توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

ځوانان حيران دې چې د چا ومني

پرون د اګست ۱۲ مه د ځوانانو نړيواله ورځ افغان حکومت په ارګ کې داسې ولمانځله چې يو شمېر ځوانان په دغه لمانځغونډه کې شامل و او د ولسمشر غني خبرو ته به يې چکې کولې. دغې مراسمو ته ولسمشر غني په وينا کې وويل یو شمیر کسان له ځوانانو څخه د وسیلې په توګه کار اخلي او هڅه کوي، چې افغان ځوانان د ژبې، سمت او قوم په نومونو سره وویشي. غني که څه هم د چا نوم وانخېست خو زياته يې کړه هغو کسانو ته باید په ټولنه کې ځای ورنکړل شي، چې د ځوانانو منځ کې نفاق اچوي او له هغوی څخه د وسیلې په توګه کار اخلي. غني همداراز وویل، د خپل حکومت په شاوخوا درې کلنه موده کې یې، زیات تمرکز پر دې وو، چې په حکومتي ادارو کې زیاته ونډه ځوانانو ته ورکړي.

که څه هم ولسمشر غني په خپله تيره شوې درې کلنه دوره کې ځوانانو ته په دولتي ادارو کې د کاري زمينې د برابرولو يادونه وکړه چې ګويا ځوانانو ته يې زياته ونډه ورکړې؛ خو بل لور ته پر حکومت بيا له دې امله نيوکه کيږي چې په خپلو هغو ژمنو کې پاتې راغلی چې ځوانانو ته يې د کاري فرصتونو د ايجادلو لپاره ورکړې وې. نه يواځې دا چې ځوانانو ته کاري فرصتونه برابر نه شول بلکې په زرګونو ځوانانو له هيواده پښې سپکې کړې، اروپايې هيوادونو ته د تګ پر مهال ګن شمېر يې ژوند له لاسه ورکړ، هغوی چې دلته په افغانستان کې دي په کور دننه هره ورځ په لسګونو څه د دښمن له خوا او څه د مخدره توکو له امله خپل ژوند له لاسه ورکوي.

ولسمشر غني رښتيا وايې چې له ځوانانو څخه يو شمېر مغرضې کړۍ د شومو موخو لپاره ګټه پورته کوي، رښتيا هم يو شمېر پلورل شوې او پردي پالې څېرې شته چې د خپلو ګوندي او شخصي ګټو لپاره د ځوان قشر له سپيڅلو احساساتو ناوړه ګټه پورته کوي. قرباني له ځوانانو اخلي او مزې او چړچې پرې خپله کوي. ښه بېلګه يې د زنبق څلور د خونړي بريد د غندلو په موخه په کابل کې له لاريونوالو د څو پلورل شويو څېرو ناوړه ګټه ده چې په کې په لسګونو ځوانانو د شهادت جام وڅکلو. که څه هم ځوانانو د خپل ځوان احساس له مخې غوښتل د زنبق څلور لاري په بريد کې د وژل شويو افغانانو درد تر ارګه ورسوي خو په منځ کې يې پردي پالو کړيو ځای موندلی و او د ځوانانو له دغو احساستو يې د حکومت پر ضد د کودتا کولو لپاره ګټه اخيستله چې بيا کابو شول.

د يو هيواد د پرمختګ لپاره درې شيان ضروري دي. ځوان کاري ځواک، طبيعي زيرمې او د اوبو سرچينې؛ چې له نېکه مرغه افغانستان دا درې واړه لري خو د کار سړی نشته چې څوک ترې استفاده وکړي. که چيرې يو څوک راپيدا شي او له دغو خدای راکړو نعمتونو څخه مو د هيواد د پرمختګ لپاره ګټه پورته کړي نو د استخباراتي کړيو لخوا ورته په کور دننه پراخ چلينجونه جوړول کيږي او په يو نه يو ډول ورته خنډونه جوړيږي څو پرېنښودل شي چې له دغو سرچينو ګته واخلي.

اوس زمونږ له ځوانانو لاره ورکه ده چې په کور لور ولاړ شي، د چا ومني او څوک يې غم خوري چې ورپسې اقتدا وکړي؟

له يو لوري مو دښمن د ځوان قشر د بنسټ نړولو لپاره ملا تړلې ده او هره ورځ مو په لسګونو ځوانان يا د مخالفو وسله والو په ليکو کې له حکومت سره په جګړه کې قرباني ورکوي او يا د حکومت په امنيتي ليکو کې د مخالفو وسله والو سره په جګړه کې له ژونده محروميږي. بلا  که له هر طرفه راځي؛ موخه او هدف يې يواځې د افغانستان د ځوان قشر او ځوانې انرژۍ له منځه وړل دي. له بل لوري فقر، بيکاري او اقتصادي ستونزو مو ځوانان د بلا په خوله کې ورکړل. د کورنۍ د نفقې پيدا کولو په خاطر ځوانان اړ کيږي چې له خپلې انرژۍ د وسله وال مخالف په ګټه کار واخلي.

همدارانګه د وسله وال مخالف او د کورنيو ستونزو د خطر تر څنګ بل ستر خطر هم ځوانان د تباهۍ پر لور روان کړي دي. مخدره او نشه يې توکي هغه څه دي چې له لسيزو راهيسې مو ځوان قشر له دغې پديدې سره لاس و ګريوان دی. په هر ولايت کې په ورځني ډوله په سلګونو ځوانان په نشه يې توکو روږدي کيږي. ځوانه انرژي مو په تدريجي ډول د دغې آفت له امله کميږي. يواځې د کابل پل سوخته لاندې په سلګونو داسې ځوانان پراته دي چې که کاري زمينه ورته برابره شي او د هيواد د پرمختګ لپاره يې له انرژۍ ګټه واخيستل شي نو پرته له شکه چې د هيواد د ابادۍ په جوړښت کې به يې په لسګونو خښتې ايښې وي.

خلاصه دا چې ځوان قشر مو که څه هم له دښمنه زړه خوړينی دی نو له حکومته هم ګيله من دی، حکومت هم هغه څه ورته نه دي کړي د کومو چې ورته ژمنې ورکړل شوې وې. په همدې اساس حکومت دې هم له نمايشي لمانځنو تير شي او د عمل په ډګر کې دې د ځوانانو له انرژۍ ګټه واخيستل شي. او دښمن دې هم د خدای روی وکړي او نور دې دغه معصومه طبقه د خپلو شومو موخو نه ښکار کوي.

لیکنه : خوشحال آصفي