پنجاه و پنجمین دوره کنفرانس امنیتی مونیخ درحالی دبروز یکشنبه درهتل بایریشرهوف این شهر به کار خود پایان داد که فضای کلی این کنفرانس تحت تاثیر مخالفت آشکار همه با سیاست خارجی آمریکا و دولت ترامپ قرار داشت.

کنفرانس امنیتی مونیخ که بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نشست برای رایزنی درباره بحران‌های سیاسی و نظامی جهان و چاره‌جویی برای آنها است، امسال در شرایطی آغاز به‌کار کرد که به نوشته روزنامه‌های آلمانی بیش از90سازمان غیردولتی پیشاپیش اعلام کرده بودند که علیه آن دست به تظاهرات خواهند زد.
پنجاه و پنجمین دوره کنفرانس امنیتی مونیخ که با شرکت بیش از 600تن از تصمیم سازان بین المللی از عرصه های مختلف سیاسی، تجاری و جامعه مدنی از روز جمعه آغاز شده بود، روز یکشنبه سومین و آخرین روز خود را با بحث درباره بحران های کنونی و چالش های امنیتی آینده به پایان برد.
درنشست امسال کنفرانس امنیتی مونیخ پیرامون موضوع‌های بی‌شماری رایزنی شد. مناسبات فرا آتلانتیکی، سهم کشورها در هزینه‌های ناتو، سرنوشت پیمان منع گسترش موشک‌های مجهزبه کلاهک‌های هسته‌ای میان آمریکا و روسیه، تبدیل چین به قدرت جهانی، تشدید بحران در مناسبات روسیه و اروپا، ایران، افغانستان و برخی دیگر از موضوعات منطقه خاورمیانه مهم‌ترین آنها بودند.
کنفرانس دفاعی و امنیتی مونیخ ازسال 1963میلادی تاکنون هرسال دراین شهرآلمان برگزار شده و هدف کنفرانس، گفت وگوی مسؤولان و رؤسای سیاسی، اقتصادی، علمی و نظامی سراسر جهان درباره حفظ صلح و برقراری امنیت است.
در دستورکارکنفرانس 2019که درهتل بایریشرهوف مونیخ برگزار شد، بحث‌هایی مانند آینده اتحادیه اروپا، تجارت وامنیت بین‌المللی کنترل تسلیحات ، تاثیرات کشمکش قدرت میان آمریکا،چین و روسیه هم دیده می‌شود.
شعار این کنفرانس «صلح از طریق مذاکره» عنوان شده بود اما اساسا مباحث مطرح شده به ویژه از سوی آمریکا و تنش های موجود در آن نشان داد، داشتن انتظار چنین کارکردی از این کنفرانس، انتظار بیهوده ای بود.
‘ولفگانگ ایشینگر’ رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ در سخنرانی افتتاحیه کنفرانس گفت:کل نظم لیبرال جهانی درحال از هم گسستن است. ما در حال تجربه تغییراتی دوره‌ای هستیم و درحال ورود به عصر سیاسی جدیدی هستیم که درحال ظهور است.
بسیاری از شرکت کنندگان در این کنفرانس که از رهبران و تصمیم گیران کشورهای مختلف جهان بودند، درهمان ابتدا به سیاست خارجی دولت ترامپ تاختند.به طور مشخص سخنرانی های انجام گرفته در این کنفرانس نشان می داد که اروپایی ها به ویژه آلمان اساسا دل پری از آمریکا دست کم در دوره «دونالد ترامپ» دارند و حاضر نیستند از مواضع خود در برابر واشنگتن کوتاه بیایند.
از مصاحبه ای که «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان در آستانه برگزاری این کنفرانس کرد تا سخنان «اورسولا فون درلاین» وزیر دفاع و «آنگلا مرکل» با موضوع سهم اعضای ناتو در تامین هزینه های این پیمان نظامی، تهدید نظامی روسیه و تهدید احتمالی ایران همگی از وجود اختلاف سلیقه عمیق بین دو سوی آتلانتیک حکایت داشت.
از منظر اروپایی ها، تغییر چشمگیر در سیاست خارجی آمریکا در دوران رهبری ترامپ باعث تغییراتی در روند تحولات جهان شده است. در نشست امسال یکی از موضوعات محوری خروج آمریکا از منطقه و مبارزه با داعش بود.
نقطه کلیدی کنفرانس این دوره را می توان تلاش آمریکا برای متقاعد کردن اروپایی ها در خروج از برجام دانست؛ تلاشی که به اذعان کارشناسان بار دیگر بی نتیجه ماند.
تأکید اروپا بر حفظ برجام در حالی بود که وزیر امور خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در حاشیه نشست مونیخ و در دیدار با یکدیگر بر لزوم حفظ برجام و تحقق منافع ایران در چارچوب این توافق تأکید کردند.
هرچند در مونیخ شکاف ایجاد شده بین آمریکا و اروپا در مورد مسائل مهم بین المللی بیشتر نمایان شد،اما می توان اثبات حقانیت ایران را دستاورد بزرگ این رویداد امنیتی دانست.
صحنه جنجالی کنفرانس مونیخ زمانی رخ داد که ‘مایک پنس’ معاون رییس جمهوری آمریکا در سخنرانی خود تلاش کرد تا در میانه سخنرانی با سکوت، حاضرین را به تشویق دونالد ترامپ وادار کند که با سکوت معنادار مقام های شرکت کننده درکنفرانس روبه رو شد.
درک معنایی و ترجمان زبان بدن بسیاری از مقام های سیاسی و امنیتی در مونیخ نشانگرتضادهای شدید اهدافی، اعلانی و اعمالی نشان می دهد که تقابل و رویارویی همه علیه دولت ترامپ انعکاس دهنده مناسبات و فضای بین المللی است.
اما شاید بتوان گفت که نقطه اوج کنفرانس زمانی شکل گرفت که’محمدجواد ظریف’ وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود، سیاست های دولت آمریکا در خروج از برجام و فشار بر اروپا برای نقض تعهدات ذیل قطعنامه شورای امنیت را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
پنجاه وپنجمین کنفرانس امنیتی مونیخ در حالی دیروز(یکشنبه) به پایان رسید این دوره به اذعان کارشناسان و گزارش رسانه ها یکی از پراختلاف ترین و چالش برانگیزترین دوره ها در تاریخ برگزاری آن بوده است.
سیاست خارجی دولت ترامپ با افزایش تنش ها به معضلات و مشکلات جهانی، تنش ها و چالش های بیشتری را برای جهان به ارمغان آورده است؛ این تنش ها و شکاف ها، ازروابط فرا آتلانتیک، ناتو، برجام و مناسبات اروپایی گرفته تا جنگ تجاری با اروپا و چین و خروج از توافق های بین المللی، همه مقصری جز آمریکا و دولت ترامپ نداشته است. جهان باوجود آمریکا و ترامپ مکان خطرناکتری برای زندگی خواهد بود.