زبان آریایی یا آریویی چی شد؟

نوشته: دکتر حمیدالله مفید ——————————— زبان بازتاب خرد آدمی است و انسان…

تعامل 

نور محمد غفوری از چندی به اینطرف در مکالمات و نوشتار…

جمال غمبار

آقای "جمال غمبار"، (به کُردی: جەمال غەمبار) شاعر و نویسنده‌ی…

چین کاوشگری به نیمه تاریک ماه فرستاد

منبع تصویر، GETTY IMAGES ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۳ مه ۲۰۲۴ آژانس فضایی…

        تقدیم به ستره محکمه امارت اسلامی افغانستان

معروضه محمد عالم افتخار ولد محمد قاسم دارنده تذکره تابعیت 1401100148058   حضور…

حاکمیت طالبان؛ افزایش بحران و تکانه های بی ثباتی ملی…

نویسنده: مهرالدین مشید استبداد و تبعیض طالبان و به صدا درآمدن…

چند شعر از حمید تیموری‌فرد

بزم کبوتران   در تالار توت و ارغوان  سایه‌ی گل درشت انجیر  تارمی خلوت…

ساز آفرینش

رسول پویان رحیم و رحـمان را تابکی قـهار می گویند برای بـندگان…

چرا ادبیات دوران کهن و میانه کم‌تر حزین بود؟

در پرداخت‌های ساختاری ادبیات جهان از شعر و غزل و…

انسان گرایی پاسخی ناتمام در برابر ناپاسخگویی اندیشه های فلسفی…

نویسنده: مهرالدین مشید  انسان گرایی به مثابه ی داعیه ی برگشت…

گنجینۀ الهام

رسول پویان 2/5/2023 روزباخورشیدوشب سیل شباهنگم خوش است زیــر نـور خلـوت مهـتـاب آهنگـم…

در ارتباط به جفنگ گویی ها ی " نیاز نیاز"

حبیب میهنیار دوستان گرامی شما بهتر میدانید که یکی از ویژه…

ادبیات مبتذل،- سرگرم کننده و کم ارزش؟

Trivialliteratur:   آرام بختیاری نیاز انسان از خود بیگانه به ادبیات سرگرم کننده.  ادبیات…

پیام شادباش به مناسبت روز جهانی کارگر

ا. م. شیری روز اتحاد و همبستگی انترناسیونالیستی کارگران و زحمکشان…

دستار پوشان اسلام ستیز و پاچه بلند های حرمت شکن

نویسنده: مهرالدین مشید گروه ی طالبان از نظر حسن عباس نویسنده…

برگردان شعرهایی از سبزه برزنجی

خانم "سبزه برزنجی" (به کُردی: سۆزە بەرزنجی) شاعر کُرد زبان،…

به پیشواز اول می، روز جهانی همبسته‌گی کارگران

اعلامیه سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان اول ماه می، روز تجدید پیمان…

ناپاسخگویی به چالش های جهانی؛ نشانه های زوال تمدن غربی!؟

نویسنده: مهرالدین مشید بحران های جهانی پدیده ی تمدنی یانتیجه ی…

عشق و محبت

رسول پویان در دل اگـر عـشق و محبت باشد نجـوای دل آهـنـگ…

جهان در یک قدمی فاجعه و ناخویشتن داری رهبران سیاسی…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در حاشیه ی حوادث؛ اما در اصل…

«
»

د ښاغلي صفرخواریکښ نوي چاپ شوي کتابونه !

زیری، زیری  او بیا هم زیری :

د ادب او فرهنګ درنو مینه والو !

د پښتو ادب او ژبې ستر خدمتګار، منلی او دروند شخصیت ښاغلی محمد صفر خواریکښ هغه  تکړه لیکوال، ژمن او مسلکي ژورنالیست، نامتو لیکوال او تکړه ژباړونکې،  نوشتګراو مخکښ ادیب او شاعر دی، چې پر خپلو ګټورو او اغیزمنو آثارو یې د علم ، ادب او فرهنګ ډګر تازه، ښیرازه او توود ساتلی دی.  

ګران خواریکښ صاحب په ټوله مهرباني سره ماته  خپل نوي چاپ شوي کتابونه (شعري ټولګه د هیلو کر، شعري ټولګه پردیسې څړیکې او د ټولې نړۍ متلونه له دوه سوه ژبو څخه له پنځه زره کلونو راهیسې (۹۰۰۰) نه زره متلونه او ګړنې) چې په ډیر ښکلي دیزاین او صحافت سره چاپ شوي دي ماته له سویدن څخه په پوست کې پرخپل ځانکړي لګښت هالند ته راولیژل. زه له خپل ګران دوست ښاغلي محمدصفر خواریکښ څخه  د زړه له کومې مننه کوم.

کله چې ما د ده دا ګټور آثار په ډیره مینه او پاملرنې سره ولوستل، نو ماته دا احساس پیدا شو چې زه باید یو څه پرې ولیکم.

په رښتیا سره چې په دغو اغیزمنو آثارو کې نوموړي خپل وطني او ملي خیالونه او فکرونه، انساني ولولې، جذبات او احساسات، ښکلاییز ذوق، ادبي ظرافتونه، هنري او اخلاقي مینه، د ټولنیزژوند دردونه، نیمګړتیاوې او ستونزې ، ملي فکر، اصلاحي، انتقادي او روزنیز پیغامونه ، کلتوري او معنوي ارزښتونه ، تخلیقي ځواک، په ډیر ښکلي او ظریفانه بڼه داسې انځور کړې دي چې په لوستلو یې لوستونکي تر خپل ژور اغیز لاندې راولي او د دوی معنوي، روحي او هنري ذوق پرې خړوبوي.

په دې کې شک نه شته چې د نړۍ د لویانو او مشرانو په لنډو او تلپاتو خبرو کې او په پښتو متلونو، لنډۍ او غوره شعرونو کې داسې اغیزناکې او ګټورې خبرې شته ، چې تاثیر یې تر یو کتاب هم زیاتره دی.

متلونه او نقلونه د هرې ژبې یوه لویه او خوندوره ادبي برخه ده، او د پښتو ژبې په شفاهي اولسي ادب یا فولکلور کې غوره او په زړه پورې بډایه زیرمه او شتمني ده.

د یادونې وړ ګڼم د ښاغلي خواریکښ د ټولو آثارو تر څنګ  یو ګټور ژباړلی اثرچې ( د ټولې نړۍ متلونه) په نامه یادیږي هغه نوښتګر اثر دی، چې ده له دنمارکي ژبې څخه په پښتو ژبې ژباړلی دی، چې د ده دا هاندوهڅه د خورا ستاینې او درنښت وړ ده.

دی وایي : (( په دې کتاب کې (۹۰۰۰) نه زره نوي او زاړه په زړه پورې متلونه او مقولې د نړۍ له دوه سوو نه زیاتو هیوادونو او ژبو څخه له آیسلینډ نه ترنوي زیلانډ او له چین نه تر امریکا پورې راټول او ډنمارکي ته ژباړل شوي دي.ډیر پخواني یې څلور- پنځه زره کاله زاړه او ډیر نوي یې د شلمې پیړۍ دي. په دغو ټکیو په پوهیدو سره راته سملاسي دا فکر پیدا شو چې له لوستلو سره غبرګ یې خپلې خوږې پښتو ژبې ته هم وژباړم او په دې توګه د خپل پښتون ولس او پښتو ژبې مینه والو په تندې ماتولو کې خپله پازه تر سره کړم.))

ښاغلي خواریکښ صاحب د دغه خپل څیړنیز، نوښتګر او ارزښتمن ژباړلی اثر په وسیله د پښتو ژبې او ادب پانګه درنه او بډایه کړې او د پښتو ادب بڼ ته یې ښکلا او ځلا وربښلې ده .  ده ټول خپل ویاړلی ژوند د خپلې ملي ژبې اوادب خدمت ته ځانګړې کړې دی، او په دې لاره کې یې ستر او ګټور خدمتونه ترسره کړې دي چې زموږ هیوادوال  او د ادب مینه وال به یې هیڅکله هم له یاده ونه باسي.

د ښاغلي خواریکښ صاحب ټول آثار خو په تیره بیا دا نوموړي آثار زموږ د هیواد په سیاسي، ټولنیز، ادبي اوفرهنګي ډګر کې لکه د نورو لیکوالو اثارو په څیر، هغه اغیزمن، ګټور او ارزښتمن اثار دي، چې په څو واره لوستلو ارزي.

د ښاغلي خواریکښ د علمي ، ادبي او فرهنګي شخصیت د پوره پیژندګلوي په تړاو ما له ده سره یوه ادبي مرکه جوړه کړې ده چې ډیر زر به تاسو د ادب مینه والو ته وړاندې شي.

ښاغلی خواریکښ ډیر دروند، مهربان، مینه ناک، پاک او سپیڅلې انسان،  زړه سواندی، د لوی زغم او سپیڅلي احساس خاوند  او خوا خوږې انسان دی. د وطن سره او د هیوادوالو سره د انسان او انساني کرامت سره سپیڅلې مینه او محبت لري.

زه ښاغلي صفرخواریکښ ته د دې ګټورو اثارو د چاپولو له کبله مبارکي وړاندې کوم اود ده دلا نورو بریوو، غوړیدو او اغیزمنو هستونو په هیله یم.

په ډیره مینه او مننه : انجنیرعبدالقادرمسعود