آمریکای لاتین صفحه دوّاری است برای مداخله آمریکا
نویسنده: تامارا پیرسون *
مترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : کانترپانچ
کمپین رسانه‌های اجتماعی هشتگ «کوبا را نجات دهید» SOSCuba تنها یک هفته قبل از راهپیمایی‌ها آغاز شد. اولین توئیت‌ها از یک حساب در اسپانیا (با بیش از هزار توییت در چند روز و بازتوئیت‌های خودکار) آغاز و سپس توسط ربات‌های دیگر پشتیبانی شد و به تازگی حساب‌هایی نیز ایجاد شده است. این توئیت‌ها همزمان شده است با افزایش پاندمی کوید COVID-۱۹ در کوبا، اگرچه این آمار (حدود ۴۰ مرگ در روز) حتی از میزان مرگ‌و‌میر فعلی ایالات متحده نیز بسیار کمتر است.
دولت آمریكا می‌گوید كه قصد دارد به آمریكای مرکزی در مبارزه با فساد یاری رساند، با «علل واقعی» مهاجرت در مكزیك و آمریكای مرکزی مقابله نماید و در پی آن است تا به ملت كوبا نیز در راه آزادی كمك كند. اما سابقه و عملکرد داخلی و خارجی ایالات متحده نشان می‌دهد که صلاحیت موعظه و تدریس در مورد دموکراسی، مبارزه با فقر، پایان دادن به فساد و یا هر چیز دیگر مرتبط با حقوق بشر را ندارد. در عوض، گفتمان اخیر آن در مورد کشورهای آمریکای لاتین، قلدری کامل تحت پوشش یک ناجی است.
ایالات متحده با تولید مشکلات (یعنی به‌طور مستقیم با ایجاد گرسنگی و کمبود مواد دارویی) و همچنین با بزرگ‌نمایی یا تحریف مشکلات موجود و تلفیق آن با مشکلات واقعی، چارچوب مداخلات و سلطه خود را در پاره‌ای از کشورها و در لباس یک ناجی طوری جلوه می‌دهد که به‌طور منطقی هیچ کس نمی‌تواند با آن مخالفت کند. گفتمان کمک، خود‌به‌خود درک بسیاری از افراد را از دستور کار واقعی و منافع سیاسی ایالات متحده آمریکا دشوار، و کار جریان اصلی رسانه‌ها را برای پوشاندن تمایل آمریکا در بهره‌کشی از آمریکای لاتین، آسان می‌سازد.
در صحبت‌های كمك آمریكا، حمایت مالی از گروه‌های ضدِ دولت (بخوانید طیف طرفدار آمریكا) تحت نام کمک، به‌ویژه از طریق USAID( کمک‌های آمریکا) صورت می‌گیرد. به قدرت رساندن یک رهبر طرفدار آمریكا، همیشه در چارچوب سرنگونی یك دیكتاتور بی‌رحم صورت می‌پذیرد. ساختن شهرهایی که شرکت‌های آمریکایی و کارخانه‌های تولیدی آنان بتوانند هر کاری که بخواهند انجام دهند (به‌عنوان مثال ZEDES ** «مناطق توسعه اقتصادی و اشتغال» در هندوراس یا پارک‌های صنعتی در مکزیک) و تحمیل سیاست‌های خصوصی‌سازی به کشورهای فقیر تحت نام‌های «آزادی»، «دموکراسی»، «سرمایه‌گذاری» یا «حمایت اقتصادی» انجام می‌پذیرد.
در حالی که محاصره کوبا توسط ایالات متحده در شش دهه گذشته، بیش از ۱۴۴ میلیارد دلار به اقتصاد این کشو رخسارت وارد کرده است، بایدن این هفته در همراهی با اعتراضات، خواستار «رهایی از چنگال تراژیک پاندمی کرونا … و درد و رنج اقتصادی» شد. محاصره‌ای که باعث کمبود شدید در کوبا، بحران نفت و مشکلات جدی بر سر راه تولید واکسن کافی در این کشور شده است.
دموکراسی اکنون (Democracy Now) با دانیل مونترو، روزنامه‌نگار مستقل در هاوانا که در جریان اعتراضات اخیر دستگیر شد، گفت‌وگو کرده است. وی خاطرنشان می‌کند كه رسانه‌ها به‌راحتی از این واقعیت گذشتند كه بیشتر افراد دستگیر شده در همان روز آزاد شده‌اند و خشونت از هر دو طرف، هم از سوی پلیس و هم توسط معترضین صورت گرفته است. وی افزود که دلیل اصلی مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها است و خواست کوبایی ــ آمریکایی‌های فلوریدا برای مداخله نظامی در کوبا، «یکی از ناهنجارترین رفتارهای استعماری است که در زندگی‌ام دیده‌ام.»
بایدن با توجه به آدم‌کُشی‌های پلیس و سرکوب در کشورش، با موضعی ریاکارانه از دولت کوبا خواست، «از خشونت پرهیز کند». جن پسکی، سخنگوی کاخ سفید، با استفاده از گفتمان نجات‌بخش، اظهار داشت: «ما در حال ارزیابی و یافتن راه‌هایی هستیم که چگونه می‌توانیم برای مردم کوبا مفید باشیم.»
در همین حال، کامِلا هریس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده، با پرداختن ظاهری به مسئله فساد و «دلایل اصلی» مهاجرت در منطقه، نمایشی از کمک به آمریکای مرکزی و مکزیک را ارائه داده است. باوجود آن که هفت ماه از سال می‌گذرد و هنوز هیچ کمکی در این زمینه صورت نگرفته است، اما او به مهاجرانی که به‌خاطر نجات جانشان فرار کرده‌اند گفته است که به ایالات متحده نیایند و ایالات متحده مرزهای خود را بسته است. کاری که نقض فاحش حقوق بشر و قوانین مربوط به متقاضیان پناهندگی آن است.
کاخ سفید در ماه ژوئن اعلام کرد که در آمریکای لاتین با «فساد مبارزه می‌کند» و آن را منافع امنیت ملی ایالات متحده خواند. به‌طور کلی، منافع امنیتی یک کُد یا اسم رمزی است برای جنگ، مداخله و حمله به کشورهایی که با منافع ایالات متحده مطابقت ندارند. به‌علاوه، وزارت امور خارجه در عملیات ضدِ فساد کارواش در برزیل( Car Wash anti-corruption) که منجر به دستگیری رئیس‌جمهور طرفدار فقرا، لوئیز ایناسیو لولا شد (president Luiz Inacio Lula)، شرکت داشت. یکی از دادستان‌های آمریکا دربارۀ زندانی شدن لولا گفت: «یک هدیه از طرف CIA». رابط اصلی FBI در آن زمان، لزلی بکشی (Leslie Backschies) بود که افتخار می‌کرد «رئیس‌جمهور برزیل را سرنگون کرده است».
در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در ماه مه، کامِلا هریس به اهداف واقعی ایالات متحده با به اصطلاح مبارزه اخیر با فساد، اشاره کرد و گفت، «ما همچنین می‌دانیم که در مثلث شمالی فساد مانع ما می‌شود تا به بهترین شکل ممکن شرایط لازم را در زمینه جذب سرمایه ایجاد کنیم.» حتی بیانیه کاخ سفید خود اذعان دارد که اقدامات ضدِ فساد در رابطه با تأمین «یک امتیاز مهم برای ایالات متحده» است.
دولت ایالات متحده اخیراً لیست شخصیت‌های قدرتمند و فاسد آمریکای مرکزی را منتشر کرده است که از دریافت ویزای آمریکا محروم شده‌اند. از‌جمله افراد این لیست، یکی رئیس‌جمهور سابق هندوراس، خوزه لوبو (Jose Lobo)، است که آمریكا با حمایت از كودتا در سال ۲۰۰۹ او را به قدرت رساند و دیگری یک مشاور حقوقی کنونی رئیس‌جمهور ال سالوادور می‌باشد. اما این لیست شامل رئیس‌جمهور جنایتکار و رئیس‌جمهور فعلی هندوراس خوان هرناندز (Juan Hernández) نمی‌شود ــ که نشان می‌دهد تنها معیار برای انتخاب این چهره‌ها، منافع سیاسی است.
ایالات متحده همچنین می‌خواهد تأمین مالی، پشتیبانی منابع و «کمک سیاسی» برای بازیگرانی در کشورهای خارجی که «تمایل به کاهش فساد را نشان می‌دهند» (عملاً عباراتی مبهم) و نیز «مشارکت در بخش خصوصی» را ارتقا بخشد. یک گروه ویژه ضدِ فساد را هم برای «آموزش» در خدمت مقامات آمریکای مرکزی قرار می‌دهد و کارشناسان اجرای قانون ایالات متحده نیز برای هدایت و «ارائه مشاوره» در آنجا مستقر می‌شوند. در اینجا، شایان ذکر است که ایالات متحده آمریکا در آموزش رهبران کودتا، رهبران سرکوبگر ارتش، و ضدِ‌انقلابیون سابقه‌ای طولانی دارد.
استراتژی مکرراً استفاده شده برای اطمینان از پیروی و اطاعت
حداقل برای یک قرن، ایالات متحده با آمریکای لاتین رابطه‌ای همراه با سوء‌استفاده و تحقیرآمیز داشته است؛ رابطه‌ای که از آن به‌عنوان منبع نیروی کار ارزان استفاده می‌کند، مواد معدنی کشورشان را می‌برد و منابع آنان را غارت می‌کند و (با روشی استبدادی ــ کنایه‌آمیز، با پیش‌درآمدی از «آزادی») خواستار انطباق کامل آنان با سیاست‌های تجاری سود‌آور خود می‌شود.
وقتی کشورها از اطاعت امتناع می‌ورزند، وقتی ابراز وجود و هویت می‌کنند، برای عزت خود تلاش می‌ورزند و با فقر مبارزه می‌کنند (و بدین ترتیب با عرضه ارزان کار)، ایالات متحده واکنش نشان می‌دهد. ایالات متحده آمریکا با پول و آموزش، از ضدِانقلاب در نیکاراگوئه حمایت کرد؛ سیا (CIA) برای پایان دادن به انقلاب در گواتمالا و برکناری رئیس‌جمهور جاکوبو آربنز (Jacobo Arbenz) در آنجا کودتا کرد؛ ایالات متحده با حمایت از کودتاچیان اخیر در بولیوی، در کنار آنان قرار گرفت؛ و بارها از جنبش‌های ضدِدموکراتیک حمایت نمود تا چاوز را سرنگون سازد؛ و چندین و چند بار کوشیده است تا رئیس‌جمهور کوبا را بکشد یا برکنار سازد.
از آنجا که دولت‌های سرکوبگر و محافظه‌کار همواره از منافع تجاری آمریکا حفاظت می‌کنند، به‌طور سیستماتیک از آنان حمایت می‌کند. و علی‌رغم گفتمان کنونی خود در مورد «علل اصلی مهاجرت»، ایالات متحده به‌طور مداوم و خشونت‌آمیز با جنبش‌ها و دولت‌هایی مخالفت و برخورد می‌کند که در کنار فقرا قرار می‌گیرند و می‌توانند بدین ترتیب از نابرابری‌ها کاسته و از مهاجرت اجباری جلوگیری کنند.
آمریكا و رسانه‌های مرکزی جریان اصلی آن، دارای استانداری دوگانه‌اند: یکی برای کشورهای یاغی و دیگری برای کشورهای طرفدار آمریکا. دو مجموعه استاندارد هستند: به همین دلیل ایالات متحده و این رسانه‌ها در حالی که در مورد ناپدید شدن فعالان و روزنامه‌نگاران در مکزیک سکوت می‌کنند، دربارۀ دستگیری‌ها در کوبا داد سخن می‌دهند. به همین علت است که وزارت امور خارجه ایالات متحده اخیراً به‌جای انتقاد از سرکوب وحشیانه دولتی در کلمبیا، صحبت از «خشونت و خرابکاری» معترضان می‌کند. بایدن به‌طور عمومی از طرح کلمبیا (که در حال حاضر صلح کلمبیا نامیده می‌شود) حمایت کرده است، طرحی که این کشور را به یکی از بزرگ‌ترین خریداران تجهیزات نظامی ایالات متحده تبدیل کرده است.
علت این که آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده در مورد مجاز بودن کوبایی‌ها برای «تعیین آینده خود» صحبت می‌کند، همان استاندارد دوگانه است ــ چیزی که وی هرگز دربارۀ بسیاری از کشورهای جهان که اکثریت آنها از اخذ تصمیم‌های سیاسی و اقتصادی محروم می‌باشند، بر زبان نخواهد آورد.
آنچه که در حال حاضر در مورد نگرش ایالات متحده به کوبا می‌بینیم چیز تازه‌ای نیست. من شاهد استفاده از تاکتیک‌های بسیار مشابهی در ونزوئلا بودم. وقتی من آنجا بودم پلاکاردها و توییت‌های SOS ونزوئلا (ونزوئلا را نجات دهید) بود، سپس زمانی که من در اکوادور کار می‌کردم هشتگ SOSEcuador (اکوادور را نجات دهید) علیه Correa استفاده می‌شد و اکنون نوبت هشتگ (کوبا را نجات دهید) SOSCuba فرا رسیده است.
این فرمول همچنین شامل نسخه‌هایی از موارد زیر است: ایجاد یا بدتر کردن کمبود مواد غذایی و دارویی از طریق محاصره و احتکار، براه انداختن یک کمپین رسانه‌ای که دولت را به‌عنوان یک رژیم دیکتاتوری مستبد به نمایش می‌گذارد، راهپیمایی‌هایی با شرکت عمدتاً مردم سفیدپوست و از طبقات بالا، پوشش رسانه‌ای و رسانه‌های اجتماعی از راهپیمایی‌های ضدِدولتی که با تصاویر گزینشی با اغراق در اندازه آن و یا حتی عکس از کشورهای دیگر (یا در مورد اخیر کوبا، با استفاده از تجمعات طرفداران دولت به‌عنوان عکس از تجمعات مخالفان)، و تحریم کامل رسانه‌ای هرگونه راهپیمایی طرفداران دولت. باید بدون ذکر هرگونه زمینه و یا علل تاریخی مشکلات یا نشان دادن راه‌حل‌های واقعی، تنها بر روی «آزادی» تمرکز شود و از آنجا که آمریکا به‌دنبال تغییر است، همه چیز به گردن دولت انداخته شود.
کمپین رسانه‌های اجتماعی هشتگ «کوبا را نجات دهید» SOSCuba تنها یک هفته قبل از راهپیمایی‌ها آغاز شد. اولین توئیت‌ها از یک حساب در اسپانیا (با بیش از هزار توییت در چند روز و بازتوئیت‌های خودکار) آغاز و سپس توسط ربات‌های دیگر پشتیبانی شد و به تازگی حساب‌هایی نیز ایجاد شده است. این توئیت‌ها همزمان شده است با افزایش پاندمی کوید COVID-۱۹ در کوبا، اگرچه این آمار (حدود ۴۰ مرگ در روز) حتی از میزان مرگ‌و‌میر فعلی ایالات متحده نیز بسیار کمتر است.
هر گونه حمایت یا کمک از طرف ایالات متحده همواره با شرایط و انگیزه‌هایی پنهان همراه است. مهم نیست که دستکاری‌ها تا چه اندازه بغرنج و پیچیده است، اما در واقع زورگو به کسی کمک نمی‌کند.
* تامارا پیرسون روزنامه‌نگاری با اقامت طولانی مدت در آمریکای لاتین و نویسنده زندان پروانه است. نوشته‌های او را می‌توان در وبلاگ وی یافت.
** در هندوراس، یکی از فقیرترین کشورها در نیمکره غربی، دولت یک آزمایش اقتصادی رادیکال نئولیبرال را راه‌اندازی کرده است. گذشته از اینکه بعید به‌نظر می‌رسد این پروژه فقر یا نابرابری را کاهش دهد یا نوعی توسعه را به‌سود فقرا موجب گردد، چنین پروژه‌ای نقض عمده حقوق مردم هندوراس است. این مناطق که مناطق توسعه اقتصادی و اشتغال (ZEDE) نامیده می‌شود، «گسترش قابل‌توجهی از مناطق آزاد تجاری را نشان می‌دهد که به‌دلیل ایجاد شهرهای اختصاصی خصوصی شده، به‌طور مستقل عمل می‌کنند و دارای سیستم‌های حقوقی، اداری و اجتماعی خود می‌باشند و سرمایه‌گذارانی هستند که مستقل از دولت هندوراس تحت قوانین، دادگاه‌ها و سیستم‌های مالیاتی خودشان اداره می‌شوند.» [گزارش تحقیقات نمایندگان اتحادیه صنف حقوقدانان ملی (NLG) از ZEDEها در هندوراس]
