عقب‌نشینی آمریکا؛ چرا بایدن در جنگ اوکراین پرچم سفید را بالا برد؟
سردبیر روزنامه رأی الیوم با انتشار یادداشتی با اشاره به تبدیل شدن مذاکرات محرمانه مقامات امنیتی آمریکا با همتایان روس به مذاکرات علنی، به بررسی چرایی تغییر رویکرد دولت بایدن در قبال مسکو و بالا بردن پرچم سفید در جنگ اوکراین پرداخت.
به نظر می‌رسد که مذاکرات محرمانه آمریکا با روسیه برای دستیابی به آتش‌بس در جنگ اوکراین، دیگر علنی شده است و نخستین دیدار علنی در ترکیه صورت می‌گیرد. اما دلیل عقب‌نشینی آمریکا و نشان‌دادن انعطاف و بالا بردن پرچم سفید در جنگ اوکراین برای گفت‌وگو با روسیه چیست؟ دلیل دیدار بایدن با همتای چینی در اندونزی چه بود؟
«عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه الکترونیکی «رأی الیوم» با انتشار یادداشتی در خصوص تقلای آمریکا برای توقف سریع جنگ در اوکراین، نوشت: «این مبالغه نیست اگر در این‌جا بگوییم که ایالات متحده آمریکا، برای توقف سریع جنگ در اوکراین از طریق مذاکرات مستقیم و مسالمت‌آمیز با رهبری روسیه تلاش می‌کند تا از درگیری مستقیم بین دو ابرقدرت جلوگیری کند و مانع جنگ اتمی جهانی که دنیا را ویران خواهد کرد شود. به ویژه پس از اینکه رئیس جمهور ولادیمیر پوتین سه بار تهدید کرد که در صورت قرار گرفتن سرزمین‌های روسیه از جمله چهار منطقه‌ای که رسماً به آن ملحق شده، در معرض هرگونه تجاوز، از استفاده از سلاح‌های اتمی تردید نخواهد کرد. وی تاکید دارد که خرسون، شهری که چند روز پیش نیروهای روسی از آن عقب‌نشینی کردند، بخشی از سرزمین روسیه بوده، هست و خواهد ماند».
وی در ادامه نوشت: پس از دیدار محرمانه دو هفته پیش جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا برای یافتن راهی برای جلوگیری از گسترش جنگ و کشانده شدن ناتو به آن، یک مقام مسئول در کاخ سفید، دیروز (دوشنبه، ۱۴ نوامبر) اعلام کرد که رئیس سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در حال حاضر در آنکارا به سر می‌برد تا با «سرگئی ناریشکین» مدیر سرویس اطلاعات خارجی روسیه دیدار کند تا «پیامی را در خصوص پیامدهای استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای به طرف روسی منتقل کند».
عطوان می‌نویسد: «من معتقدم که هدف از این دیدار، انتقال پیام درباره خطرات استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای نیست، زیرا روسیه کشور کوچکی نیست که از خطرات این امر آگاه نباشد، بلکه ابرقدرتی است که دارای ۶۵۰۰ کلاهک هسته‌ای و موشک‌های بالستیک مافوق صوت است که می‌تواند حامل کلاهک‌های هسته‌ای باشد. موشک‌هایی که قادر به رسیدن به سواحل شرقی آمریکا و نابودی آن در کمتر از هفت دقیقه است».
در ادامه این یادداشت آمده است: «آمریکا می‌داند که درگیر یک جنگ فرسایشی مالی و نظامی شکست‌خورده در اوکراین است، تقریباً نه ماه از شروع آن می‌گذرد و صدای سرکش اروپایی‌ها بلندتر شد، چه از طریق تظاهرات، اعتراضات چه از طریق کانال‌های مخفی رسمی که خواستار پایان فوری این جنگ و لغو تحریم‌های اقتصادی روسیه پس از شکست و عقب‌نشینی آنها و تاثیرات منفی بر شهروندان اروپایی و خود نظام اتحادیه اروپا و افزایش احتمال ورشکستگی و برچیده شدن آن هستند.
در ادامه این یادداشت آمده است: ایالات متحده برای خروج از سیاست‌های شکست خورده خود در اوکراین و جنوب شرق آسیا به دو راه اصلی متوسل شد:
نخست: باز کردن کانال‌های گفت‌وگو در بالاترین سطوح با دو قطب روسی و چینی در خصوص قضایای پرتنش اوکراین در اروپا و تایوان در آسیا. البته پس از اینکه دولت آمریکا متوجه شد برنامه‌هایش برای برچیدن ائتلاف روسی – چینی، به امری غیر ممکن تبدیل شده است.
دوم: به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین ابلاغ کرد که از اظهارات غیرواقعی خود دست بردارد و تحمیل شرایط اغراق‌آمیز خود برای نشستن بر سر میز مذاکره با روسیه و دستیابی به راه حل‌های سیاسی برای پایان جنگ را متوقف کند. زیرا زلنسکی می‌گوید که تا زمانی که پوتین در قدرت باشد، با آن مذاکره نخواهد کرد.
در همین راستا، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا از شرکت در نشست گروه ۲۰ در بالی اندونزی، بهانه‌ای برای دیدار با شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین یافت. این دیدار بنا به درخواست بایدن صورت گرفت و سه ساعت به طول انجامید و وی هنگام دیدار، خطاب به همتای چینی گفت: «چقدر عالی است که با شما ملاقات کردم» و پاسخ رئیس جمهور چین فقط یک لبخند عریض و طویل بود.
عطوان چند روز پیش نیز در تحلیلی به اهداف و نتایج دیدار جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا وهمتای چینی او در حاشیه نشست گروه ۲۰ پرداخت و نوشت که رئیس‌جمهور آمریکا در این نشست به دنبال فریب همتای چینی خود برای فروپاشی اتحاد مستحکم پکن و مسکو بود اما هرگز به چنین هدفی دست نمی‌یابد.
وی در یادداشت امروز خود نوشت: مسلم است که وضعیت تنش در دریای جنوبی چین و تنگه تایوان در راس مذاکرات نشست سران روسیه و آمریکا بوده اما بعید نیست که رئیس جمهور آمریکا خواستار میانجیگری چین با توجه به روابط مستحکم آن با مسکو و حمایت از تلاش‌های آمریکا که در حال حاضر افزایش یافته، در سایه نیاز آن به دستیابی به یک راه حل مناسب در سریع ترین زمان ممکن، شده باشد.
عطوان در ادامه نوشت: «از روز اول جنگ اوکراین، ما گفتیم که روسیه ضرر نخواهد کرد و آمریکا نیز پس از شکست‌هایش در عراق و افغانستان، حتی یک سرباز به کی‌یف برای دفاع از آن اعزام نخواهد کرد. ما تاکید کردیم که مردم اوکراین در درجه نخست و مردم اروپا در درجه بعد، بارزترین قربانیان این جنگ از بعد انسانی، مادی و اقتصادی خواهند بود. اکنون نیز همان شد که گفتیم. دولت آمریکا، پرچم‌های سفید را بالا گرفته و می‌خواهد، فورا جنگ را متوقف کند. هیأتهایش را به آنکارا و سایر مناطق می‌فرسند تا با همتایان روس برای تحقق این هدف، رایزنی کنند.
وی افزود: «آمریکا نازیسم را شکست داد و در جنگ جهانی دوم، پیروز شد زیرا سلاح هسته‌ای داشت.حالا آیه برگشته است، زیرا سران آن دو چیز اصلی را فراموش کردند: اول اینکه با دو دشمن هسته‌ای در چین و روسیه و بالاتر از آنها کره شمالی رویارو شدند و دوم اینکه آمریکا دیگر تنها بزرگترین قدرتی نیست که قادر به تسلط بر جهان و امکانات اقتصادی، نظامی و سیاسی است. به نظر می‌رسد که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با اعزام نیروهای خود به اوکراین و بازگرداندن چهار منطقه به حاکمیت روسیه و قبل از آن شبه جزیره کریمه چشمان آمریکا را به روی این حقیقت تلخ باز کرده است».
وی در خاتمه نوشت: «انتظار داریم در روزها و هفته‌های آینده توافقی قریب‌الوقوع و آتش‌بس در جنگ اوکراین طبق شروط روسیه حاصل شود».
به نظر می‌رسد که تهدیدهای پوتین به استفاده از سلاح هسته‌ای به عنوان آخرین گزینه و حضورش در رزمایش‌هایی که نیروهای روسی با تمام تسلیحات از جمله هسته‌ای انجام دادند به عنوان مقدمه انجام این تهدید و توجیه آن با سخن گفتن درباره قصد اوکراین برای منفجر کردن یک بمب کثیف، نتیجه داد و ایالات متحده را به وحشت انداخته است.
