رژۀ پکن، چالشی برای هژمونی آمریکا
ولادیمیر مالیشف (Vladimir MALYSHEV) – رئیس هیئت مدیرۀ سازمان مستقل غیرتجاری «کتابفروشی نویسنده»، سردبیر روزنامه‌ای به همین نام، عضو اتحادیۀ نویسندگان روسیه. خبرنگار سابق و رئیس دفاتر خبرگزاری تاس در ایتالیا و یونان، نویسندۀ بیش از ٣٠ کتاب داستانی و روزنامه‌نگاری.
ا. م. شیری- تصویر بالای صفحه- عکس رهبران چین، روسیه و کرۀ دموکراتیک و سایر تصاویر (البته، در منبع اولیه)، پیام واضحی به جهان ارسال می‌کند و نشان می‌دهد که سوم سپتامبر یک نقطۀ عطف مهم در تاریخ جهان و آغازی بود بر پایان هژمونی غرب. با این حال، این تصویر وجود یکسری نواقص و کمبودها در مناسبات بین کشورها را نیز برملا کرد که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها عدم حضور رئیس جمهور ایران در ردیف اول، در کنار رهبران سه کشور چین، روسیه و کرۀ دموکراتیک بود. انتظار می‌رود معاهدات راهبردی امضاء شده بین ایران با چین و روسیه با افزودن یک ماده مبنی بر هم‌پیمانی نظامی تکمیل گردد و پیمان مشابهی نیز با جمهوری دموکراتیک خلق کره منعقد شود تا احتمال تکرار حملات مالیخولیایی رژیم‌های صهیونیستی آمریکا و اسرائیل به کشور ما به صفر برسد.
مطبوعات غربی درباره جشن‌ها در چین اظهار نظر می‌کنند
مجلۀ تخصصی دیده‌بان نظامی (Military Watch) با نگرانی می‌نویسد: «رژۀ پکن و نمایش چشمگیر تجهیزات جنگی جدید ارتش آزادی‌بخش خلق چین، بیش از هر چیز، نگرانی جدی پنتاگون را برانگیخته است. در رژۀ نظامی سوم سپتامبر که به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در آسیا برگزار شد، ارتش آزادی‌بخش خلق چین برای اولین بار از موشک بالستیک قاره‌پیمای جدید جی‌ال-٣ (JL-3)، در واقع از ستون فقرات بازدارندگی دریایی استراتژیک این کشور که از زیردریایی شلیک می‌شود، رونمایی کرد».
کارشناسان این نشریه با نگرانی خاطرنشان می‌کنند: «این موشک بسیار شبیه به مدل قبلی خود، جی‌ال-٢ (JL-2)، است که در رژۀ نظامی قبلی این کشور در اول اکتبر ۲۰۱۹ رونمایی شد. طبق گزارش‌ها، موشک جدید در اوایل سال ۲۰۲۱ به خدمت گرفته شده است. جی‌ال-٣ پس از نصب بر روی زیردریایی‌های نوع آ.۹۴ نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین، توانایی رزمی آن‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به لطف برد قابل توجه بیشتر خود در مقایسه با جی‌ال-٢ قبلی، از هر نقطه‌ای در شمال شرقی آسیا به اهدافی در سراسر اروپا و ایالات متحده حمله کنند. همچنین فرض بر این است که این نوع جدید موشک‌ها قادر به حمل تعداد بیشتری کلاهک خواهند بود».
کارشناسان نظامی آمریکایی نیز به همان اندازه نگران بهبود هوانوردی چین هستند. به اعتقاد آن‌ها، حضور تانکرهای هوایی ی‌ی-٢٠ (YY-20) در رژه، «نمایش آشکار قابلیت‌های جدید و خدمات سوخت‌رسانی سریع هوایی» بود.
دیده‌بان نظامی می‌نویسد: «این هواپیما، یک هواپیمای جدید است که به نیروی هوایی چین اضافه شده و در آخرین رژۀ نظامی این کشور در اکتبر ۲۰۱۹ در خدمت نبود. این هواپیما به دنبال یک گروه از هواپیماهای ترابری استراتژیک ی-۲۰ بر فراز خیابان چانگان و میدان تیان‌آن‌من پرواز کرد و در حال سوخت‌گیری چندین نوع از هواپیماهای جنگی، از جمله، جنگنده‌های جی-۲۰ و جی-۱۶ و بمب‌افکن‌های اچ-۶ دیده شد. ی‌ی-٢٠به عنوان یک هواپیمای سوخت‌رسان با اقتباس از هواپیمای ترابری ی-۲۰ طراحی شده و در حال حاضر تنها هواپیمای سوخت‌رسان دوربرد ساخت داخل چین است.
کارشناسان دیده‌بان نظامی می‌گویند: «بمب‌افکن‌های چینی برخلاف جنگنده‌هایشان، بسیار سبک‌تر بوده، برد کوتاه‌تری نسبت به همتایان آمریکایی یا روسی خود دارند و انتظار می‌رود پشتیبانی ناوگان ی‌ی-٢٠ تأثیر متحول‌کننده‌ای بر نحوۀ عملکرد ناوگان بمب‌افکن‌های اچ-۶ داشته باشد. این امر می‌تواند اثرات ادغام موشک‌های پیشرفته‌تر و با برد بلندتر بر روی بمب‌افکن‌ها و همچنین استفاده از پایگاه‌های هوایی روسیه برای سوخت‌گیری زمینی را تکمیل کند و به آن‌ها اجازه دهد تا راحت‌تر در فاصلۀ قابل توجهی از اهداف در سراسر اروپا و ایالات متحده پرواز کنند… ورود تعداد قابل توجهی از ی‌ی-٢٠ها به خدمت و استفادۀ گسترده از آن‌ها در رزمایش‌ها یکی از بارزترین نمونه‌های تغییر قابل توجه عملیات هوایی رزمی چین در شش سال گذشته است».
و کارشناسان نظامی روزنامۀ ایتالیایی جورناله موشک‌های جدید چینی را مورد توجه قرار دادند. این روزنامه در مقاله‌ای با عنوان «پیامی از ایالات متحده آمریکا»، به حضور دی‌اف-۶١ در رژه اشاره می‌کند: «یک موشک عظیم بر روی سکوی متحرک که همراه با موشک بالستیک هوایی جی‌ال-١ و موشک بالستیک قاره‌پیمای جی‌ال-٣ به نمایش گذاشته شد. علاوه بر این، نسخۀ جدید موشک بالستیک قاره‌پیمای زمین‌پایۀ دی‌اف-٣١ نیز در رژه نشان داده شد».
این روزنامۀ ایتالیایی به نقل از خبرگزاری دولتی شینهوا نوشت: «این گروه موشک‌های دوربرد به عنوان نخستین نمایش سه‌گانۀ نیروهای هسته‌ای استراتژیک نیروهای مسلح- پایگاه‌های زمینی، دریایی و هوایی- توصیف شد که یک استراتژی پیرورمندانه «برای حفاظت از حاکمیت دولتی و دفاع از کرامت ملی را نشان می‌دهد».
این نشریه همچنین اشاره می‌کند: «رژۀ پکن ترکیبی از سلاح‌های متعارف و فناوری‌های پیشرفته، از جمله پهپادها و ربات‌های زیرآبی را به نمایش گذاشت که نشان‌دهندۀ سرمایه‌گذاری قابل توجه چین در قابلیت‌های رزمی مدرن بود. موشک‌های مافوق صوت ی‌جی-٢١ و دی‌اف-١٧، بخشی از جدیدترین سلاح‌ها هستند، که به نمایش گذاشته شدند. سپس نوبت به دی‌اف-۵سی، آخرین نسخه از برنامه‌ای که در دهۀ ١٩٧٠ راه‌اندازی شد، رسید».
فارن پالیسی می‌گوید: «این رژه ثابت کرد که موازنۀ قدرت در منطقه به طور برگشت‌ناپذیری تغییر کرده است».
این نشریه معتقد است که فناوری‌های نظامی چین به طور بی‌وقفه در حال توسعه هستند. علاوه بر دستاوردهای نظامی پکن که از قبل برای جهان آشناست، جهان از پیشرفت‌های جدید مهندسان چینی اطلاع دارد. با این سرعت، ایالات متحده ممکن است به زودی نفوذ خود را از دست بدهد.
فارن پالیسی در پایان می‌نویسد: «این ایده که ارتش آزادی‌بخش خلق صرفاً در حال رسیدن به غرب یا صرفاً مشغول رونوشت‌برداری هوشمندانه از سخت‌افزار نظامی خارجی است، دیگر قانع‌کننده نیست. چین به طور پیوسته در حال نوآوری و به طور مداوم در حال رهبری است. در این فرآیند، توازن قدرت منطقه‌ای که دهه‌ها به نفع آمریکا و شرکایش بوده، به طرز برگشت‌ناپذیری در حال تغییر است».
با این حال، همین واقعیت که رهبران روسیه، کرۀ شمالی و ایران در این نمایش قدرت نظامی رو به رشد پکن حضور داشتند، نه تنها در آمریکا، بلکه در میان متحدان آن نیز سر و صدای زیادی به پا کرد، که غرب بلافاصله آن را به عنوان تشکیل یک «محور» که هژمونی نظامی آمریکا را تهدید می‌کند، ارزیابی کرد.
نیویورک تایمز می‌نویسد: «وقتی شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، روز چهارشنبه در پکن میزبان نمایش عظیم قدرت نظامی چین بود، فقط جت‌های جنگنده و موشک‌ها به نمایش گذاشته نشدند. آقای شی در کنار رهبران روسیه، ایران و کرۀ شمالی به جهان نشان داد که یک جایگزین مناسب برای رهبری آمریکا وجود دارد. اینکه چین، در اتحاد با این کشورها، می‌تواند نظم بین‌المللی موجود را بر هم بزند و با معمار اصلی این نظام، یعنی ایالات متحده، مقابله کند».
نیویورک تایمز نوشت: «این نمایش وحدت شاید برای برخی‌ها حیرت‌انگیز به نظر برسد. بخصوص اینکه کمی بیش از دو ماه پیش، برخی ناظران، تفاهم بین چهار کشور را (آنچه ما «محور تلاطم» می‌نامیم)، اساساً فاقد یا اغراق‌آمیز دانستند و آن را رد کردند. در ماه ژوئن، مسکو، پکن و پیونگ‌یانگ در حالی که ایران ۱۲ روز جنگ طاقت‌فرسا با اسرائیل و آمریکا را تحمل می‌کرد، نظاره‌گر بودند و چیزی بیشتر از صدور بیانیه‌ها در محکومیت حملات نگفتند. اما نادیده گرفتن این محور با این شرایط، در واقع، نادیده گرفتن این واقعیت است: «اتحاد چهار کشور که علیرغم اختلافات گسترده‌شان، آمریکا را دشمن مشترک خود می‌دانند».
این روزنامه می‌نویسد: «همکاری بین چهار کشور، قابلیت‌های نظامی دشمنان آمریکا را تقویت کرده و در عین حال ابزارهای سیاست خارجی را که واشنگتن می‌تواند برای مقابله با آن‌ها استفاده کند، تضعیف کرده است. تأثیر آن در هیچ جا به اندازۀ اوکراین، جایی که چین، ایران و کره شمالی به کرملین این امکان را داده‌اند که جنگ راه بیندازد و در برابر فشارهای بین‌المللی بهتر مقاومت کند، آشکار نیست. کشورهای «محور» احتمالاً به توسعۀ روابط اقتصادی و فناوری خود ادامه خواهند داد تا توانایی خود را برای دور زدن تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی بر آمریکا و متحدانش بهبود بخشند و در عین حال به کشورهای ثالث جایگزین‌هایی برای وابستگی به بازار، بانک‌ها و ارز آمریکایی ارائه دهند».
واضح است که نیویورک تایمز، به عنوان یک روزنامۀ تحت کنترل دموکرات‌ها، دونالد ترامپ، رئیس جمهور فعلی آمریکا را مسئول ظهور چنین «محوری» می‌داند که با سیاست‌های خود به آن‌ها اجازه داد متحد شوند و هژمونی ایالات متحده را به چالش بکشند.
این روزنامه در ادامه می‌افزاید: «دولت ترامپ با قطع دسترسی به بازار، قطع کمک‌های بشردوستانه و عدم کمک به توسعه، متوقف کردن نشر بین‌المللی و حمایت از دموکراسی و امتناع آشکار از ایفای نقش دیرینۀ خود به عنوان یک رهبر جهانی، متحدان و شرکای دیرینۀ آمریکا را آزرده خاطر کرده است. این ممکن است برای آقای شی، ولادیمیر پوتین و دیگران همان لحظه‌ای باشد که نظم جهانی به رهبری ایالات متحده را به چالش بکشند و کاهش حضور آمریکا را تسریع کنند».
انگلستان، متحد اصلی واشنگتن در اروپا، با این تحلیل از «محور» که سلطۀ آمریکا را تهدید می‌کند و با انتقاد از ترامپ، کاملاً موافق است. روزنامۀ گاردین در مقاله‌ای با عنوان «چین قدرت خود را در مبارزه برای سلطۀ جهانی نشان می‌دهد»، در تفسیر رژۀ پکن می‌نویسد: «بسیاری از تحلیلگران توجه خاصی به نمایش اتحاد نیروها بین شی جین‌پینگ، ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون داشته‌اند».
نویسندۀ مقاله خاطرنشان می‌کند: «این نخستین بار است که این سه نفر با هم در ملاء عام ظاهر می‌شوند. چین همیشه روابط نزدیکی با روسیه و کرۀ شمالی داشته، اما طی یک سال گذشته، روسیه و کرۀ شمالی به طور مستقل به هم نزدیک‌تر شده‌اند و یک پیمان دفاعی متقابل امضا کرده‌اند. کرۀ شمالی را برای کمک به روسیه در طول جنگ اوکراین، هزاران سرباز اعزام کرده و به این کشور سلاح نیز تحویل داده است».
گاردین می‌نویسد: «سلطۀ روزافزون چین در حالی رخ می‌دهد که آمریکا از سیاست‌های جهانی عقب‌نشینی می‌کند و این امر برای حقوق بشر پیامدهایی دارد». در مقالۀ این روزنامه آمده است که «کاهش بودجۀ آژانس توسعۀ بین‌المللی آمریکا، که از سازمان‌های جامعۀ مدنی حمایت می‌کرد و، سیاست غیرقابل پیش‌بینی آمریکا در مورد تعرفه‌ها تحت برنامۀ «اول آمریکا»ی ترامپ، در صحنۀ جهانی خلاء ایجاد کرده است. و خوشبختانه چین حتی لازم نیست برای پرکردن آن ابتکار عمل را به دست بگیرد».
روزنامۀ فرانسوی فیگارو می‌نویسد، میدان تیان‌آن‌من به عرصۀ نمایش قدرت برای چین تبدیل شده است. نویسندۀ مقاله معتقد است که حضور ولادیمیر پوتین در رژۀ نظامی در پکن، نشانۀ اقتدار چین بود. خوانندگان فرانسوی این روزنامه به ناتوانی آمریکا و اروپا در جلوگیری از نزدیکی روسیه و چین اشاره کردند. یکی از آن‌ها نوشت: «این زوال نهایی غرب است».
این روزنامۀ فرانسوی خاطرنشان کرد: «این یک مراسم باشکوهی بود که به مناسبت هشتادمین سالگرد شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم برگزار شد. کت و شلواری که رئیس جمهور چین هنگام استقبال از کیم جونگ اون، ولادیمیر پوتین و قبل از آن‌ها، از حدود بیست رهبر خارجی به تن داشت، تا حدود زیادی یادآور تصویر نمادین مائو تسه‌تونگ بود».
روزنامۀ انگلیسی اکونومیست خاطرنشان کرد: «حضور ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون در کنار شی جین‌پینگ، علامت قدرتمندی ارسال کرد. رئیس جمهور روسیه از این دیدار برای انعقاد قراردادهای جدید انرژی با چین استفاده کرد. این اولین سفر کیم جونگ اون به عنوان رئیس دولت به چین بود. هیچیک رهبران کرۀ شمالی در ۶۶ سال گذشته در رژۀ نظامی چین شرکت نکرده است».
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با انتشار نظری در وب‌سایت Truth Social به جشن‌های پکن واکنش نشان داد. به نقل از رسانه‌های آمریکایی، او این جشن‌ها را به شی جین‌پینگ تبریک گفت و افزود: «در حالی که شما علیه ایالات متحدۀ آمریکا توطئه می‌کنید، گرم‌ترین درودهای مرا لطفاً به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون ابلاغ کنید».
رژۀ پکن در روسیه بسیار مورد تحسین قرار گرفت. به گفتۀ ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، این، یک رویداد «درخشان» بود. پوتین در دیدار با کیم جونگ اون در پکن گفت: «همۀ این رویدادها بسیار با شکوه، درخشان و در سطح بالایی بودند».
ولادیمیر پوتین افزود که برگزاری جشن‌های هشتادمین سالگرد پیروزی در چین، با روسیه و کرۀ شمالی ارتباط مستقیم دارد. او اظهار داشت: «زیرا، کشورهای ما در مبارزۀ مشترک علیه نازیسم، فاشیسم و نظامی‌گری شرکت داشتند».
و در واقع، رژۀ پکن و حضور رهبر روسیه در آن، نه تنها به ایالات متحده، بلکه به کل دنیای غرب که قصد تحمیل «شکست استراتژیک» به روسیه را داشت، یک پیام قاطع مبنی بر این بود که جهان به طور برگشت‌ناپذیر تغییر کرده است. این یک «توطئه» علیه ایالات متحده، آنطور که ترامپ اعلام کرد، نیست، بلکه صرفاً گواه آشکار دیگری است بر پایان هژمونی آمریکا.
١۶ شهریور-سنبله ١۴٠۴
