نوروز نبودت

- بیژن باران چه کنم با این همه گل و…

عرفان در مغز

دکتر بیژن باران     لامارک 200 سال پیش گفت: به پذیرش…

نماد های تاریخی- ملی و نقش آن در حفظ هویت…

نور محمد غفوری اشیاء، تصاویر، نشان‌ها، مفاهیم، یا شخصیت‌هایی که نمایانگر…

در دنیای دیجیتالی امروز، انسان‌ها به مراتب آسیب پذیرتر شده…

دیوارها موش دارند و موش‌ها گوش! این مثل یا زبانزد عام…

خالق تروریستهای اسلامی؛ الله است یا امریکا؟

افشاگری جسورانه از ژرفای حقیقت سلیمان کبیر نوری بخش نخست  درین جا می…

چگونه این بار حقانی ها روی آنتن رسانه ها قرار…

نویسنده: مهرالدین مشید از یک خلیفه ی انتحاری تا "امید تغییر"…

شب یلدا 

شب یلدا شبی شور و سرور است  شب تجلیل از مدت…

سجده ی عشق!

امین الله مفکر امینی      2024-21-12! بیا کــــه دل ز تنهایــی به کفیدن…

فلسفه کانت؛ تئوری انقلاب فرانسه شد

Immanuel Kant (1724-1804) آرام بختیاری  نیاز انسان عقلگرا به فلسفه انتقادی. کانت (1804-1724.م)،…

حال: زمانست یا هستی؟

بیت: غم فردا، کز غصه دیروز ریزد به هجوم انرژی، کشف زمان…

درختی سرشار از روح حماسی  و جلوه های معبودایی

نویسنده: مهرالدین مشید تک "درخت توت" و دغدغه های شکوهمند خاطره…

کهن میلاد خورشید 

رسول پویان  شـب یلـدا بـه دور صندلی بـسـیار زیبا بود  نشـاط و…

مبانی میتودیک طرح و تدوین اساسنامهٔ سازمانهای مدنی

نور محمد غفوری شاید همه خوانندگان محترم روش تحریر و طُرق…

انحصار طلبی ملا هبت الله، کشته شدن حقانی و سرنوشت…

نویسنده: مهرالدین مشید ختلاف های درونی طالبان و کش و قوس…

ریحان می شود

قاضی پشتون باسل حرف  نیکو مرکسان را  قوت  جان میشود قوت جسم…

کهن جنگ تمدن 

رسول پویان  نفـس در سـینۀ فـردا گـره افتاده بازش کن  بـرای خــاطــر…

ترجمه‌ی شعرهایی از بانو روژ حلبچه‌ای

هر گاه که باران،  آسمان چشمانم را در بر می‌گیرد. آن، تکه…

سلام محمد

استاد "سلام محمد" (به کُردی: سەلام موحەمەد) شاعر کُرد، زاده‌ی…

آغاز یک توطیه ی جنایت بار و کوچ اجباری پنجشیریان

ویسنده: مهرالدین مشید امروز روستای دشتک پنجشیر و فردا هم دشتک…

آغوش مادر وطن!

امین الله مفکر امینی       2024-08-12! مــرا مادر وطن ومردمش بس گرامیســـت هرکه مادروطن…

«
»

شالا مُلا

زمونږڅخه ور ایخواته کلي کی یوسړی اوسیدو چی په شالا مُلامشھور وو. یوه ورځ می له خپل پلارڅخه پوښتنه وکړه ، ما وی پلاره دا خلک ولي دی مُلاته “شالامُلا” وايي، پلارمی دی خدای وبخښي ھغه وخت د پوخ عمرخاوند اوپخپله ھم مولوي اود اسلامي علومو مشھور مُدرس وو ،غلي یی خپلی سترګۍ له سترګو ایسته کړي ، اوپه لاس کی ورسره کتاب یی څنګ ته کیښود اوماته یی په څنګزن نظر راوکتل ، وی یی بچیه د خلکو په عیبوپسی مه ګرځه ، دھغه اصلي نوم بھادردی خوخلکو یی ورته نوم لنډ کړی وو ، دی به یی “بدرو”باله. د ده د زیږیدو ځای ، پلار ، مور اوکورنۍ یی چاته نه ده معلومه ، په تنکۍ ځوانۍ کی دی سیمی ته راغلی وو،کله یوکار کله بل کارکله یوه مزدوري کله بله مزدوري آخرچا د سروزیو مولوي صیب ته وروستلی وو ، د ھغه سره یی څه موده طالبي وکړه یوڅه دیني علم یی زده کړ ، علم او پوهه یی کمه ده خوجرار او با جُرئته سړی دی او ……د پلار اوږدی کیسی ته می زړه تنګ شو په منځ کی ورولویدم ، ماوی پلاره ما داپوښتنه وکړه چی خلک ولی دی شالامُلا بولي ، پلارمی د ستری حوصلی خاوندسړی وو، ویی خندل وی یی چی ډیره اوږده کیسه لري خوزه به یی درته رالنډه کړم او ھغه داچی ھغه وخت چی” بدرو”د طالبی څخه راستون شو په ھمغه ورځوکی د پاس کلي ملا امام په حق ورسید ،څو ورځی وروسته بدرو د ھغه کلي ملا امام شو ، خلکوورته په درنه سترګه کتل ، زکات ،خیرات
اوصدقی ، سرسایه او نوریی ټول ده ته ورکول .بدرو ورو د “بدرومُلا” په نوم مشھورشو.
خدای ورته ښکلی اواز ورکړی دی ، د ھرلمانځه نه وروسته به یی خلکوته نعتونه ھم ور اورول.ورو ورو یی ځانته کوچني کوچني طالبان راپیداکړل چی شمیریی لسو دوولسوتنوته رسیدو.خود وخت په تیریدو د کلي خلک د بدرو په کړو وړو شکمن شول او خبره تردی ځایه راورسیده چی د کلي خلکو بدروته ځواب ورکړ چی دوی نور نه غواړي چی بدرو دی د دوی امام وي.
د کلي خلکوبدروته یوه اونۍ وخت ورکړ ترڅوځانته په کوم بل کلي کی امامت ولټوي ، خو بدرود کلي خلکوته د ھو او یانه ځواب ورنکړ. لکه د تیرپه څیربه په جومات کی اوسیدو، خپلو چڼیانوته به یی سبقونه ھم ویل. اونۍ تیره شوه خوبدرو د کلي د خلکو پریکړی ته کوم ارزښت ورنکړ،کلیوالو بیاھم د بدروڅخه غوښتنه وکړه چی ولاړدی شی په کوم بل کلي کی دی ځانته امامت پیداکړي. خوملابدروخلکوته یوازی دومره وویلی چی ” وبه ګورم “.
ملابدرو خپل چڼیان راټول کړل او د کلیوالود پریکړی په باره کی یی د ھغونظر وغوښت ، چڼیانوچی د خپل استاد حالت ته وکتل په اتفاق یی ورته وویل چی کلیوالوسمه پریکړه نه ده کړی، مونږوایو چی کلیوال ګرم دي اوته حق لري چی ھمدلته په ھمدي کلي کی خپل امامت ته دوام ورکړی اومونږحق لرو چی په ھمدی جومات کی ستاسوڅخه سبقونه زده کړو.
د ملا بدرو او کلیوالو ترمنځ خبره تردی ځایه ترینګلي شوه چی نور نو کلیوال د لمانځه په وخت کی د ملابدرو ترشا نه دریدل ، یوازی د مُلاخپل چڼیان به یی شاته ودریدل اوکلیوالو ټولو ځان ځان ته لمونځ کولو.
خبره د اونیوڅخه میاشتوته ورسیده ،څو واری دکلی ځوانان د ملابدرو د چڼیانوسره لاس او ګریوان شول . کلیوال له خپلی پریکړی نه په شا کیدل او مُلابدرو ددوی پریکړی ته اھمیت
نه ورکولو.د دوی ترمنځ لانجه لا روانه وه چی اوړی راورسید ،د لوونو او غوبلو وخت شو ،ورپسی چاکم چازیات د غنمو او اوربشوحاصلات په خپلوترټو ننه ایستل خوھیڅ کلیوال ھم بدروملاته خیرات او زکات ورنکړ.ملابدرو د زکات اوخیرات موضوع د خپلوچڼیانوسره شریکه کړه،چڼیانو بیا د خپل استاد پلوي وکړه او په اتفاق یی وویل چی کلیوال ملامت دی ، دوی ټول باید د خپلوحاصلاتوڅخه تاته زکات درکړی ،ھرکلیوال مکلف دی چی د ھرولسومنوحاصل څخه تاته یومن درکړي. بدروملا د جومات څخه راووت ،کوڅه په کوڅه ،کورپه کور وګرځید ، ھره دروازه وروټکوله او ټولوته یی وویل چی ده او چڼیانویی پریکړه کړیده چی ټول کلیوال به ورته د تیر په څیرد ھرو لسو منوڅخه یو من زکات ورکوي.
دکلیوالو اود ملابدرو د چڼیانوترمنځ څوواری اخ اوډب پیښ شو  ، خلک زخمیان شول ، وینی
وبھیدی ، د سیمی نورملایان ورغلل او ملابدرویی ګرم وباله.له ھغه وخته راپدیخوا د سیمی
خلک ملابدروته “شالا مُلا” وايي.
الحاج الھام الدین قیام