تتبع ونگـارش :

امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«

مدیـــر مطـالعات سـتراتیژیک افغان و
مسؤل مرکز کلتوری دحـــــق لاره-جرمنی

علما ء در مورد اداب پرداخت زکات پنچ نقطه بی نهایت مهم وتربیتی رابشرح ذیل  فورمولبندی

نموده اند که : زکات دهنده باید در فهم این نقاط امور زکاتی خویش را انجام دهد :
– اخلاص.

– زکات در جایی بمصرف رسانیده شود که بیشتر موجب رضای پروردگار  قرار گیرد.

– بر کسی که زکات به او می دهد منت نگذارد.

– کوشش کنید تا تادیه زکات با طیب نفس و خوشی صورت گیرد .
– تادیه زکات مخفیانه وتا حد امکان سری صورت گیرد ، مگر در جایی که دادن علنی آن موجب تشویق دیگران شودو بدگمانی مردم را نیز برطرف کند.
بنآ حکم ودستوراسلامی همین است که مسلمان باید در قدم اول سعی و کوشش بعمل اید  تا پول زکات را فقط به اشخاص مستحقین آن توزیع نماید ، و اگر کسی زکات خود را به غیر اشخاص مستحق  تادیه نماید ، یقنآ درشرع او بریءالذمه نخواهد شد.

هکذا در هدایت ورهنمود های اسلامی آمده است که : در هنگام تادیه زکات نباید به جانب مقابل بگوید که این مبلغ از پول زکات است که به شما می دهم، ویا هر عبارت دیگری  که بنحوی به مستحق خبر دهید که او زکات می گیرد نه صدقه یا چیز دیگری..
زیرا این امر  بشکل از اشکال نوعی ازمنت تعبیر میگردد ،و پروردگار با عظمت ما میفرماید :
« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَی» (سوره بقره 264). یعنی: ای کسانی که ایمان آورده‏اید! صدقه های خود را با منت و آزار، باطل نسازید.
پس کافیست در حینکه پول را به جانب مقابل تحویل  میدهد ،ضرورتی به گفتن سخن وظاهر نمایی در کار نیست، ولی اگر طرف گیرنده خواستار معلومات در اعطای مبلغ متذکره باشد میتوانید توضیحات متواضعانه ارائه فرماید .
ولی  اگر می دانید که جانب مقابل ( شخص  مستحق ) از گرفتن پول زکات خرسند نیست، بهتر است ابتدا به او متذکر شوید که این  مبلغ از پول زکات میباشد .
امام نووی رحمه الله میفرماید :
«هرگاه مالک یا غیر او زکات را به مستحق پرداخت کرد ولی نگفت که آن زکات است، و اصلا هیچ سخنی نگوید، کار او صحیح بوده و زکاتش درست است، و این مذهب صحیحی است که جمهور علما بر آن هستند».( المجموع )  ( 6 / 233 ) .
و ابن قدامه رحمه الله می گوید: «هرگاه زکات به شخص فقیری داده شد، احتیاجی نیست تا به او اعلام شود که آن مبلغ  زکات بوده است.
امام حسن بصری گفته: آیا تو می خواهی وی را حقیر کنی ؟! پس به او اعلام مکن».
حتی علمای مذهب  مالکی ، خبر دادن به شخص مستحق که گویا این مبلغ از پول زکات است ، را مکروه  میدانند ، واین نظریه ظاهر قول امام احمد و امام شافعی نیز می باشد.
ولی طوریکه در فوق تذکر دادیم در صورتیکه  مالک زکات بداند که :شخصی مستحق معمولا زکات را قبول نمی کند، یعنی هرگاه فرد مستحق بداند که به او زکات می دهند او آنرا قبول نمی کند، در اینحالت واجب است تا به وی گفته شود که مبلغ هذا از  پول زکات میباشد ، سپس اگر شخصی مستحق خواست آنرا می پذیرد وگرنه آنرا رد می کند.
شیخ  ابن عثیمین رحمه الله در مورد دادن زکات بدون اعلام آن به مستحق میفرماید : «اگر فرد مستحق معمولا عادت داشته که پول زکات را قبول می کند، در اینحالت ایرادی ندارد که زکات را به آن مستحق داد بدون آنکه به وی اعلام شود که زکات است، ولی اگر مستحق جزو کسانی باشد که معمولا زکات را نمی پذیرد: در اینحالت واجب است به وی اعلام شود، تا برایش روشن گردد که (چه چیزی را می گیرد) واگر خواست  قبول می کند و یا رد می کند».(مجموع فتاوی الشیخ العثیمین ( 18 / السؤال رقم 229).

پایان