اسنپ‌بک: میخی بر تابوت حقوق بین الملل
نویسنده: محمد قادری ــ
روز جمعه، ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵، همانطور که قابل پیش‌بینی بود، شورای امنیت نتوانست پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که تعلیق تحریم‌های ضد ایرانی را تمدید می‌کرد، تصویب کند. این پیش‌نویس در واکنش به اقدام تروئیکای اروپایی برای فعال کردن مکانیسم ماشه تهیه شده بود که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازمی‌گرداند.
عوامل متعددی در این نتیجه نقش داشتند، اما شاید مهم‌ترین آن‌ها فشار ایالات متحده و اسرائیل بود که باعث شد حتی کرهٔ جنوبی ــــ رئیس شورای امنیت و تهیه‌کنندهٔ پیش‌نویس قطعنامه ــــ از رأی دادن به آن خودداری کند.
انفعال اروپا در برابر خواسته‌های ایالات متحده نشان داد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه مانوری مهندسی‌شده توسط کاخ سفید بوده که توسط سه عضو تروئیکای اروپایی به نمایندگی از آن انجام شده است.
با این حال، چین و روسیه در این مدت حداقل در سه مورد صراحتاً با اقدام کشورهای اروپایی مخالفت کرده و آن را غیرقانونی دانسته و از پذیرش آن خودداری کرده‌اند. چین و روسیه به‌دنبال انتقال این پیام روشن به غرب هستند که تصمیمات یکجانبهٔ آمریکایی‌ها دیگر مبنای اقدامات آن‌ها در مسائل بین‌المللی نخواهد بود.
رفتار کشورهای غربی در این مرحله، علاوه بر از بین بردن بقایای پوسیدهٔ برجام، میخی دیگر بر تابوت حقوق بین‌الملل کوبید و علاوه بر آشکار کردن ناتوانی سازوکارهای حقوقی بین‌المللی در احقاق حقوق ملت‌ها، بی‌اعتمادی عمومی جهانی به غرب را بیش از پیش تشدید کرد.
اگرچه رفتار ایران نشان داد که علی‌رغم فشار و خصومت شدید، همچنان گفت‌وگو و دیپلماسی را گزینهٔ برتر می‌داند، اما همچنان حاضر به مصالحه با منافع و امنیت ملی خود نیست و مصمم است تجربهٔ تلخ برجام را تکرار نکند.
علاوه بر این، رأی مثبت پاکستان و الجزایر به این قطعنامه در کنار روسیه و چین، به دلیل روابطشان با ایران قابل پیش‌بینی بود و نشان داد که ایران در عرصه بین‌المللی منزوی نیست. در عین حال، وزن و جایگاه پایین کشورهایی که در کنار آمریکا، انگلیس و فرانسه به این قطعنامه رأی منفی دادند، به وضوح نشان می‌دهد که دوران یکجانبه‌گرایی آمریکا در روابط بین‌الملل به پایان رسیده است.
به عبارت دقیق‌تر، اگرچه غرب تلاش می‌کند با ایجاد اجماع علیه ایران، کشورمان را در شرایط ویژه‌ای قرار دهد، اما استراتژی «مقاومت فعال» تهران، نقشه‌های خصمانه غرب را هوشمندانه نقش بر آب می‌کند.
علاوه بر این، تقویت روابط با کشورهای همسایه و مشارکت فعال تهران در ائتلاف‌های ضد غربی ــــ مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای ــــ به عنوان عوامل بازدارندهٔ قابل اعتمادی در برابر محور غربی ـ صهیونیستی در آینده عمل می‌کنند.
اتفاقاتی که در جلسهٔ شورای امنیت سازمان ملل رخ داد، نشان داد که موازنهٔ قدرت در نظم جهانی عملاً تغییر کرده است و قدرت‌های غربی دیگر نمی‌توانند مدل یکجانبه‌گرایی آمریکا را ادامه دهند.
بیانیهٔ صریح چین و روسیه مبنی بر عدم تعهد به بازگشت تحریم‌های ضدایرانی را نیز باید نشانه‌ای آشکار از نقش مؤثر ائتلاف‌های جدید بین‌المللی در جهان دانست که در عمل ساختارهای نظم موجود را به‌طور جدی به چالش می‌کشند و نوید تغییر هندسهٔ قدرت در جهان آینده را می‌دهند.
منبع: تهران تایمز، ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۵
https://english.10mehr.com/snapback-is-a-nail-in-the-coffin-of-international-law/
