«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

«
»

د طالبانو هوايې خبرې د هوا ګزول

ورسته له هغې چې د افغان حکومت او اسلامي حزب تر منځ بین الافغاني خبرې وشوې او په بريا پايته ورسيدې؛ ليدل کيږي چې له وسله والو طالبانو سره هم په قطر کې د افغان حکومت خبرې تر سره شوې دي. اوس یو شمېر افغان شخصیتونه وايي چې د طالبانو د قطر د دفتر له غړیو سره یې درې ځلې خبرې کړي او دا ډله نور د بهرنیو ځواکونو پر وتلو ټینګار نه کوي. د ولسي جرګې غړی سید اسحق ګیلاني وايي، د طالبانو د قطر له دفتر او دغه راز د کوټې له شورا سره یې تماسونه نیولي دي. د نوموړي پر وینا، د طالبانو د قطر د دفتر غړیو ورته ویلي چې په تېرو ۱۵ کلونو کې دې په ټولو تصویب شویو قوانینو له سره غور وشي او هر هغه قانون چې له شریعت سره په ټکر کې نه وي، ورسره مخالفت نه لري. ګیلاني وايې طالبان دغه راز د موقت حکومت د جوړېدو غوښتنه لري او وايي چې د موقت حکومت له جوړېدو وروسته دې په دوو کلونو کې ټاکنې وشي. افغان حکومت او وسله والو طالبانو تراوسه پوري په دې اړه څه نه دي ویلي.

که څه هم وسله والو طالبانو د سيد اسحق ګيلاني د خبرو په اړه په رسمي توګه څه نه دي ويلي خو په ټوله کې که طالبان په رښتيا هم نور د لويو استخباراتي ادارو له مزدورۍ په تنګ شوي وي او له حکومت سره سوله کوي او د موقت حکومت او د ټاکنو غوښتونکي وي نو ځنې پوښتنې شته چې بايد وسله وال طالبان ورته ځواب ووايې.

  • تر اوسه خو وسله والو طالبانو له افغانستانه د ټولو بهرنيو ځواکونو وتل د سرې کرښې په توګه يادول؛ اوس يې څنګه په نظر کې ۱۸۰ درجې بدلون راغی چې د بهرنيو ځواکونو له وتلو تيريږي؟
  • د اساسي قانون کومه ماده له اسلامي شريعت سره په ټکر کې ده؟
  • شريعيت اصلاً دوی څنګه تعريفوي؟
  • دوی خو انتخابات ناروا ګڼل او له رايه ورکوونکو خلکو يې ګوتې پرې کولې؛ اوس څنګه ورته انتخابات حلال شول؟

همداراز په ټوله کې د هيواد اوسنيو حالاتو ته د نظام د بدلون اړوند هم ځينې پوښتنې شته چې د طالبانو د نويو شرطونو د پوره کيدو پر وړاندې خنډونه جوړولی شي.

  • د هيواد اوسنيو شرايطو  او حالاتو ته په کتو آیا ددې زمينه برابره ده چې موقت حکومت رامنځته شي؟
  • آيا د ملي يووالي د حکومت مشران (ولسمشر او اجرايه ریيس) او امريکا د موقت حکومت له جوړيدو سره موافق دي؟

که د ملي يووالي حکومت په خپله دوه کلنه دوره کې د ولس رضايت هغسې چې لازمه وه؛ نه دی ترلاسه کړی خو بيا هم د هيواد اوسنيو سياسي او امنيتي حالاتو ته په کتو د وسله والو طالبانو نوي وړانديزونه د منلو وړ نه دي. ځکه موقت حکومت په همدې لسيزه کې افغان ولس تجربه کړی دی او يو ځل بيا يې د تجربه کولو غوښتونکي نه دي. اوسني حالات داسې برابر شوي دي ورځ تر بلې بدتري راتلونکې ده او بهتري نشته. که د ملي يووالي دا نظام بدليږي نو پرته له شکه چې د هيواد امنيتي او سياسي حالات به لا پسې کړکيچن شي او دښمن چې تيار په کمين کې ناست دی؛ له دې فرصته به پوره ګټه واخلي.

دويم دا چې نه د ملي يووالي حکومت مشران او نه هم امريکا د دې غوښتونکې ده چې په افغانستان کې دې موقت حکومت جوړ شوي. د ملي يووالي د حکومت دواړو مشرانو په ځلونو ويلي چې د حکومت دوره پنځه کلنه ده او هغه څوک چې د نوي يا موقت حکومت د جوړيدو خبرې کوي نو دا يې یو خيال او محال دی. همداراز امريکا هم په افغانستان کې د موقت حکومت د جوړيدو طرفداره نه ده. ځکه د ملي يووالي حکومت د ولسمشرۍ د دواړو ټيمونو تر منځ د سياسي هوکړه ليک د لاسليک له مخې يې د دې حکومت بنسټ ايښی دی او دوی هيڅکله نه غواړي چې د دوی په نسخي جوړ شوی حکومت دې ناکام ثابت شي.

پر همدې دليلونو چې د اساسي قانون هيڅ ماده له اسلامي شريعت سره په ټکر کې نه ده، اوسنيو شرايطو ته په کتو د موقت حکومت جوړيدل ناشوني دي، او همداراز نه د ملي يووالي حکومت مشران او نه امريکا د موقت حکومت د جوړيدو طرفداران دي؛ په همدغو دلايلو ويلی شو چې د طالبانو د دريځ اړوند د ښاغلي سيد اسحق ګيلاني خبرې به تش د هواز ګزول وي او بس.

لیکنه : خوشحال آصفي