معامله برد-برد ماسک و ترامپ!
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را شاید بتوان بهترین سرمایه‌گذاری ثروتمندترین فرد جهان لقب داد.
حمایت تمام قد ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد حال حاضر جهان و موسس و مدیرعامل چندین شرکت از پیشروترین شرکت‌های فناوری کنونی دنیا از دونالد ترامپ که حالا رئیس جمهور جدید آمریکا لقب گرفته، با کارهایی نظیر قرعه‌کشی روزانه یک میلیون دلار میان امضاکنندگان یک طومار هواداری از ترامپ، قطعا با اهداف مشخصی صورت گرفته که رویاهای ماسک را پشتیبانی می‌کند.
بسیاری بر این باورند که این حمایت ایلان ماسک از دونالد ترامپ با تمام قوا، می‌تواند موفق‌ترین و هوشمندانه‌ترین سرمایه‌گذاری وی در تمام طول عمرش لقب بگیرد.
پیروزی ترامپ چه تاثیراتی بر برنامه‌های فضایی ایلان ماسک دارد؟
رابطه و تاثیر پیروزی ترامپ بر برنامه‌های ایلان ماسک را می‌توان از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد و تحلیل کرد. در هر صورت بر کسی پوشیده نیست که دوستی میان این دو نفر، آثار قابل توجهی بر دنیا و به ویژه صنایع فناور نظیر صنعت فضایی خواهد داشت. چنانچه ترامپ در ساعات اولیه مشخص شدن پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری گفت «ما یک ستاره جدید داریم، ستاره‌ای به اسم ایلان ماسک».
حالا با ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید، شرکت اسپیس‌ایکس خود را از همیشه به ناسا نزدیک‌تر می‌بیند و امیدوار است تا بیش از پیش به عنوان پیمانکار قراردادهای ناسا ایفای نقش کند.
چندی پیش نشریه اکونومیک تایمز گفته بود در صورت انتخاب مجدد دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، ایلان ماسک منتفع می‌شود.
به گفته این نشریه، ترامپ ممکن است ماسک را به عنوان رهبر کمیسیونی برای عملیات‌های کارآمد دولتی منصوب کند. همچنین سیاست‌های مالیاتی و رویکرد نظارتی ترامپ می‌تواند به نفع شرکت‌های ماسک از جمله اسپیس‌ایکس و تسلا باشد.
برایان هیوز(Brian Hughes) مشاور ارشد ستاد انتخاباتی ترامپ اشاره کرد که ترامپ در نظر دارد ماسک یک کمیسیون را رهبری کند که هدف آن کارآمدتر کردن دولت و اطمینان از استفاده بهتر از درآمد مالیاتی است.
وی ماسک را می‌ستاید و او را یک نابغه و مبتکر می‌خواند. به گفته وی، ماسک به معنای واقعی کلمه با ساختن سیستم‌های خلاقانه، پیشرفته و کارآمد، تاریخ‌ساز شده است و ترامپ معتقد است ماسک می‌تواند به بهبود اثربخشی دولت کمک کند.
ترامپ حتی به فاکس‌نیوز گفته بود که مایل است ماسک را به عنوان «وزیر کاهش هزینه‌ها» منصوب کند.
این نشریه همچنین اشاره می‌کند که وعده ترامپ مبنی بر کاهش مالیات نیز می‌تواند سود سرشاری را به جیب ماسک واریز کند.
گفته می‌شود ایلان ماسک حدود ۱۲۰ میلیون دلار برای پیروزی ترامپ هزینه کرده است.
الکس بین(Alex Beene) مدرس سواد مالی در دانشگاه تِنِسی در مارتین به نشریه نیوزویک گفت: اگر ترامپ برنده شود، ماسک احتمالاً قدرت تجاری بیشتری در دولت ترامپ خواهد داشت و سرمایه‌گذاران می‌توانند بر این اساس عمل کنند و احتمالاً ارزش سهام تسلا و اسپیس‌ایکس افزایش می‌یابد و این اتفاق در کوتاه مدت می‌تواند پیامدهای فوری برای این دو شرکت داشته باشد.
وی افزود: پیروزی ترامپ تنها به معنای برقراری ارتباطی قوی میان ایلان ماسک با کاخ سفید نیست، بلکه بیانگر توانایی تأثیرگذاری بر پیشنهادات سیاستی است که بدون شک به نفع شرکت‌ها و مأموریت‌های آنها خواهد بود.
ایلان ماسک قبلاً گفته بود که قصد دارد در صورت منصوب شدن به عنوان مشاور ترامپ، دو تریلیون دلار بودجه فدرال را کاهش دهد.
کارشناسان می‌گویند، تاثیر پیروزی ترامپ بر سهام تجاری ماسک می‌تواند منجر به افزایش اولیه شود، اما بعید است که در بلندمدت بر آنها تأثیر بگذارد.
سیاست‌های ترامپ عموماً منابع انرژی سنتی را به برق ترجیح می‌دهد که با دیدگاه ماسک در این زمینه همخوانی ندارد، اما حمایت بی‌شائبه ماسک از ترامپ می‌تواند او را وادار کند در تصمیمات قبلی خود تجدید نظر کند.
طبق گزارش نیویورک تایمز، شرکت اسپیس‌ایکس تاکنون حداقل ۱۵.۴ میلیارد دلار در قراردادهای دولتی در طول یک دهه اخیر، از جمله یک قرارداد طبقه‌بندی شده به مبلغ ۱.۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به دست آورده است.
نشریه کانورسیشن در مقاله‌ای که حدود سه ماه پیش منتشر کرده، بررسی کرده است که پیروزی ترامپ چگونه بر سیاست فضایی ایالات متحده و ایلان ماسک تأثیر می‌گذارد. به گفته این نشریه، مشارکت ترامپ و ماسک می‌تواند به طور قابل توجهی آینده اکتشاف و دفاع فضایی ایالات متحده را شکل دهد و همچنین توازن قدرت بین بخش عمومی و خصوصی در فضا را تغییر دهد.
سیاست فضایی فعلی ایالات متحده
سیاست فضایی یک کشور منعکس کننده چشم انداز و اولویت‌های آن در زمینه فعالیت در فضاست. سیاست فعلی فضایی ایالات متحده بر حفظ رهبری این کشور در فضا، حفاظت از دارایی‌های فضایی ایالات متحده و همکاری با شرکای تجاری و بین‌المللی برای ترویج رفتار ایمن و مسئولانه در فضا تأکید دارد و عناصر کلیدی آن شامل رشد بخش فضای تجاری آمریکا و بازگشت فضانوردان به کره ماه است.
شرکت اسپیس‌ایکس نقش مهمی در پیشبرد این اهداف داشته است و از ناسا و نیروی فضایی ایالات متحده که جدیدترین شاخه ارتش ایالات متحده است در ماموریت‌های خود پشتیبانی می‌کند.
نوآوری‌های اسپیس‌ایکس مانند موشک‌های قابل استفاده مجدد «فالکون ۹»، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک و موشک قدرتمند استارشیپ، دسترسی و استفاده از فضا را به طرز چشمگیری تغییر داده است.
ایلان ماسک که در چشم بسیاری از جوانان به عنوان یک قهرمان دیده می‌شود، می‌تواند نقشی کلیدی در شعله‌ور کردن و تسریع مسابقه دوم فضایی جهان، به ویژه در برابر بازیگران دولتی مانند چین ایفا کند.
جاه‌طلبی‌های مشترک ترامپ و ماسک
دولت قبلی ترامپ در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ بسیاری از اهداف سیاست فضایی فعلی ایالات متحده را پیش برد که برخی از آنها با جاه‌طلبی‌های خود ماسک برای فضا همسو بودند.
اکنون به نظر می‌رسد ترامپ و ماسک بر سر سه هدف اصلی در فضا توافق کرده‌اند.
اول اینکه هر دو متعهد به گسترش حضور انسان در فضا هستند. «دستورالعمل سیاست فضایی ۱» ترامپ که در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۷ امضا شد، ایالات متحده را در مسیری قرار داد تا فضانوردان را به کره ماه بازگرداند و حضور دائمی در آنجا برقرار کند و به دنبال آن ماموریت‌های انسانی به مریخ و فراتر از آن انجام شود.
این دستورالعمل با دیدگاه ماسک در مورد استعمار مریخ که توسعه موشک استارشیپ را می‌طلبد، مطابقت دارد.
استارشیپ قدرتمندترین و عظیم‌ترین فضاپیمایی است که تاکنون ساخته شده و به گونه‌ای طراحی شده است که کاملاً قابل استفاده مجدد باشد. این موشک محموله‌های بزرگی را حمل می‌کند و می‌تواند به اعماق فضا سفر کند بر روی ماه و مریخ فرود آید.
برنامه آرتمیس ناسا نیز که از همین «دستورالعمل سیاست فضایی ۱» ترامپ سرچشمه می‌گیرد، قصد دارد تا سال ۲۰۲۶ انسان‌ها را به کره ماه بازگرداند. ناسا برای دستیابی به این هدف در سال ۲۰۲۱ با اسپیس‌ایکس برای توسعه فضاپیمای استارشیپ که فضانوردان و محموله‌ها را از زمین به ماه می‌برد و بازمی‌گرداند، قرارداد همکاری امضا کرد.
دوم اینکه هم ترامپ و هم ماسک از فعالیت تجاری و مشارکت شرکت‌های خصوصی در فضا حمایت می‌کنند. «دستورالعمل سیاست فضایی ۱» ترامپ به شکل مشخص خواستار مشارکت‌های تجاری و بین‌المللی است که نشان دهنده تغییر موضع نسبت به دولت‌های قبلی است. جو بایدن نیز به این تلاش برای توسعه بخش تجاری فضا ادامه داد.
آن نقش محوری که صنایع خصوصی می‌توانند در اکتشافات فضایی ایفا کنند با سابقه ماسک به عنوان یک کارآفرین و مبتکر مطابقت دارد. اسپیس‌ایکس تحت رهبری ماسک نه تنها خدمات ضروری را به ناسا ارائه کرده است، بلکه نوآوری را نیز به مراحل جدیدی سوق داده است. این شرکت هزینه سرمایه‌گذاری‌های فضایی را به میزان قابل توجهی کاهش داده و فضا را برای مخاطبان وسیع‌تری از کاوشگران فضایی قابل دسترس‌تر کرده است.
سوم اینکه ترامپ و ماسک، طرفدار مقررات‌زدایی هستند. دولت ترامپ به دنبال کاهش موانع نظارتی از طریق دستورالعمل‌هایی مانند «دستورالعمل سیاست فضایی ۲» بود که هدف آن ساده‌سازی مقررات فضای تجاری برای تشویق رشد و نوآوری سریع‌تر در صنعت فضای خصوصی بود.
ماسک نیز اغلب مقررات فضایی موجود را بسیار محدودکننده می‌داند. او به طور مکرر تنظیم‌کننده‌های قوانین در ایالات متحده مانند اداره هوانوردی فدرال را که بر الزامات پرتاب‌های فضایی و ورود مجدد به زمین نظارت دارد، به چالش کشیده است و خواستار «مقررات‌زدایی جامع» شده است.
دیدگاه‌های فضایی متضاد ماسک و ترامپ
ماسک از نظر اولویت‌های فضایی از سه جنبه اصلی با ترامپ دیدگاه متفاوتی دارد.
اول، ماسک بر هدف بلندمدت تبدیل بشر به گونه‌ای چند سیاره‌ای متمرکز شده است که با استعمار مریخ و ایجاد یک حضور انسانی پایدار در آنجا شروع می‌شود.
در مقابل، رویکرد ترامپ به فضا بر تاکید بر رهبری ایالات متحده با دستیابی به نقاط عطف نزدیک به زمین و نزدیک‌مدت، مانند بازگشت آمریکایی‌ها به ماه تاکید دارد. به همین سبب بود که ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، برنامه آرتمیس را در اولویت قرار داد و نیروی فضایی را برای حفاظت از توانایی‌های ایالات متحده در فضا راه‌اندازی کرد.
دوم، در حالی که هر دو نفر برای بخش خصوصی ارزش قائل هستند، ماسک از طریق اسپیس‌ایکس برای کاهش هزینه، نوآوری و تکرارهای سریع در فناوری فضایی تلاش کرده است. موشک‌های فالکون این شرکت با قابلیت استفاده چند باره حدود ۳۰۰ بار به پرواز درآمده‌اند که هزینه‌های پروازهای فضایی را به طور قابل توجهی کاهش داده‌اند.
اسپیس‌ایکس همچنین به نقاط عطف مهمی در پروازهای فضایی تجاری دست یافت که از جمله آنها می‌توان به تبدیل شدن به اولین شرکت خصوصی که فضانوردان را به ایستگاه فضایی بین‌المللی برد یا نخستین بازیابی موشک در هوا، از همان نقطه‌ای که پرتاب شده بود، نام برد.
در مقابل، ترامپ برای تأمین مالی برنامه آرتمیس، خواستار افزایش قابل توجه بودجه ناسا شد. این اقدام بر سرمایه‌گذاری در برنامه‌های تحت رهبری دولت برای دستیابی به اهداف فضایی تأکید داشت.
سوم اینکه ماسک در اشتراک گذاشتن اطلاعات اختراعات، حتی با رقبای خود، رویکردی مثبت و آزاداندیشانه دارد. او با این استدلال که مخفی نگه داشتن این قبیل مسائل، مانع از نوآوری می‌شود و پیشرفت را متوقف می‌کند، اظهار داشت که «حقوق ثبت اختراع برای افراد ضعیف هستند.
در حالی که ماسک به ثبت اختراعات، از جمله اختراعات و موفقیت‌های مربوط به اسپیس‌ایکس ادامه می‌دهد، همچنین حمایت خود را از پرورش نوآوری از طریق در دسترس بودن اطلاعات و همکاری با دیگران ابراز کرده است.
در مقابل، سیاست فضایی ترامپ بر امنیت ملی و رقابت استراتژیک متمرکز است. ایجاد نیروی فضایی منعکس کننده دیدگاه ترامپ از فضا به عنوان یک حوزه جنگی و نظامی است که در آن ایالات متحده باید از دارایی‌های خود محافظت کند و جایگاه رقابتی خود را حفظ کند.
تأثیر احتمالی ماسک بر سیاست فضایی آینده ایالات متحده
اگر ماسک نقش رسمی‌تر و بزرگتری را در دولت دوم ترامپ بر عهده بگیرد، احتمالاً برای مأموریت‌های فضایی و جدول‌های زمانی بلندپروازانه تلاش می‌کند. البته تمرکز اولیه همچنان بر برنامه آرتمیس و سکونتگاه‌های ماه خواهد بود و در نهایت توجه به سمت ماموریت‌های انسانی به مریخ و فراتر از آن معطوف خواهد شد.
همکاری ترامپ و ماسک احتمالاً تجاری‌سازی فضا را بیشتر خواهد کرد. ماسک می‌تواند از مقررات‌زدایی بیشتر فعالیت‌های فضایی حمایت کند و به طور بالقوه استانداردهای ایمنی و امنیتی موجود را به چالش بکشد.
در حالی که ماسک احتمالاً برای کاهش هزینه‌ها، نوآوری و کارایی تلاش می‌کند، جالب است که ببینیم تلاش‌های او در برابر بوروکراسی دولتی چگونه خواهد بود.
اینکه آیا ماسک بر سیاست فضایی ایالات متحده در قبال رقبای بین‌المللی مانند چین تأثیر می‌گذارد یا خیر، هنوز مشخص نیست. با این حال، حضور ماسک در دولت دوم ترامپ می‌تواند روشن کند که آیا بازیگران فضایی تجاری می‌توانند به کاهش تنش‌ها بین کشورها در فضا کمک کنند؟
ماسک یک سیاستمدار نیست. او یک رویاپرداز و حلال مشکلات است که بر روی آینده بشریت متمرکز شده است. این ویژگی‌ها همچنین به احتمال زیاد تأثیر او را بر سیاست فضایی ایالات متحده شکل می‌دهد.
استارلینک
به گفته واشنگتن پست، ترامپ خود را به عنوان حامی فعالیت‌های فضایی معرفی کرده و متعهد شده است که برای تأسیسات امنیتی ملی در مدار کمک مالی کند و برای ماسک از تشریفات اداری بکاهد.
ریاست جمهوری ترامپ می‌تواند به جایگاه استارلینک و شرکت مادر آن اسپیس‌ایکس کمک کند، زیرا آنها برای میلیاردها دلار قراردادهای امنیت ملی در برابر رقبایی مانند آمازون در سال‌های آینده رقابت می‌کنند.
ماسک تلاش کرده است تا اطمینان دهد که یک شریک قابل اعتماد است. کارشناسان این صنعت می‌گویند استارلینک به سرعت در حال ساخت یک سیستم نظارت ماهواره‌ای پیشرفته است تا قدرتمندترین سامانه تاریخ باشد.
استارلینک در حال حاضر حدود ۶۴۰۰ ماهواره اینترنتی فعال در مدار زمین دارد که ۱۰ برابر بیشتر از نزدیک‌ترین رقیب خود است.
یکی از مدیران سابق اسپیس‌ایکس به شرط ناشناس ماندن گفت که دولت ترامپ برای کمک به تاسیس سکوهای پرتاب جدید اسپیس‌ایکس کمک خواهد کرد و به استارلینک کمک می‌کند تا به سرعت گسترش شبکه ماهواره‌ای خود را ادامه دهد و جلوتر از رقبایش باقی بماند.
پتانسیل درآمد بیشتری برای ماسک همراه با رونق قراردادهای فضایی گسترده‌تر وجود دارد که ترامپ وعده داده است. این اتفاق می‌تواند میلیاردها دلار برای تجارت موشکی اسپیس‌ایکس به ارمغان بیاورد. سایر شرکت‌های ماسک از جمله تسلا و ایکس نیز می‌توانند از رئیس جمهور شدن ترامپ سود ببرند.
ترامپ در یک گردهمایی تابستانی قول داد که «زندگی را برای ماسک خوب کند». این در حالی است که جو بایدن رئیس‌جمهور سابق آمریکا و کامالا هریس معاون وی نسبت به ایلان ماسک به نوعی بی‌تفاوت بودند.
استارلینک در دوران ریاست جمهوری ترامپ شکوفا شد. مقامات جمهوری خواه از این فرصت و ماهواره‌های اینترنتی جدید ماسک استفاده کردند تا نه تنها یک گزینه اینترنتی جدید برای مصرف کنندگان به ارمغان بیاورند، بلکه یک مزیت نظامی و جمع آوری اطلاعات را برای دولت کسب کنند.
ترامپ در زمان ریاست جمهوری قبلی خود برای تماشای پرتاب موشک اسپیس‌ایکس به پایگاه فضایی کیپ کاناورال رفت و ماسک را به عنوان «مردی باهوش» تحسین کرد.
کمیسیون ارتباطات فدرال ترامپ در سال ۲۰۱۸ به استارلینک مجوز داد تا اولین بخش از ۴۴۲۵ ماهواره اینترنتی را پرتاب کند. با وجود اعتراض رقبا مبنی بر اینکه چنین تعداد بی‌سابقه‌ای آسمان را درهم می‌ریزد، این یک تصمیم جسورانه بود.
در حالی که استارلینک به عنوان یک گزینه اینترنتی مقرون به صرفه برای عموم مردم به بازار عرضه شد، مقامات دفاعی از همان روزهای اولیه از کاربرد نظامی آن قدردانی کردند. به همین دلیل پنتاگون خیلی زود با آن قرارداد بست.
آژانس توسعه فضایی آمریکا قراردادی به ارزش ۱۴۹ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به اسپیس‌ایکس اعطا کرد تا اولین نسل از ماهواره‌های ردیاب را بسازد که می‌توانند پرتاب موشک‌های مافوق صوت را شناسایی کنند.
به گزارش رویترز، اسپیس‌ایکس همچنین کار بر روی نمونه اولیه ماهواره‌های جاسوسی برای اداره ملی شناسایی و بخش ماهواره‌های جاسوسی پنتاگون را در دوران دولت اول ترامپ آغاز کرد. وال استریت ژورنال گزارش داد که ارزش این قرارداد طبقه‌بندی شده ۱.۸ میلیارد دلار است.
واشنگتن پست می‌گوید پس از اینکه ماسک در ماه ژوئیه از ترامپ حمایت کرد، کمپین هریس، او را یکی از میلیاردرهای متکبر و خودخواه خواند و گفت که چنین سرمایه‌دارانی آنچه آمریکا می‌خواهد یا آمریکا به آن نیاز دارد، نیستند.
در مقابل، جمهوری خواهان نیز دولت بایدن را به تعصب علیه ماسک متهم کردند.
حال باید منتظر ماند و دید این رابطه دوستانه میان ایلان ماسک و دونالد ترامپ تا کجا پیش می‌رود و چه پیامدها و دستاوردهایی به ویژه در عرصه فناوری فضایی برای دنیا خواهد داشت و اینکه همکاری و هم‌فکری ثروتمندترین مرد دنیا با رئیس جمهور آمریکا به چه نتایجی منجر خواهد شد؟ همکاری که جهان به نظاره آن نشسته است.
