اوکراین، تکرار وقایع افغانستان؟
سرکیس نعوم
شاید به این فکر کنند که بیش از پیش درگیرش کنند تا به عقب نشینی از اوکراین مجبور شود. اما آیا چنین اتفاقی می افتد؟ آیا بایدن به همان ترتیبی که منتقدانش بابت شیوه عقب نشینی خجالت آورش از افغانستان در چند ماه پیش از او انتقاد کردند و “شرحه شرحه اش” کردند، واکنش نشان خواهد داد؟ تنها پاسخی که الآن می توان به این پرسش داد این است که: شاید.
پس از وقفه ای یک ساله، امسال با تماس هایی که با سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی داشتیم مجددا توانستیم یادداشت های او را دریافت کنیم. به دلیل پاندمی کرونا، وی سال گذشته به ایالات متحده سفر نکرد و برای همین سلسله یادداشت هایش در دیدار از امریکا را نیز منتشر نکرد. او گفت بعد از بیست سال سفر مداوم به امریکا برای نخستین بار وقفه ای در این سفر ایجاد شد که مسببش کرونا بود. وی در پیامی که سال گذشته به سردبیر دیپلماسی ایرانی داد گفت که کرونا به قدری دست و پا گیر بود که حتی امکان سفرهای بین ایالتی نیز وجود نداشت برای همین هیچ کدام از برنامه هایش برای این سفر تحقق نیافت و برای همین از اساس سفر را لغو کرد. اما امسال با فروکش کردن کرونا، او به ایالات متحده رفت و توانست با مقامات سابق و فعلی امریکایی گفت وگو کند. قبل و بعد از سفر با او در تماس بودیم و با توافقی که با هم داشتیم سلسله یادداشت های مربوط به ایالات متحده اش را در اختیار ما قرار داد.
به این ترتیب این یازدهمین سال است که دیپلماسی ایرانی سلسله یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. در ادامه بخش بیست و ششم آن را می خوانید:
در گفت وگوهایم با مقام مسئول سابق امریکایی مهم که مسئولیت های مختلف عالی‌رتبه دیپلماتیک با پشتوانه نظامی داشت، پرسیدم آیا در امریکا و در میان متحدان آن، کسی هست که به فکر تکرار تجربه افغانستان برای روسیه این بار در اوکراین باشد؟ گفت: «شاید به این فکر کنند که بیش از پیش درگیرش کنند تا به عقب نشینی از اوکراین مجبور شود. اما آیا چنین اتفاقی می افتد؟ آیا بایدن به همان ترتیبی که منتقدانش بابت شیوه عقب نشینی خجالت آورش از افغانستان در چند ماه پیش از او انتقاد کردند و “شرحه شرحه اش” کردند، واکنش نشان خواهد داد؟ تنها پاسخی که الآن می توان به این پرسش داد این است که: شاید.»
بعد پرسیدم: «نظرت درباره ایران در سایه مذاکرات غیرمستقیمی که میان آن با امریکا در وین برای احیای توافق هسته ای 2015 با حمایت اتحادیه اروپا و مشارکت کشورهایی که آن را امضا کردند در جریان است، چیست؟»
جواب داد: «اگر همین الآن توافق امضا شود و به اجرای آن برگردیم ایران از آن بهره خواهد برد. ایران نفت بسیار دارد و غرب به شمول اروپا و امریکا الآن به دلیل درگیر شدن در جنگ اوکراین و تحریم های بسیار متنوعی که متوجه روسیه کرده اند، به آن نیاز دارند. ایران همچنین ذخایر عظیم گاز دارد. و الآن نیازمند پول است تا به نمایندگانش در منطقه، در راس آنها “حزب الله” در لبنان و بعد “حماس” فلسطینی اسلامی تزریق کند.»
نظر دادم: «با این گفته تو که ایران به پول نیاز دارد به دلایلی که گفتی، موافقم. اما این پول فقط برای تامین مالی نمایندگانش نیست، پول مورد نیاز آنها موجود است و هر وقت که لازم باشد به آن می رسند. علاوه بر آن، آنها خودشان خوب می دانند که چگونه به پولی که نیاز دارند برسند، آنها از طریق تجارتی که دارند و در سراسر جهان در حال انجام آن هستند پول مورد نیاز خود را تامین می کنند.»
گفت: «به هر حال، ند پرایس، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور بایدن و وزیر امور خارجه اش، آنتونی بلینکن، مثل معاونان او، و نه کسانی که سمت های مهم در دولتشان دارند، به نظر می رسد که مواضعشان متفاوت از مواضع اوست، به آنها قوانین و دستورات تحمیل می شود و آنها وقتی تصمیمی گرفته شد باید اجرا کنند. وضعیت بایدن در داخل چندان آسان نیست، از جمله در سایه بازگشت اتحاد جمهوریخواهان؛ آنها در مجلس نمایندگان و همچنین در میان طرفدارانشان در افکار عمومی و در سایه رئیس جمهوری سابق ایالات متحده، دونالد ترامپ، متحد و یکپارچه هستند، به هر حال برای امریکا راه گریزی نیست جز این که حدود 38 میلیارد دلار به اوکراین اختصاص دهد، و این اتفاق هم اخیرا افتاد، و این به ضرر امریکا به ویژه به لحاظ داخلی آن است.»
