تولید مثل در زنده جانان جهان
نوشته کریم پوپل
مورخ۲۲.۱۰.۲۰۲۳
Reproduction in living things
در طیعت زنده جانها برای بقا خود تولید مثل یا تولید همنوع خود را می‌نمایند. واین تولید مثل بشکل زوجی وغیر زوجی وجود دارد. در جهان ما ۱۲ نوع تولید مثل می باشدکه تکثر زوجی به ۴ نوع وغیر زوجی به هشت نوع میباشد. که اشکال تولید مثل باهم مشابه نیستند مثلاً پستانداران معمولاً چوچه می‌دهند درختان از طریق گرده افشانی پندک برگ ریشه شاخه تخم تولید مثل می‌نمایند. حشرات بشکل زوجی وغیر زوجی تخم می‌گذارند. بکتریاها و ویروسها بشکل زوجی یا غیر زوجی سپور (گرده های کوچک)تولید می‌نمایند یا از میان دو یا چندین تقسیم می‌شوند. تمامی زنده جانان دارای (DNA) یعنی دی اوکسی رایبونکلویک اسید و آر.ان.ای (RNA)یا رایبو نکلویک اسید می‌باشند. تنها بعضی از ویروسها است که دارای DNA نیستند دارای(RNA)هستند. زنده جانها توسط «آر.ان.ای» و «دی ان ای» تمامی خواص خودرا به اولاد خود انتقال می دهند. اینکه این خاصیت چگونه وبه چه وسیله به فرزندان انتقال کند بحث طولانی کار دارد. گفته میتوانیم که مادر تمام زنده جانان از همین یک حجره منشع گرفته است. اینکه ویروس های یا بکتریا یک زنده جان واحدحجروی برای چه خواسته است تولید مثل را نمایند سوالیست که تقریباً جواب ندارد. هر زنده جان که عمر کوتاه دارد تولید مثل سریع می نماید آن زنده جان که تخم یا چوچه آن در معرض خطر قرار دارد تخم یا چوچه های زیادی را تولید می نماید تا بقا نثلش از بین نرود. مثلا ماهی ها خورد خوراک ماهی کلان است تعداد زیادی تخم می گذارد.بعضی از تکثر و تولید نسل بین حیوان و نباتات مشابع اند و بعضی شان مختلف میباشد. مثلاً ماهی شارک چوچه تولید می‌کند ولی پستاندار نیست. خفاش پرنده شب گرد چوچه تولید می‌کند.
یک انسان۲۰۰۰۰ خاصیت را با معلومات آن دارا است. انسانها ۳.۲ بلیون خاصیت را دارد که توسط دی این ای انتقال می کند. گفته می توانیم که در هفت ملیارد انسان ۴۲۰ ملیارد کرکتر وجود دارد. دربین انسانها ۹۹.۶ فیصد شباهت وجود دارد تنها ۰.۴ فیصد آن فرق دارد.
جینوم(چندین جین ) انسان از ۲۴ نوع مختلف مالیکول DNA تشکیل شده است. DNA انسان در واحدهای فیزیکی مجزا به نام کروموزوم بسته بندی می شود. انسان موجوداتی دیپلوئیدی است که شامل دو مجموعه اطلاعات ژنتیکی است که یکی از آنها از مادر و دیگری از پدر به ارث رسیده است.
همه انسان ها ۹۹.۹ درصد از نظر ساختار ژنتیکی یک قسم هستند. تفاوت در ۰.۱ درصد باقی مانده سرنخ های مهمی در مورد علل بیماری ها میباشد.
در مرکز (هسته) اکثر سلول های بدن، مالیکول DNA در ساختارهای نخ مانندی به نام کروموزوم بسته بندی می شود. انسانها ۴۶ کروموزوم دارند که در ۲۳ جفت مرتب شده اند. این ها شامل یک جفت کروموزوم جنسی (یا XX برای زنان و XY برای مردان) است. سایر کروموزوم هایی که تعیین نمی کنند اتوزوم نامیده می شوند. ۲۲ جفت اتوزوم (با شماره 1 تا ۲۲) وجود دارد. از هر جفت یک کروموزوم از مادر و یکی از پدر شما می آید. در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ آزمایش ژنتیکی در دنیا وجود دارد و تعداد بیشتری از این تست های ژنتیکی همیشه در حال توسعه هستند.آزمایش DNA (تست ژنتیکی یک آزمایش طبی است که می‌تواند فرقها را در جین‌ها، کروموزوم‌ها یا پروتئین‌های شناسایی کند. این تفاوت ها می توانند نشان دهند که چه فرق در بین جین ها وجود دارد.
هفت ساختمان عمده دی ان ای
- The B-Form of DNA (B-DNA): Structure of B-form of DNA has been proposed by Watson and Crick. …
- The A-Form of DNA (A-DNA): …
- The C-Form DNA (C-DNA): …
- The D-Form of DNA (D-DNA): …
- The Z-Form of DNA (Z-DNA) or Left Handed DNA: …
- Single Stranded (ss) DNA: …
- Circular and Super Helical DNA
انواع القاح در زنده جانان
القاح خارجی
در این نوع القاح، جانوران گامت‌هایشان(حجره یا تخمه یا اسپرم مختص برای تولید جنس) را از بدن خارج می‌کنند و گامت‌ها در بیرون از بدن والد خود القاح می‌کنند.این نوع القاح در ماهی‌ها و دوزیستان و بسیاری از کرمها که در آب زندگی می کنند امکان‌پذیر است.
تعداد گامت‌هایی که در القاح خارجی تولید میشود بسیار زیاد است چون احتمال به هم رسیدن گامت‌ها در آب کم است. برای همین والد ماده تخمک‌های بیشتری تولید می‌کند تا احتمال لقاح بیشتر شود. ولی نکته مهم این است که در برخی جانوران آب زیست و پستاندار مانند نهنگ و دلفین و یک نوع ماهی شارک القاح داخلی است.
القاح داخلی
در این نوع القاح سپرم وارد بدن والد ماده میشود و معمولاً در بدن زنده جان ماده القاح انجام میشود. (در اسب دریایی جنس نر، جنین‌ها را تا تولد نگهداری می‌کند) در خزندگان، پرندگان و پستانداران القاح از نوع داخلی است.
احتمال زنده ماندن نوزادان در القاح داخلی بیشتر است چون درون بدن والد خود رشد می‌کنند و محافظت و تغذیه می‌شوند.حجیرات تخم در رحم مادر شروع به رشد می‌کند. رحیم در اغلب پستانداران وجود دارد. در رحم خون جنین به واسطه بندناف با خون مادر مواد غذایی، اکسیجن و غیره را تبادل می‌کند.
تولید مثل که توسط جفت صورت می گیرد
تولید مثلی که برای تولید نسل جدید مورد نظر، به بیش از یک جنس نیاز داشته یاشد. سپرم وتخمدان ، وهر جنس دارای دو ( ان -کروموزوم )باشد.در این بخش می‌توان به این موارد اشاره کرد.
الوگامی
نوزاد از طریق القاح اسپرم و تخمه یا از طریق اسپرم پدر و تخمک مادر به وجود می‌آید.آلوگامی به حرکت دانه های گرده از یک گیاه به کلاله گل دیگرگیاه میباشد. این یک نوع القاح متقابل است. در تمثیل، سلول تخمک با یک اسپرم تولید شده توسط بساک گیاه دیگری از همان نوع یکجا می شود.
ایزوگامی
نوزاد از طریق یکجا شدن دو حجره قابل تکثیر و مشابه به هم به وجود می‌آیند. در این سیستم، اسپرم و تخمک مطرح نیست.
اوتوگامی
خود بارورسازی عبارتند از لقاح شدن به وسیلهٔ خود جاندار میباشد. بعضی جانداران خود اسپرم و تخمک را تولید نموده سپس از لقاح آن نوزاد را می‌نماید. در آن گامت‌های متحدکننده از یک سلول مشتق شده‌اند.این شکل لقاح شدن در پارامیشیم، و در تمام نباتات دیده میشود
مایوتسیس
مرحله است که یک هسته خودرا یه دو هسته تبدیل نموده از هم جدا میشود.
مایوسیس
تقسیم هستهٔ سلول است که در آن، شمار کروموزوم های سلول به نصف کاهش می‌یابد.بسیاری از جانداران به منظور تولید مثل ، گامت (حجره جنسی) تولید می‌کنند و امکان یکجا شدن را با یکدیگر فراهم می‌سازند. گامت‌ها هاپلوئید هستند. اگر سلول‌های جنسی هاپلوئید نبودند، شمار کروموزوم‌ها در هر نسل، دو برابر نسل قبل می‌شد و حیات جانداران عملاً به خطر می‌افتد. طی این عملیه ، از یک حجره دیپلوئید، چهار حجره پلوئیدی پدید می‌آید.
تولید مثل بدون جفت
عبارت از تولید مثل بدون ازاینکه سپرم با اووم(تخمدان) یکجا گردیده ویا گرده افشانی یا تخم پاشی‌نمایند.این حادثه در بین بکتریاها وویروسهازیاده وجود دارد.
دو تقسیم شدن (Division)
برخی از بکتریا از میان دو نیم شده و زاد آوری می نمایند.
پندک (Buding)
هیدرا و وبکتریا خمیر مایه بطور پندک تولید مثل می‌نمایند.
تولید چندین هم جنس (Multi Division)
بعضی از انواع بکتریا دریک بار به چندین حصه تقسیم شده تولید مثل می‌نمایند.
تولیدمثل نباتی (Vegetative reproduction)
از نوع تکثر غیر زوجی است که بدون تخم و سپور تولید مثل می‌نماید. مثلاًشاندن قلمه شاخه یا ریشه درزمین تولید همجنس را می‌نماید.
تولید مثل دوگانه
برخی نوع جلی فش، بعضی درختان . بعضی گل ها . یک نوع سوسک . هیدرا و خمیر مایه به هر دو شیوه زادآوری می‌نمایند. یعنی زوجی وغیر زوجی.
اپومیکسیس
اپومیکسیس یاParthenogenesis نوع تکشر غیر زوجی است تخم بدون اینکه القاح شود نمو نموده تولید مثل را می‌نماید. اپومیکسیس در حیوانات فقاریه وغیر فقاریه نیز وجود دارد. در حشرات چون زنبور مورچه وهم در حیوانات فقاریه مانند خزندگان، بعضی پرنده‌ها و شارک تکثر بشکل غیر زوجی است.
خودبارورسازی (hermaphroditic)
گونه ای از زادآوریِ بی‌جفت‌نیاز است که یک جنس خودش خودرا باردار می‌نماید.
موخذ
۱. تولید مثل جنسی در ویکی پیدیا فارسی
۲. تولید مثل غیر جنسی در ویکی پیدیا فارسی
۳. تولید مثل در ویبسایت نشنل جیو گرافی
۴. انواع تولید مثل در زنده حانان
۵. انواع تولید مثل
۶. تعریف ایزو گامی در وبگاه نوامبر ۲۰۱۹
http://www.dictionary.com/browse/isogamous
۷. تعریف اتوگومی
HTTPS://WWW.DICTIONARY.COM/BROWSE/AUTOGAMY
۸.مایتوسیس
۹. انواع تولید مثل جنسی و غیر جنسی
