آیا ناتو برای تقابل مستقیم با روسیه آماده است؟
نشریه آمریکایی «نیوزویک» در مطلبی به عنوان «ناتو به حالت آماده باش جنگ با روسیه در آمده است» نوشت: حمله روسیه به اوکراین، اعضای سازمان پیمان آنتلانتیک شمالی (ناتو) را به برنامهریزی دقیق درباره آنچه که از زمان پایان جنگ سرد غیرقابل تصور بود، سوق داده است: «یک درگیری مستقیم با روسیه».
این نشریه آمریکایی میگوید: اگر کرملین و تمام رسانههای دولتی روسیه بگویند که یک جنگ نیابتی میان مسکو و ناتو در حال وقوع است، این ائتلاف از زمان آغاز جنگ اوکراین تمام تلاش خود برای جلوگیری از ایفای نقش مستقیم در این جنگ به کار گرفته و تنها تجهیزات نظامی در اختیار کییف قرار داده است.
در حالی که سران ناتو ماه آینده در «ویلنیوس» پایتخت «لیتوانی» گرد هم میآیند و «رویاویی با روسیه» دستور کار اصلی این نشست خواهد بود، ریچارد شیرف معاون سابق فرمانده عالی نیروهای مسلح مشترک ناتو در اروپا (SACEUR) به نیوزویک گفت این ائتلاف برای جنگ با مسکو آماده نیست.
وی تصریح کرد: یک جنگ عظیم در اروپای شرقی در جریان است که هم از نوع زمینی و هم از نوع هوایی است، بنابراین باید سرمایهگذاریها در هر ۲ حوزه صورت میگرفت که تحقق نیافت.
این ژنرال بازنشسته انگلیسی که از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ معاونت فرمانده عالی نیروهای مسلح مشترک ناتو در اروپا را بر عهده داشت، تاکید کرد: اتحاد ناتو فرصت توانمندسازی پس از اقدام روسیه برای الحاق شبه جزیره کریمه را از دست داد و در زمینه بازدارندگی نیز شکست خورده است.
شیرف اذعان داشت: آیا من اطمینان دارم که ناتو قادر خواهد بود که نیروهایی کلاسیک برای یک جنگ کلاسیک با روسیه را آماده کند؟ «خیر من مطمئن نیستم».
راب بائر رئیس کمیته نظامی سازمان پیمان آنتلانتیک شمالی ماه گذشته گفته بود ناتو باید برای این واقعیت آماده شود که ممکن است در هر زمان درگیری مستقیم با مسکو خود را نشان دهد.
این گزارش میافزاید: نشست سران ناتو در ویلنیوس نشان میدهد که این اتحاد در حال آغاز مرحله جدیدی از استراتژی دفاعی خود است.
یکی از دانشمندان ارشد اندیشکده «رَند»، در این رابطه گفت: در نشست مذکور بحثهای زیادی درباره تعهدات هر یک از اعضا، نحوه مشارکت آنها [در صورت وقوع یک درگیری مستقیم با روسیه] صورت میگیرد و احتمالاً تلاش زیادی برای هماهنگی آنها خواهد شد.
رز گوتمولر معاون سابق دبیرکل ناتو با اشاره به اقدام این ائتلاف برای تقویت حضور نظامی خود در مرزهای ناتو پس از آغاز جنگ اوکراین، به نیوزویک گفت: آنها در خط مقدم هستند و اگر روسها به مرزهای ناتو حمله کنند، اولین ضربه را خواهند خورد.
وی ادامه داد: این امر هیچ شکی برای روسیه باقی نمیگذارد که اگر به کی از متحدان ناتو به عنوان مثال در کشورهای بالتیک حمله کند، به تمام ناتو حمله خواهد کرد و همه ناتو بیدرنگ پاسخ خواهند داد.
این گزارش با اشاره به حادثه ماه نوامبر سقوط موشک سرگردان اوکراینی در خاک لهستان [یکی از اعضای ناتو] که در ابتدا تصور میشد متعلق به روسیه باشد، نوشت: در آن زمان پایتختهای غربی با تصور پیامدهای اجرای ماده پنجم منشور اتحاد ناتو مبنی بر دفاع جمعی به این معنا که حمله به یکی از اعضا حمله به تمام اعضا تلقی میشود، به تلاطم افتادند.
اما پس اینکه مشخص شد که این حادثه، حاصل تلاش ناموفق اوکراین برای رهگیری یک موشک روسی بوده است، از تنشها کاسته شد. با این وجود، اندیشکده مستقل «رند» یک ماه بعد در مقالهای نسبت به احتمال اقدام متقابل مسکو علیه ائتلاف ابراز نگرانی کرد.
این مقاله خاطرنشان میکرد: برنامهریزان در آمریکا و ناتو مدتها است بر آمادهسازی برای یک درگیری آشکار با روسی، متمرکز هستند اما جنگ اوکراین با ایجاد مجموعهای از شرایط خاص، یک حمله محدودتر از سوی روسیه را محتملتر کرده است.
در ادامه مقاله مذکور، سناریوهای مختلفی که روسیه به یک هدف در ناتو حمله میکند، واکنش این ائتلاف و گام احتمالی بعدی مسکو را بررسی و تشریح میکند. بر این اساس، هرگونه پاسخ از سوی ناتو به حمله روسیه به برداشت ائتلاف از دلیل آن بستگی خواهد داشت.