تکوین گلوبالیزاسیون در آمریکا
دکتر بیژن باران
در چرخه تکامل سرمایه داری در 4قرن گذشته، به تکوین خود از امپریالیسم سده 20 به گلوبالیزاسیون فعلی ادامه می دهد. در سده 21 سیر سرمایه روی زمین را تعامل 2 جناح نظامی و مالی آمریکا تعیین می کند. لذا انتخابات در این کشور از واشنگتن به نقاط حساس جهان تاثیر می گذارد. جهانی شدن را در توزیع کالا، سیر الکترونیک سرمایه، سیاحت مردم در جهان، گریز میلیونی پناهجویان، رشد خدمات و فنآوری دیجیتال، صدور سرمایه به کشورهای صنعتی بویژه آمریکا می توان دید. ارزش تجارت کالا و خدمات بعنوان % در GDP از 42.1% در 1980 به 62.1% در 2007 افزایش یافت. سرمایه گذاری مستقیم خارجی از 6.5% به 31.8% رسید. وام بانکی از 10% به 48% افزایش یافت.
تلفن فرامرزی سرانه از 7.3 در 1991 به 28.8 دقیقه در 2006 رسید. شمار کارگران خارجی از 78 میلیون یعنی 2.4% جمعیت جهان در 1965 به 191 میلیون یعنی 3% جمعیت جهان در 2005 رسید. سیاحت جهانی در 2015 ورودی خارجیان 1.133 میلیارد نفر، با رشد 4.3% نسبت به سال قبل به ترتیب فرانسه 84 میلیون، آمریکا 76 میلیون، اسپانیا 68 میلیون، چین 57 میلیون، ایتالیا 51 میلیون، ترکیه 40 میلیون، آلمان 35 میلیون، بریتانیا 34 میلیون، مکزیک 32 میلیون، روسیه 31 میلیون نفر بود.
به این ارقام باید سیاحت درونی را هم افزود. سیاحت اکثرا زیارتی عربستان با 15 میلیون و ایران با 6 میلیون در 2014 بود. در این سال سیاحان چینی 150 میلیارد دلار، آمریکایی 111 میلیارد دلار، آلمانی 92 میلیارد دلار رتبه 1 تا 3 را داشتند. ایالات متحده 1.5 تریلیون دلار توریسم به GDP و 5.7 میلیون شغل در 2014 بود. http://www.imf.org/external/np/exr/ib/2008/053008.htm https://en.wikipedia.org/wiki/World_Tourism_rankings
کارگران خارجی شامل پناهجویان نمی شود. غنی ترین ٦ كشور دنیا یعنی آمریكا، چین، ژاپن، آلمان، فرانسه، و انگلستان با٦٠% اقتصاد جهان تنها ۲.۱ میلیون پناهنده یعنی ٩% كل پناهنده گان جهان را پذیرا شده اند. درحالیكه ۵ كشور اردن، تركیه، فلسطین، پاكستان، لبنان، و آفریقای جنوبی، با فقط ۲% اقتصاد جهان، ۱۲ میلیون پناهنده را میزبانی می كنند. کشورهای خلیج نیز از راه دادن پناهجویان ابا می کنند. گاردین 17 ژوییه 2016
از دهه 1970 در پیشرفته ترین سرمایه داری جهان یعنی آمریکا، سرمایه مالی به رشد خود از مرحله انحصارات امپریالیست به مالی گرایی یعنی تلفیق سرمایه مالی با فنآوری دیجیتال تکوین یافت. در این دهه کاهش اعتماد جهان به دلار منجر به تخلیه طلا از وزارت خزانه داری آمریکا شد. در یک کشور با انباشت انبوه سرمایه مالی، تغییرات درونی فایننسیالیزاسیون/ مالیگرایی اند که با تبلورات بیرونی گلوبالیزاسیون/ جهانیگرایی ربط دارند.
با رشد تصاعدی رسانه ها اخبار نقاط جهان سریع به همه جا فرستاده می شود. اخبار ناگوار بنظر می رسد که گذشته قتل کمتر و فرهنگ بیشتر بود. حیات و فرهنگ جامعه اروپا در دهه 1930 نسبت به بقیه قاره ها خوب بود؛ 57 میلیون کشته حاصل ج ج 2 شد. در حالیکه در 2015 حدود 29 هزار نفر در تروریسم بقتل رسیدند. شاید رشد رسانه ها اخبار ناگوار را زود، شدید، همه جاگستر پخش می کند. آمار بهبودی وضع انسان را در این 70 سال نشان می دهد. جمعیت زمین 3 برابر شده. باید گفت حس می شود آشوب حاکم است.
اکنون مالیگرایی مرحله تکامل سرمایه داری در آمریکا و انگلیس است. ولی در هر دو کشور هم در تظاهرات مردم هم در بخش ملیگرای سرمایه مخالفت با آن آغاز شده: در انگلیس جدایی از اتحادیه اروپا و در آمریکا برنامه انتخاباتی چپگرای سناتور سندرز. در دمکراسی شیوه های تولیدی گذشته با روبنای فرهنگی خود در جامعه می مانند. این روبناهای گوناگون با هم در انتخابات برای پیشبرد منافع خود به رقابت می پردازند.
اکنون خدمات/ یقه سفیدها در کشورهای سرمایه داری از کارگران صنعتی و کشاورزی/ یقه آبیها افزونتر شده؛ لذا فنآوری دیجیتال در مراودات مالی، رسانه های خبری، تجارت بورس برخط، آمادگاری/ لجستیک گردشگری در جهان جهشی شده است. غلبه خدمات در قرن 21 معادله کار و سرمایه را غامض می کند. زیرا اختراعات، حقوق مولف، پژوهشهای طبی و علمی و دارویی هم در معادله وارد شده اند.
در سده 21 انتخاب یک سیاه و اکنون نخستین نامزد زن در جمهوری 240 ساله آمریکا- خانم کلینتون از حزب دمکرات تاریخی اند. کلینتون توانست اقلیتهای مذهبی، جنسی، قومی، نژادی، مهاجران، لایه های طبقه متوسط، جوانان، زنان را بدور پلتفرم پیشرو متحد کند. پشتیبانی سناتور ساندرز و معاون رییس جمهوری کین 2زبانه اسپانیولی و انگلیسی در مقابل تبلیغات منفی فاکس نیوز از جناح راست سیاسی شاید بتواند کارساز برای پیروزی این وکیل زن شود.
در 2016 حزب جمهوریخواه در حاکمیت آمریکا اکثریت است؛ یعنی جهت حکومت را تعیین می کند. این رای آوردن راستگرایان تاثیر لابی ثروتمندان محافظه کار را نشان می دهد: 248 از 440 کرسی کنگره، 54 از 100 کرسی سنا، 31 از 50 فرماندار، 70 از 99 اتاق مقننه ایالتی، 4 از 8 قاضی دیوان عالی را دارد. این نسبت صف آرایی حزبی در 50 ایالت هم دیده می شود.
طبقه متوسط آمریکا بخاطر گلوبالیزاسیون در حال تحلیل رفتن است. این طبقه در شرایط اقتصادی رکود فعلی به لایه راست بدور ترامپ و چپ بدور سندرز تشکل یافته که عمدتا از خانم کلینتون حمایت می کنند. حاکمیت باید راهی برای شکوفانی این طبقه بیابد. امید است که آمدن زنان به حاکمیت الگوی مترقی برای خاورمیانه شود. در انتخابات 2016 تعداد آمریکاییان در خارج برای رای دادن 8.7 میلیون است که با voteabroad.com رای می دهند.
چالشهای اقتصادی آمریکا: افزایش رقابت جهانی، افزایش قیمت نفت، افت بهینگی و سودآوری، افزایش تورم، بیکاری، افت تجارت خارجی، افزایش کسری صادرات- واردات، افزایش بدهی دولت، غلبه مالیگرایی بر جناح صنعتی. این حرکت سرمایه و تحول آن است که سیاست حاکمیت را تعیین می کند.
کسری بودجه با وام و بهره آن و افزایش بودجه نظامی، از بودجه عمرانی و رفاهی زده؛ فشار بر مردم را بیشتر می کند. آمریکا به ناتو و دوستان همیشه برای تسلیحات بیشتر فشار می آورد که در خدمت صنایع نظامی آمریکاست. با رشد علم، توان تخریب جنگ افزونتر شده؛ مقایسه خرابی جنگ کره با سوریه کنونی. در خاورمیانه آمریکا به ایجاد پروژه های عمرانی و توسعه برای تقلیل بیکاری جوانان نمی کوشد؛ به فروش اسلحه اولویت می دهد. اکنون گروههای جهادی این منطقه طغیان کرده؛ راه حلی جز کلنگی کردن شهرها در پیش ندارد.
از دهه 1950 تا کنون 475 کودتا رخداده که نیمی از آنها ناموفق، بودند. دوران جنگ سرد تعداد آنها بیشتر بوده؛ بلیوی با 23 کودتا و 11 موفق مقام اول را دارد. علت کودتا فقر است؛ لذا در کشورهای جنوبی شمار کودتا زیاد است. در سده 21 کودتا نایاب شده؛ زیرا دخالت شوروی و آمریکا در کودتا ناپدید شده؛ اقتصاد کشورهای جنوبی بهبود یافته؛ تحریمهای جهانی بضد کودتا می باشند. کودتای موفق ژنرال سیسی مصر و ناموفق ژوییه 2016 در ترکیه را می توان ذکر کرد. WP240716
عربستان با درآمد سرشار نفت نمونه یک کشور خاورمیانه مدار آمریکا است که مانایی روبنای قبیلوی آن با ساختار مدرنیزاسیون و دولت قبیلوی بر سرمایه داری رانتیر حاکم است. نقل از پست فیسبوک ژوییه 2016: داده ایی درباره عربستان. فروش سگ و گربه در این کشور ممنوع است. سالن سینما در آنجا وجود ندارد. بعضی از مفتیان وهابی خواهان قانونی شدن برده داری اند. ورود غیر مسلمان به خطه حجاز بنا به حرمت اماکن مقدس در مکه و مدینه ممنوع است. معمار بهترین هتل مکه هتل هیلتون غیر مسلمان است. مجبور شد از طریق دوربین و بر روی یکی از تپه‌های اطراف شهر پروژه ساخت هتل را نظارت و پیگیری کند.
عکسبرداری در بیشتر اماکن عمومی ممنوع است. تاکنون میلیونها کتاب مذهبی اقلیتها توقیف و آتش زده شده‌اند. جادوگران و مجرمان در ملأ عام گردن زده می‌شوند. در 2015 تعداد گردن زدن با 150 انسان بیشتر داعش بود. مجازات اسلامی اجرا می‌شود که شامل حدود و قوانین تعزیراتی است. برای مثال، 4 انگشت فرد سارق بریده شده؛ نیز در بعضی موارد قصاص اعضای دیگر بدن نیز بریده می‌شوند.
زنان. بر اثر فشار بیش از حد بر زنان، آمار خودکشی زنان بالاست. پس از چندین دهه بررسی و به دنبال به وجود آمدن مشکلات مربوط به هویت، وزارت کشور عربستان در آوریل ۲۰۰۵ با حق زنان سعودی برای داشتن کارت شناسایی بنا به درخواست خود آنها موافقت کرد. بسیاری زنان تصمیم گرفتند از داشتن کارت شناسایی صرف نظر کنند. نه به این دلیل که آنها نمی‌خواستند کارت شناسایی داشته باشند، بلکه این محرومیت به این دلیل بود که پدر، همسر یا برادر آنها به دلیل چاپ عکس زنان بر روی کارت شناسایی، با اعطای کارت شناسایی به زنان مخالفت می‌کردند.
این مخالفت با تکیه بر این اصل اسلامی که مردان سرپرست زنان هستند؛ در نتیجه آنها به داشتن هویت رسمی نیاز ندارند، توجیه می‌شد. واقعیت این است که بخش‌های دولتی بسیاری وجود دارند که کارت شناسایی را نمی‌پذیرند. این ادارات دولتی برای شناسایی فرد زن کارت شناسایی خانوادگی یا دو شاهد برای تأیید هویت زنان درخواست می‌کنند. رانندگی زنان در این کشور- بنا به فتوای مفتیان وهابی- ممنوع است.
4زن آلمانی الاصل مقیم سعودی در ۱۹۹۰ با نادیده گرفتن این ممنوعیت اقدام به رانندگی در شهر ریاض کردند. بلافاصله پلیس آنها را دستگیر کرد. روزنامه‌های محلّی مطلب توهین آمیزی علیه آنان انتشار دادند؛ خواستار اخراج آنها از شهر شدند. علمای عربستان نیز بر حرام بودن رانندگی زنان فاقد صلاحیت لازم برای قضاوت دربارهٔ کاندیداهای انتخاباتی هستند؛ به دلیل ایجاد فساد و آسیب رساندن به عفت پافشاری کردند. دولت عربستان اعلام کرده که زنان نمی‌توانند در نخستین انتخابات سراسری این کشور یعنی شورای شهر رای‌دهند.
دولت سعودی دختران را از آموزش منع نکرده‌است. حتی آموزش رایگان نیز برای ایشان در نظر گرفته‌است. حضور دختران در آموزشگاه‌ها و مدارس بسیار محدود است. طبق آمار رسمی دولت سعودی ۵۵ % دانش آموزان ابتدایی، ۷۹ % دانش آموزان متوسطه و ۸۱ % دانش آموزان دبیرستان پسر هستند. دیدگاه‌های سنتی در عربستان باعث شده که بسیاری از دختران در سنین پایین مدرسه را ترک می‌کنند. در قوانین سعودی، اشتغال زنان به هر کاری جز تدریس و پرستاری ممنوع است.
ورود زنان بدون همراهمی محرم به بسیاری از اماکن عمومی سعودی از جمله بانک، رستوران، فروشگاه ممنوع است. در اماکن عمومی و غذاخوری‌ها جداسازی جنسیتی به شدت اجرا می‌شود. رستوران‌های سعودی معمولاً دو بخش جدا برای مجردها و خانواده‌ها دارند. بخش خانوادگی رستوران‌ها به غرفه‌های کوچک تقسیم شده که زنان می‌توانند در آن نقاب را برداشته و غذا بخورند، بدون این که مرد نامحرمی وارد شود. شرکت زنان در مجامع عمومی حتی در مسجد بسیار محدود است. از زنان سعودی انتظار می‌رود هنگام خروج از خانه، حتماٌ با مرد محرم همراه باشند.
علمای حنبلی سفر زنان را بدون همراهی مردی از محارمش ممنوع می‌دانند. در این کشور این قانون به دقت اجرا می‌شود. به زنانی که محرم به همراه ندارند، اجازهٔ خروج داده نمی‌شود. این قانون در سفرهای داخلی و به خارج از کشور هم صادق است. پوشش زنان سعودی در مجامع عمومی چادر سیاه گشادی است که از سر تا پا را در بر گرفته؛ عبایه گفته می‌شود. پوششی که صورت زنان سعودی را فرا می گیرد نقاب/ روبنده نام دارد. پوشاندن دست‌ها و صورت برای تمام دخترانی که به بلوغ رسیده‌اند اجباری ست.
مدارس سعودی تمام دخترانی را که بیش از ده سال سن دارند مجبور به پوشیدن نقاب می‌کنند. در ۲۰۰۳، پافشاری پلیس ارشاد دربارهٔ رعایت نقاب به مرگ 15 دختر نوجوان در آتش سوزی یک مدرسهٔ راهنمایی دخترانه در مکّه انجامید. عوامل وابسته به دولت ریاض، در این سانحه، مانع از آن شدند که دخترانی که صورت خود را نپوشانده بودند، از کام آتش بگریزند.
رخدادهای سیاسی و مالی آمریکا را دهه ای از ج ج 2 تا کنون می توان برای برخاستن گلوبالیزاسیون بررسی کرد. حین ج ج 2 کنفرانس مالی سارمان ملل در هتلی در شهرBretton Woods در ایالت نیوهمشایر با 730 نماینده از 44 کشور متفقین توافق 1944 را امضاء کردند. در 1944-1973 این توافق در قواعد، نهادها، روندها برای سامانه مدیریت مالی بین آمریکا، کانادا، غرب، استرالیا، ژاپن بود. شوروی شرکت کرد ولی توافق را به بهانه زائده وال استریت بودن امضاء نکرد. نیز صندوق بین المللی پول IMF، بانک بین الملی بازسازی و توسعه، بخشی از گروه بانک جهانی کنونی، بنیان گزاری شد.
این سامانه اعضا را برای مبادله ارزی به ایجاد پشتوانه طلا برای ارز بومی، وام موقت از صندوق بین الملل پول برای حل عدم توازن اقساط بدهی کشور، جلوگیری از کاهش رقابتی بهای ارز ملزم کرد. آمریکا 2سوم طلای جهان را در کنترل داشت؛ اصرار کرد که این سامانه به پشتوانه طلا و دلار باشد. در این بازه زمانی اقتصاد آمریکا سالانه رشد 4% و تورم و بیکاری ناچیز داشت.
حمایت از مذهب در عهد ایزنهاور و تز کمربند سبز برژینسکی در دروه کارتر برای محاصره شوروی منجر به رشد اسلام سیاسی و جهادی در خاور میانه شد. در مصاحبه ای برژینسکی آغاز جنبش مسلحانه بنیانگرایان طالبان و القاعده افغانستان را روشن کرد. سوال: و هیچ پشیمان از حمایت بنیادگرای اسلامی نیستید، شما اسلحه و اطلاعات را در خدمت تروریستهای آتی گذاشتید؟ برژینسکی: برای تاریخ جهان چه چیز اهمیت دارد؟ طالبان یا سقوط امپراتوری شوروی؟ عده‌ای از مسلمانان تحریک‌شده یا آزادی اروپای مرکزی و پایان جنگ سرد؟
سوال: رابرت گیتس، رییس پیشین سی‌آی‌ای، در کتاب سرگذشت خود بنام از میان سایه‌ها نوشت: سازمان‌های استخباراتی امریکا کمک‌های شان به مجاهدین افغانستان را 6ماه قبل از مداخله شوروی آغاز کردند. در این زمان، شما مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور کارتر بودید. بنابر این، شما نقشی در این عرصه ایفا نمودید. آیا این درست است؟
برژینسکی: بلی. براساس نسخه رسمی تاریخ، کمک‌های سی‌آی‌ای به مجاهدین در ۱۹۸۰ شروع شد، یعنی پس از اشغال افغانستان توسط قشون شوروی در ۲۴ دسامبر ۱۹۷۹. ولی حقیقت که تا به حال مخفی نگه‌داشته شده، کاملا چیز دیگری است: در واقع، در ۳ ژوییه ۱۹۷۹ رییس‌جمهور کارتر اولین رهنمود کمک پنهان به مخالفان رژیم کابل طرفدار شوروی را امضا کرد. درست در همان روز یادداشتی به رییس‌جمهور نوشتم. شرح دادم که به نظر من کمک مذکور، شوروی را به مداخله نظامی وا خواهد داشت. عملیات مخفی یک نظر عالی بود. تاثیرش این بود که روس‌ها را به تله افغان کشاند.
شما از من می‌خواهید که پشیمان باشم؟ روزی که شوروی‌ها رسما از مزر عبور کردند، به رییس‌جمهور کارتر نوشتم: اکنون فرصت آن را داریم که به اتحاد جماهیر شوروی جواب جنگ ویتنام شان را بدهیم. در حقیقت، برای ۱۰ سال مسکو جنگی را پیش برد که حمایت دولت را نداشت، نبردی که باعث تضعیف روحیه آنان شده؛ در فرجام منجر به شکست امپراتوری شوروی گردید.
http://hambastagi.org/new/fa/translations/1874-how-jimmy-carter-and-i-started-the-mujahideen.html مصاحبه‌ی برژنسکی با مجله فرانسوی «بیننده‌ی نوین»، مترجم: سمیر منبع: کاونتر پانچ/ مشت متقابل، ۱۵ ژانویه ۱۹۹۸.
دهه 1970: در 1971 آمریکا یکطرفه پشتوانه دلار با طلا را فسخ کرد؛ دلار خود پشتوانه ی برخی ارزها در جهان شد. گروگانگیری الفتح و قتل 11 ورزشکار اسراییل در المپیک مونیخ، جنگ داخلی لبنان، جنگ و صلح مصر و اسراییل، توافق هلسینکی، مهاجرت شرنسکی و یهودیان روسیه به اسراییل موازنه را از حزب کار انترناسیونال 2 به نفع راست محافظه کار بهم زد، سرنگونی امپراتور حبشه، جنگ هند و پاکستان، پیوستن بریتانیا به اتحادیه اروپا، خروج 1973 از ویتنام، انقلاب ایران و گروگانگیری 444 روزه کارکنان سفارت در تهران، حمله شوروی به افغانستان، تشکیل سازمان کشورهای آمریکایی OAS بسرکردگی ایالات متحده در تحریم کوبا و اکنون بضد ونزوئلا.
سفر 8روزه نیکسون به پکن برای دیدار مائو، افتضاح واترگیت، استعفای نیکسون و معاون او، ترور ناموفق پرزیدنت فورد. کارتر دمکرات پرزیدنت از جناح مالی بضد تورم 13% و بیکاری تنظیم کرد. فدرال رزرو/ بانک مرکزی ایالات متحده ناظر عملیات 12 بانک در ایالات قدیمی نرخ سود را 20% کرد. سقوط بهای دلار در جهان، افتتاح لوله نفت آلاسکا، تحریم نفتی/ جیره بندی بنزین آمریکا، کاهش سرعت از 70 به 55 مایل/ ساعت برای صرفه جویی در مصرف بنزین در تقابل با ورود ماشینهای خارجی کمصرف، 10% افزایش تعرفه، بیکاری ربع میلیون کارگر اتوموبیل سازی، فاش اسناد پنتاگون در خدمت شفاف سازی دولت، پیری جمعیت و نیاز به مهاجران خارجی.
در این دهه فنآوری دیجیتال مرزهای ملی را زایل کرد؛ زمین را به یک شبکه جهانی فرامرزی تبدیل کرد. همزمانی این فنآوری گسترش گلوبالیزاسیون را میسر کرد: بنیانگزاری مایکروسافت و اپل، اختراع تلفن موبیل، امکان خرید/ فروش سهام با ارتباطات الکترونیک. در عصر امپریالیسم روند انتخابات آمریکا با اهدای پول به صندوق انتخاباتی نامزدها، لابی صاحبان سرمایه در حزبها، برخی تقلبات محلی در گرفتن و شمارش آرا اتفاق افتاد. نیز واشنگتن و مسکو در 1946-2000 در انتخابات کشورهای دیگر 117 بار مداخله کردند. داو لوین 1925-2001 تخمین زد که در انتخابات یقه به یقه مداخله 2 ابرقدرت تا 3% کل رای اثر داشت.
تئوری افزایش عرضه در اقتصاد با افت کارمزد و افزایش تولید، کاهش برنامه های اجتماعی دولت، کاهش مالیات برای تحریض مصرف کنندگان به خرید، کنترل شدید ذخیره ارزی فدرال بر پول و اعتبار، رفع مقرارت محاط بر مصرف، محل کار، محیط، ناموازنه صادرات و واردات،تا 150 میلیار دلار کسر بودجه سالانه، بحران بیمه و نهادها و حسابهای سپرده و بانکها.
در دهه 1970 انگلیس در مرحله گلوبالیزاسیون به اتحادیه اروپا پیوست. اکنون بخشی از سرمایه آن جدایی می خواهد. روشن است که سرمایه در تخالف کار در این کشور می کوشد از دستمزد کار بزند؛ در ضمن خلاقیت هم بکار می برد تا راههای نوین برای انباشت سرمایه بیآبد.
در دهه 1980 افزایش بودجه نظامی، صرف آن بسرعت 34 میلیون دلار/ ساعت رسید. حضور نظامی در خارج، کمک به جنبش های ضد کمونیست در گرانادا، السالوادور، نیکاراگوئه، افغانستان؛ فروش اسلحه به ایران برای آزادی گروگانهای آمریکا در لبنان و رساندن درآمد آن به کانترا در نیکاراگوئه. ریگان و خانم ثچر راس حاکمیت سرمایه داری در مرحله گلوبالیزاسیون این دهه بودند.
عدم موازنه بودجه، رکود اقتصادی، سقوط بورس سهام 1987 به بدی 1929، ولی با مکانیزمهای سیاسی، مالی، قانونی اثرات اجتماعی خفیف داشت. کسر بودجه سالانه تا 221 میلیارد دلار در یک سال شده 50% نوکسبها ورشکسته شدند. پایان جنگ 8 ساله ایران و عراق.
مردم با فشار بانکها بیخانمان شده، کشاورزان زمینها را با فشار وامدهندگان از دست دادند. کسر بودجه 8سال ریگان باندازه تمام تاریخ آمریکا شد. برخی ایالات دمکرات/ آبی جنوبی به جمهوریخواه/ سرخ تبدیل شدند. محافظه کاری، راست نو، ضدمالیات، ضد مقرارت مالی، ضد دولت بزرگ، سازماندهی سیاسی مسیحیان بشیر رشد کردند.
در دهه 1990 فروپاشی اردوگاه، وحدت آلمان، ورود 14 هزار حبشی یهود به اسراییل، جنگ طوفان کویر/ حمله به عراق، بمب گذاری در مرکز تجارت جهان نیویورک؛ آزادی و ریاست جمهوری مندلا، پایان آپارتید، قومکشی بوسنی و رواندا، پایان جنگ سرد، شورش لس آنجلس بخاطر رادنی کینگ سیاه، لگد شدن کروری مردم در مکه، حمله آمریکا به نیکاراگوئه، بمب گذاری شهر اوکلاهما، ترور رابین در اسراییل، هنگ کنگ به چین بر گشت، انفجار بمب اتمی آزمایشی هند و پاکستان اسلامی، تولد یورو واحد پول اروپا، حمله هوایی ناتو به صربستان، ترور بینظیر بوتو در پاکستان، کشف پلاستیک بدون نفت، بهای نفت اوج گرفت، جمعیت آفریقا 1 میلیارد شد.
در دهه 2000 جشن آغاز هزاره سوم، ترکیدن حباب شرکتهای دات-کام اینترنتی، پوتین پرزیدنت شد، تصادم 3 هواپیما مسافری با برج 2قلو نیویورک و پنتاگون با 3 هزار کشته، حمله به عراق، جنگ 36روزه حزب الله لبنان و اسراییل، پیدایش خلافت داعش، جاسوسی و بمباران با پهباد، بمبهای شیمی؛ بن بست شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، رای 5 به 4 دیوان عالی بوش پسر را برنده اعلان کرد، بدترین حمله تروریست در اندونزی، اسپانیا، لندن، عراق؛ نخست وزیر زن در آلمان، آزمون بمب اتمی کره شمالی، اعدام صدام، افت اقتصاد جهان، انتخاب نخستین سیاهپوست اوباما برای ریاست جمهوری.
در 473 حمله 2015 پهبادی در یمن، پاکستان، سومالی، لیبی منجر به قتل 100 شهروند، 2450 جهادیگر مسلح شد. این آمار شامل افغانستان، عراق، سوریه نمی شود. در دهه 2010 خروج نیروی انگلیس از افغانستان، قتل بن لادن، بحران اقتصاد یونان، جدایی و جنگ داخلی سودان جنوبی، جمعیت زمین از 7 میلیارد گذشت، فاش اسناد ان اس ای، چین از آمریکا در پژوهش پیش افتاد، آزادی ازدواج دگرباشان در آمریکا و بریتانیا، رای “نه” برای جدایی اسکاتلند از بریتانیا و “آری” در جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا.
فنآوری هزاره 21: تلسکوپ هابل در مدار زمین، کشف کواور سیاره کوتوله منظومه شمسی، قمر سرنشین دار چین در فضا، حیات مصنوعی ساخته شد، نقشه کشی ژنهای انسان، شبیه سازی ژنتیک گوسفند، هواپیمای آفتابی، تفنگ لیزر در ارتش، قلب مصنوعی خودکار، بیومتریک اسکانر برای حساب بانکی، اتوموبیل برقی 1 میلیون فروش جهانی داشت.
رشد اینترنت، بنیانگزاری ای بی حراج الکترونیک، ترس از تغییر تقویم به 2000 در رایانه ها، اشاعه ویروس رایانه، پی سی رایانه شحصی از سد 1 گیگاهرتز گذشت، آغاز ویکیپیدیا، آیپود اپل برای موسیقی ببازار آمد، فیسبوک، یوتیوب، تویتر، آیفون اپل، لوح کیندل آمازون، گوگل نمای خیابانی نقشه، لوح آیپاد اپل بین تلفن هوشمند و رایانه کتابی، ترجمه شفاهی در تلفن بین 2 زبان، 3 USB در بازار، اتوماسیون در خرده فروشیها، http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2010-2019.htm
البته آسانژ ویکی لیکس و اسنودن در افشای رسانه ای اسناد 2 وزارت کشور و دفاع کمک به شفاف سازی دولت کردند. حتی فاش 11.5 میلیون سند مالی شرکت پانامایی Mossack Fonseca در حسابهای سپرده ورای قانون را هم باید نام برد. لذا امنیت ساختارهای الکترونیک هم مسئله بزرگ در امور مالی و سیاسی اند. اصولا آزادی رسانه ها و خبرنگاری تفحصی رسانه های بزرگ جهانی هم در سده 21 بکمک دفاع از قانون و مردم در برابر سرمایه و قدرت مهم است.
در سده 21 گلوبالیزم با رای گیری الکترونیک و شاید اینترنت امنیت رای گیری، شمارش آرا، نفوذ هکرهای خارجی به سرورهای حزب مسئله ساز شدند. حمله سایبری از روسیه به ایمیل سرور حزب دمکرات، افشای مراودات داخلی حزبی بضد خانم کلینتون هم عاطفه هواداران سندرز را جریحه دار کرد هم به ماشین تبلیغات ترامپ کمک کرد. تا جاییکه او از هکرهای روسیه در افشای بیشتر خانم کلینتون کمک خواست. به افشای مفاد محرمانه برجام توسط 3 کشور غربی، آغشتن رایانه های غلظت اورانیوم نطنز با ویروس استانکس نت از اسراییل-آمریکا؛ شنود فله ای تمام مراودات برقی NSA را هم باید افزود.
منابع. 2016/08/09
Naunihal Singh, Seizing Power: The Strategic Logic of Military Coups. Baltimore, MD, Johns Hopkins Univ Press, 2014. 264 p, با شمارش کودتاها و مصاحبه با کودتاچیان برای تصویر کامل برد یا باخت کودتا.
کودتا یعنی تلاش موفق «نظامیان یا دیگر نخبگان حکومتی برای سرنگونی دولت وقت از راههای غیرقانونی». ممکن است که غیرنظامیان از کودتا حمایت کنند، اما کودتا در اصل ابزاری است که تنها نیروهای نظامی، امنیتی، و پلیس به آن دسترس دارند. در دوران جنگ سرد، 68 درصد از کودتاهای موفق به تغییر رژیم انجامید، در حالی که این رقم پس از سال 1990 به 90 درصد افزایش یافته است. بقیه‌ی کودتاها تنها جابه‌جایی رهبران را در پی داشته است. هرچند تناوب کودتاهای دموکراتیک‌کننده افزایش یافته، رایج‌ترین پیامد کودتا همچنان عبارت است از جایگزینی نظام دیکتاتوری قدیمی با نظام دیکتاتوری جدید.
حداقل نیمی از کودتاها 56 % در دوران جنگ سرد و 50 % از 1990 تا 2015 – حکومت‌های اقتدارگرای جدیدی را تأسیس کردند. برای مثال، کودتاهای 1999 و 2010 نیجر دموکراسی را به ارمغان آورد. اما کودتاهای 1974 و 1996 به تأسیس 2نظام دیکتاتوری جدیدی در این کشور انجامید. آمار نشان می‌دهد که، هم در دوران جنگ سرد هم پس از آن، اغلب کودتاها به ایجاد نظام‌های دیکتاتوری جدید انجامیده است. از نظر آماری، رابطه‌ی معناداری میان کودتا و دموکراتیزاسیون وجود ندارد. اما پیوند میان کودتا و تأسیس نظام دیکتاتوریِ جدید محکم است. http://aasoo.org/articles/170/ آیا کودتا برای دموکراسی مفید است؟
