بمناسبت روز بین المللی حمایت از حقوق اطفال
نوشته و گردآوری معلوماتی از بصیر دهزاد
امروز ۲۰ نوامبر زور بین المللی حمایت از حقوق طفل است که این روز نه تنها روز آشنائي و آگاهی از حقوق اطفال است، بلکه آگاهی در مورد چالش‌های دوامدار است که اطفال در سطح جهانی ، منجمله اطفال افغانستان با آن‌ها روبرو هستند.
اطفال به عنوان اعضای آسیب‌پذیر ترین جامعه، به حمایت و مراقبت خاص نیاز دارند تا بتوانند در آینده به اعضای سالم و موثر برای جامعه شان مبدل گردند.
تصویب در سال ۱۹۵۹ م. اعلامیه جهانی در مورد حقوق اطفال از جانب سازمان ملل متحد به تصویب رسید و در سال ۱۹۸۹ م. کنوانسیون ملل متحد پیرامون حمایت از حقوق اطفال به تصویب رسید که ۱۶۹ کشور خویش را بدان الحاق نموده اند .
افغانستان کشوری است که تحت تأثیر سال‌ها جنگ، بی‌ثباتی سیاسی و فقر شدید قرار دارد. وضعیت کودکان در افغانستان یکی از وخیم ترین و وحشتناک ترین وضعیت‌ها در جهان است. طبق گزارش‌های مختلف از سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف و سازمان ملل متحد، میلیون‌ها کودک در افغانستان تحت شرایطی زندگی می‌کنند که حقوق اساسی آن‌ها به شدت نقض می‌شود. بسیاری از کودکان با خشونت، بهره‌کشی، نداشتن دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی، و پیامدهای جنگ‌های طولانی روبه‌رو هستند.
افتادن دولت افغانستان در سال 2021 بدست طالبان بر کشور، وضعیت کودکان را در افغانستان بدتر کرده است. دسترسی محدود به خدمات اساسی، کاهش آموزش برای دختران و افزایش تهدیدات خشونت‌آمیز، از جمله چالش‌های عمده‌ای هستند که کودکان افغانستان با آن‌ها مواجه هستند.
تحت حکومت طالبان، دختران در تمام مناطق افغانستان از رفتن به مدارس متوسطه و بالاتر محروم شده‌اند. در بسیاری از موارد، مدارس دخترانه تعطیل شده‌اند یا دسترسی آن‌ها به آموزش با موانع فرهنگی و سیاسی روبه‌رو است. این امر تأثیر زیادی بر آینده دختران می‌گذارد، زیرا آموزش یکی از ابزارهای اصلی برای ترویج برابری جنسیتی و حرکت اجتماعی و اقتصادی زنان است.
بسیاری از اطفال کشور در زراعت، معادن، به عنوان دست‌فروشان یا در کارگاه‌ها مشغول به کار هستند. این شغل‌ها اکثرن خطرناک و مضر برای سلامتی و آینده اطفال تلقی میگردند..
کار کودک همچنین اثرات روانی شدید بر کودکان دارد. محرومیت از دوره طفل بودن، باعث ایجاد مشکلات روانی طولانی، از جمله اضطراب و افسردگی، در بسیاری از این کودکان می‌شود.
در افغانستان سال‌هاست که اطفال قربانییان اصلی جنگ های مسلحانه و بی‌ثباتی سیاسی بوده است. این درگیری‌ها اثرات ویرانگری بر امنیت و رفاه کودکان دارند. بسیاری از کودکان به طور مستقیم قربانی خشونت هستند.
هزاران طفل افغان در نتیجه درگیری‌های مسلحانه کشته یا مجروح شده‌اند. بمباران‌های هوایی، مین‌های زمینی و مواد منفجره علت مجروحیت و مرگ در میان کودکان هستند. بسیاری از کودکان هموطن ما شاهد خشونت‌های شدید هستند که به آسیب‌های روانی طولانی‌مدت منجر می‌شود.
استفاده از کودکان به عنوان سرباز و یا تربیه در مدارس با افکار دیوبندی پاکستانی ، بحث تکه گوشت برای اهداف انتحاری یکی دیگر از مشکلات جدی افغانستان بوده است.
خشونت خانواده گی نیز یک مشکل بزرگ در افغانستان است. بسیاری از کودکان، به خصوص دختران، قربانی خشونت فیزیکی، جنسی و روانی هستند. به دلیل ساختارهای پدرسالاری و عدم دسترسی به سیستم‌های حقوقی، بسیاری از این کودکان هیچ زمینه قانونی برای محافظت از خود در برابر سوءاستفاده ندارند..
افغانستان یکی از بالاترین فیصدی مرگ و میر کودکان را در جهان دارد. بسیاری از کاطفال به دلیل سوءتغذیه، بیماری‌ها و جراحات غیرقابل درمان می‌میرند. مراقبت‌های صحی برای نوزادان نیز یک مشکل بزرگ است، چرا که بسیاری از مادران در دوران بارداری یا زایمان، مراقبت‌های پزشکی کافی دریافت نمی‌کنند
سطح واکسیناسیون و طب وقایوی در افغانستان پایین است و این امر باعث شیوع بیماری‌هایی مانند فلج اطفال شده است. بسیاری از کودکان به دلیل دسترسی نداشتن به مراکز بهداشتی در مناطق دورافتاده یا ترس از جنگ و خشونت در این مناطق، واکسیناسیون‌های اساسی خود را از دست می‌دهند.
وضعیت معیشتی در افغانستان در عمق بحران قرار دارد.. میلیون‌ها کودک از سوءتغذیه رنج می‌برند که این امر تأثیر منفی بر رشد جسمی و روانی آن‌ها می‌گذارد.
حکومت طالبان بعد از سال ۲۰۲۱محدودیت‌های شدیدی را به ویژه برای دختران ایجاد کرده است و اقتصاد کشور را نیز بی‌ثبات‌تر کرده است.
از زمان بازگشت طالبان، بسیاری از دختران از ادامه تحصیل در مدارس متوسطه و بالاتر محروم شده‌اند. طالبان اعلام کرده است که دختران تنها می‌توانند به مکاتب ابتدایی بروند.
طالبان همچنین محدودیت‌هایی در آزادی حرکت زنان و دختران اعمال کرده است که مانع از رفتن آن‌ها به مدرسه، محل کار یا دسترسی به خدمات بهداشتی می‌شود.
وضعیت کودکان در افغانستان بسیار بحرانی است و نیاز به توجه فوری و اقدام از سوی جوامع ملی و بین‌المللی دارد. هزاران کودک هر روزه از پیامدهای جنگ، فقر، نداشتن دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی رنج می‌برند و تهدیدات خشونت‌آمیز زندگی آن‌ها را تهدید می‌کند. تسلط طالبان این چالش‌ها را شدیدتر کرده است، به‌ویژه برای دختران. از آنجا که حقوق کودکان در افغانستان به شدت نقض می‌شود، باید تلاش‌های جمعی برای محافظت از این قشر آسیب‌پذیر انجام گیرد و دسترسی آن‌ها به آموزش، بهداشت و آینده‌ای امن فراهم شود..
