درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

آتیلا کیست؟

یک پژوهش مختصر تاریخی – قسمت اول 

داکتر همت فاریابی

محقق روسی و استاد تاریخ خانم

 (سمایلووه ولیریه-   Samailuva Valereia) 

در مقاله خود مینویسد: آتیلا رهبر هون ها همان است که در سالهای 434-453 میلادی با متحد ساختن قبایل تورک، جرمن و دیگر قبایل اروپائی تحت فرماندهی خود امپراطوری بزرگی را از

 (راینه- Reina تا والگا) بنا نهاد. (راینه- Reina) دریا یا ساحل که 6 کشور اروپائی چون سویس، لیختن اشتاین، اتریش، جرمنی، فرانسه و هالند را باهم وصل میکند بنا نهاد.

در مورد شخصیت و جهان گشائی منحصر به فرد آتیلا رهبر هون ها، قضاوت های مختلف تاریخی وجود دارد که چکیده هایی از آنها در اذهان ما نیز تداعی میشود که بر اساس آن گروهی از انسانها او را می پذیرند اما گروه دیگری او را محکوم میکنند.

 در این رابطه شاعران در مورد آتیلا شعرها سروده اند، موزیک سازان در وصف او موزیک ها “اوپیرا” نوشته اند، هالیود امریکا در مورد زیرکی و ناترس بودن او فیلم های هنری تولید نموده است و نقاش ها صحنه هایی از کار های او‌را نقاشی کردند که از جمله میتوان چندی از آنها را بطور مثال یادآور شد:

 -شاعر معروف قرن هژده روسی (الکساندر بلوک سکیفی- Alexander Bluk Skifi)

 در مورد آتیلا شعر سرود و او را شمشیر خدا نامیده است؛

– (پییر کرنین-Peeir Karnin)

 آهنگساز فرانسوی در مورد آتیلا موزیک “اوپیرا” نوشت که بشکل نمایشنامه ئی بنام “تراژیدی آتیلا” ترتیب و نمایش داد شد؛

– (رفائیل سَنتیا- Rafaeil Santia)

 نقاش معروف قرن سیزده ایتالیا ملاقات آتیلا را با پاپ روم به تصویر کشید که دیوار یکی از زال های بزرگ واتیکان را مزین کرده است؛

 در کتاب “مجموعه آثار مارکس- انگلس” مسکو، چاپ دوم، جلد شانزده، قسمت اول فریدریخ انگلس میگوید (هون ها همان “بربر” هائی هستند که برای اروپای درحال زوال روح تازه بخشیدند)

البته در اروپا اعم شرقی و غربی بخصوص‌ در مجارستان و کشور های اسکاندیناوی ترانه های حماسی و اشعار زیاد در وصف آتیلا وجود دارد که از او بنام نیک یاد کردند یا محکوم کردند. اما آنچه مربوط سیاست دولت ها بوده، اکثرآ کوشیدند تا از آتیلا یک چهره صد در صد منفی ارائه بدهند.

تاریخ آتیلا وهون بطور عمده توسط تاریخ نویس های کاتولیک مانند 

(اَمیَان مَرسَلِین- Amian Marsalin پِرِیسک پَنیسکی- Pirisk Paniski, یُواَردَن- Uardan) 

و دیگران نوشته شده است که مسلمآ هر آنچه زشت و منفی را در تاریخ هون ها انعکاس دادند.

 درحالیکه قبیله “وَندَل ها

– vandals”

 تحت رهبری پادشاه شان

 (گیزریخ-  Geizrikh) 

در سال 454 میلادی روم را تسخیر کردند یعنی دو سال بعداز تفاهم آتیلا با روحانیت که به روم حمله نمیکند و چهارده شبانه-روز تام وندل ها مردم را غارت کردند، تجاوز کردند و زن و مرد و پیرو جوان را از تیغ کشیدند. اما آنانیکه تاریخ هونها را نوشته بودند، در مورد وندل ها سکوت گردند. از سبب قتل و غارت قبیله وندل هست که کلمه “وندلیسم” یعنی بی بندوباری، قانون شکنی، تجاوز و جرم و جنایت اجتماعی در قاموس کشور های غربی جا گرفت.  

با اینحال من خواستم در مورد دو خدمت بزرگ، ماندگار و (غیر ارادی) آتیلا برای اروپائیان را مختصرآ بیان کنم.

پایان قسمت اول

رفرنس در ختم مقاله داده میشود

ادامه دارد