چې د کورنيو توليداتو لپاره د بازار موندنې تر څنګ په کور دننه د پروسس فابريکې، ذخيرې او همداراز د ميوه جاتو او سبزيجاتو لپاره سړې خونې جوړې کړي. له نيکه مرغه افغانستان اوس ددې ظرفیت لري چې خوراکي توکي او نور د اړتیا وړ مواد د هیواد دننه تولید کړي او خپلو اړتیا وو ته په خپله ځواب ووايې. اوس حکومت ته په کار ده چې د کرني په سکټور کې لازمه پانګونه وکړو او د دې ترڅنګ د غذايي موادو په برخه کې د پانګوني لپاره اسانتیاوي رامنځته کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي