از روایت سازی تا مهندسی نفوذ و تاثیر گذاری بر…

 نویسنده: مهرالدین مشید     سفید سازی، معامله و مهار؛ الگوهای نوین تعامل…

د ارواښاد سمیع الدین « افغاني » د پنځم تلین…

نن  د ارواښاد  سمیع الدین « افغاني »  چې  د…

از نیم قرن دست آلودگی بیگانگان

باید درس عبرت گرفت ! افغانستان در جغرافیای موجود جهان از…

به پیشواز شب یلدا

دوباره نوبت دیدار یلداست شب برف است و یخبندان و سرماست دگر…

فیثاغورث

نوموړی د نړۍ تر ټولو لوی فیلسوف او ریاضي پوه…

آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

«
»

زموږ عالمان چاته عالمان نه ښکاري!

زمریال 

زموږ درنو دیني عالمانو په دې وروستیو کې د سولې په اړه یوه جامع فتوا صادره کړه چې په کې راغلي، په هېواد کې روانه جګړه په هېڅ توګه مشروعیت نه لري او په جګړه کې له ټولو ښکېلو اړخونو په کې غوښتل شوي چې جګړه ودروي او د سولې خبرو ته کېني.

د یادې فتوا یو څه بشپړ خبر داسې و:

“په افغانستان کې روانه جګړه ناروا ده دلته جهاد جواز نه لري

نن په کابل کې څه باندې ۲۵۰۰ دیني علماوو په افغانستان کې روانه جګړه ناروا وبلله. دیني علماوو نن په یوه لویه او بې ساري غونډه کې په افغانستان کې د روانې جګړې په اړه فتوا صادره کړه او دغه جګړه یې ناروا وبلله. دیني علماوو وویل، چې په افغانستان کې د جګړې دواړه ښکېلې خواووې دې جګړه پای ته ورسوی او روانو خونړیو پېښو ته دې د پای ټکی کېږدي. دیني علماوو په ګډه فتوا کې وویل، چې روانې جګړې په هېواد کې د بهرنیانو مداخلې ته زمینه برابره کړې ده او هره ورځ د لسګونه افغانانو ژوند اخلي. دیني علماوو وویل، چې افغانستان یو اسلامي هېواد دی، اسلامي نظام لري او په هېواد کې روانه جګړه ناروا ده. ددوی په خبره ځانمرګي بریدونه، په جګړه کې ستر بمونه کارول او د عامو وګړو وژل هېڅ ډول توجیه نه لري. دوی افغانستان یو لرغونی اسلامي هېواد وباله او د اسلام په نامه روانه جګړه یې غیر اسلامي وبلله. دیني علماوو پر حکومت او وسله والو مخالفینو غږ وکړ، چې له جګړې لاس واخلي او سولې ته د رسېدو لپاره خبرې پيل کړي. دیني علماوو همدا راز وویل، چې د افغانستان نظام اسلامي دی او اساسي قانون یې د اسلامي قوانینو په رڼا کې جوړ شوی دی. ددوی په خبره په افغانستان کې ټول نافذه قوانین د اسلامي ارشاداتو په رڼا کې جوړ شوي دي او ټول اسلامي جنبه لري.”

همدې فتوا ته د درناوي په ترڅ کې ولسمشر د روژې له ۲۷ د اختر تر درېیمې یو اړخیزه اوربند اعلان کړ او له طالبانو یې هم وغوښتل چې د ولس غوښتنې ته غاړه کېږدي او اوربند وکړي. طالبانو هم د اختر دریو ورځو ته اوربند وکړ او په دې ورځو کې په زرګونو طالبان ښارونو ته راغلل او له حکومتي چارواکو او امنیتي ځواکونو سره یې په ګډه مارشونه جوړ کړل.

د دې مارشونه په اړه هغو پاکستانیو ملایانو چې په افغانستان کې د جګړې د پرمخ بیولو دنده پرغاړه لري، توند غبرګون وښود او په افغانستان کې د سولې د شنډولو لپاره یې سخت تبلیغات پیل کړل.

په دې لړ کې یوشمېر طالب چارواکو هم د دغو پاکستانیو ملایانو په اشاره څرګندونې درلودې او خپل اوربند یې پای ته رسېدلی وباله او ويې ویل چې خپل عملیات به له سره پیل کړي. دغو کسانو په یوشمېر ولایتونو کې طالبان په زور سره راټول کړل او جګړې ته یې واستول؛ خو جګړې د پخوا په څېر توندوالی نه درلود او له ورایه ښکارېده چې تحمیلي ده.

په ننګرهار، کونړ، لغمان، میدان وردګ، لوګر او ځینو نورو ولایتونو کې طالبانو خپلو قوماندانانو ته؛ خو رډ-بډ ځواب ورکړی چې نور له افغان امنیتي ځواکونو سره جګړه نه کوي او جګړه کول ورسره حرام دي.

دوی د افغان دیني عالمانو د سولې فتوا سند ګرځولې او د خپلو قوماندانانو د پوښتنو په ځواب کې یې ویلي چې تاسو د پاکستانیو ګمراه او مفسدو ملایانو فتوا او خبرو ته اهمیت ورکوئ او د خپلو دیني عالمانو فتوا او خبرو ته اهمیت نه ورکوئ، ولې زموږ دیني عالمان چاته عالمان نه ښکاري.

له اوربند وروسته د طالبانو او د هغوی د قوماندانانو ترمنځ لوی درز رامنځته شوی او پاکستاني جنرالان او ملایان د طالبانو له دې وضعیته سخت په وېره کې دي.

اوس پاکستاني جنرالان او ملایان کوښښ کوي چې د طالبانو سیمو ته د داعش جنګیالي واستوي او هغه طالبان چې جګړه نه کوي او له جګړې یې لاس اخیستی، هغوی بې وسلې کړي او ويې وژني.

پاکستانیو ملایانو له افغان دولت سره سوله کوونکي طالبان منافقان او دیوثان بللي او ګواښ یې کړی چې په سزا به یې ورسوي.

اوس افغان دولت او ولس ته په کار دي، چې د دغو طالبانو مرستې ته ودانګي او پرې نږدي چې د پاکستان او د داعش د چړو لاندې راشي.

افغان دولت باید ډېر ژر یو پلان جوړ کړي چې څنګه کولای شي د اړتیا په وخت کې له داسې طالبانو سره اړیکې ونیسي او مرستې ته يې ودانګي.

پر دې سربېره افغان ولس او حکومت باید داسې غونډې او مارشونه پر لاره واچوي چې په لړ کې یې په طالبانو او خلکو کې د سولې غوښتنې احساس پیاوړی شي او هم افغاني رسنۍ د پاکستان او نورو مغرضو هېوادونو، ډلو او اشخاصو په وړاندې د خپلو خلکو د دفاع سنګر ته ودانګي او په کلکه د خپلو هېوادوالو د سولې غوښتنې له دریځه دفاع وکړي.

نور موږ په زغرده ویلی شو او په افغان چارواکو، رسنیو او هېواوالو غږ کوو، چې وخت نور له موږ سره دی، زموږ د سولې مخه نور څوک نه شي نیولای او موږ ته په کار ده چې له دې فرصته پوره ګټه واخلو.