سازمان همکاری شانگهای که ابتدا در سال 2001 با شش عضو شکل گرفت و سپس با حضور هند و پاکستان به هشت عضو افزایش یافت یکی از جامع ترین سازمان های منطقه ای دنیاست سازمانی که کارشناسان از آن به عنوان ناتوی شرقی یاد می کنند.

 پس از تاسیس سازمان همکاری شانگهای با حضور شش کشور، این سازمان عضو تازه ای نگرفت تا اینکه پس از رایزنی های درازمدت، هند و پاکستان توانستند به به طور رسمی به سازمان ملحق شوند اکنون هم ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس نیز اعضای ناظر آن محسوب می شوند.
هجدهمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای روزهای 9 و 10 ژوئن امسال برابر 19 و 20 خرداد در شهر ساحلی ‘چینگ دایو’ واقع در استان شاندونگ در شرق چین برگزار می شود.
در اجلاس سال قبل در قزاقستان بود که هند و پاکستان رسما عضو این سازمان شدند اکنون این نخستین بار پس از پیوستن این دو کشور به سازمان است که نشست سران برگزار می شود و ریاست آن را امسال ‘شی جین پینگ’ رییس جمهوری خلق چین برعهده دارد.
مسلما این سازمان توانسته است در 17 سال گذشته در زمینه های مختلف به یک سازمان منطقه ای جامع تبدیل شود و دستاوردهایی فراگیر برای اعضا و کل منطقه به همراه آورد.
بر اساس اعلام سازمان دهندگان در چین قرار است سران همه هشت کشور عضو این سازمان و رییسان سازمان های بین المللی در اجلاس حضور یابند.
بنا به گزارش های رسمی وزارت خارجه چین، رییس جمهور ایران و شماری از سران کشورهای دیگر ناظر در اجلاس شرکت خواهند کرد.
مبارزه با تروریسم، مبارزه با جرایم مواد مخدر و فرامرزی، همکاری برای مقابله با انشعاب طلبی و افراط گرایی از محورهای مهم اجلاس است.
در کنار این مسایل موضوع تجارت چند جانبه در جهان، مقابله با یکجانبه گرایی تجاری جهانی، حراست از برجام به عنوان یک سند بین المللی، حاکمیت قانون در دنیا و همکاری در اجرای طرح های راه ابریشم در دستور کار نشست است.
قرار است در پایان اجلاس سران این کشورها یک بیانیه مشترک با نام بیانیه ‘چینگ دائو’ منتشر کنند.
همچنین در اجلاس، پیمان 5 ساله حسن همجواری و دوستی و همکاری کشورهای عضو این سازمان به همراه 10 توافق همکاری در قلمروهای اقتصادی، تجاری،و امنیتی و تبادلات انسانی تصویب خواهد شد.
اعضای این سازمان اعلام کرده اند که رزمایش مشترک سازمان همکاری شانگهای در نیمه دوم سال 2018 میلادی در روسیه برگزار خواهد شد به همین دلیل کارشناسان معتقدند این سازمان در اینده به سازمانی در مقابل ناتو تبدیل خواهد شد.
انتظار می رود رزمایش در ماه اوت در منطقه کوهستانی اورال برگزار شود و رییسان ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای عضو سازمان در آن شرکت خواهند کرد.
آخرین بار در سال 2016 میلادی بود که اعضای سازمان در قرقیزستان رزمایش برگزار کردند و این اولین رزمایش پس از پیوستن هند و پاکستان به سازمان است.
اعضای این سازمان هم اکنون 40 درصد از کل جمعیت دنیا، یک سوم از رشد تولید ناخالص داخلی جهان و 80 درصد از منطقه قلمرو اوراسیا را شامل می شوند این بزرگترین سازمان منطقه ای از لحاظ میزان همکاری های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی است.
‘لی شینگ’ استاد دانشگاه تربیت معلم پکن می گوید حضور هند و پاکستان در این سازمان سطح امنیتی آن راارتقا داده است و آنها مشارکت مهمی در رزمایش خواهند داشت.
وی افزود که این دو کشور دارای مناقشاتی هستند و ارتباط ارتش های آنها برای کاهش تنش ها موثر خواهد بود.
‘لی لی’ کارشناس موسسه مطالعات بین المللی معاصر چین برگزاری اجلاس امسال را برای همه اعضای رسمی و ناظر مهم دانسته است.
او گفت که اعضای سازمان به دنبال ارتقای سطح همکاری ها در عرصه های مختلف و افزایش اعتماد متقابل و ارتباطات مستقیم هستند و این نشست این فرصت را برای تحقق این اهداف در اختیار آنها قرار داده است.
در نشست سازمان همکاری شانگهای که روزهای شنبه و یکشنبه 19 و 20 خرداد در ‘چینگ دائو’ واقع در استان ‘شاندونگ’ در شرق چین برگزار می شود رهبران و سران 8 کشور عضو و 4 کشور ناظر و همچنین مسئولان سازمان‌های بین المللی حضور دارند.