آمریکا در مخمصه آفریقا؛ واشنگتن رقابت ژئوپولیتیک را در قاره سیاه باخته است؟
هیچکجا به اندازه آفریقا فشار بر آمریکا برای تجسم مجدد سیاست خارجی خود احساس نمیشود.
واشنگتن که در ابتدا با واکنش غیرمنتظره به جنگ اوکراین غافلگیر شد، در چندین کشور آفریقایی با بحران مواجه شده است؛ آمریکا باید با تحقیر اخراج از پایگاههای نظامی در کشورهایی مانند چاد و نیجر مقابله کند.
به گزارش نشنال اینترست، از یک جهت، آمریکا یک قربانی جانبی است که گرفتار آتش متقابل خشم و خصومت است که بهطور خاص نسبت به غرب و بهطور گستردهتر خارجیهای شرور و «استعمارگران» معطوف شده است.
دستکم در منطقه ساحل، هر خشمی که متوجه آمریکا میشود، به نظر ثانویه نسبت به خشم محفوظ به فرانسه، حاکم استعماری سابق، است.
با این حال، به تعبیری دیگر، خشم ضدآمریکایی هدف دارد و از نارضایتیهای دیرینه ناشی میشود که این کشور هم مستبد و هم غفلتکننده است و بیش از حد تمایل دارد که مستقل از ملاحظات اخلاقی تصمیم بگیرد.
مخمصه واشنگتن در آفریقا
وضعیت مخمصه واشنگتن در آفریقا با این واقعیت پیچیدهتر میشود که به نظر میرسد در حال از دست دادن جایگاه خود در رقابت ژئوپلیتیکی است، بهویژه روسیه و چین، که هر دو توانستهاند اتحادهای نظامی و امنیتی را به پشتوانه افزایش احساسات ضد غربی تحکیم کنند.
از سال ۲۰۱۳، ابتکار مشهور یک کمربند و یک جاده (BRI) شاهد آن بوده که پکن میلیاردها دلار وام دوجانبه را به پروژههای زیرساختی بزرگ، بهویژه بنادر، راهآهن، نیروگاهها، پروژههای آب، جادهها و خطوط لوله نفت و گاز اختصاص داده است.
به نوبه خود، گسترش جایگاه روسیه در سراسر آفریقا عمدتا شامل همکاری نظامی با کشورهای مختلف آفریقایی است؛ حکومتهای نظامی در چاد و نیجر پس از روی گرداندن از واشنگتن، فورا به سمت خود برگشته و درهای خود را به روی کرملین باز کردند.
این رویکرد، آمریکا را در وضعیت بدی قرار داده است؛ باید بین محدود کردن پیشروی غیرقابل انکار روسیه و چین با متحدانی که برای منافع دیپلماتیک و امنیتی بلندمدت واشنگتن در منطقه حیاتی هستند، تعادل برقرار کند.
اگر هیچ چیز دیگری نباشد، آخرین راهبرد آمریکا در قبال کشورهای جنوب صحرای آفریقا به آگاهی واشنگتن اشاره میکند که اکنون در یک محیط راهبردی تغییریافته عمل میکند، با تهدیدهای بیسابقهای مواجه است و به اهداف و رویکردهای جدید نیاز دارد.
اکنون، تا حدودی حقیقت این اتهام وجود دارد که تا همین اواخر، آنچه برای سیاست آمریکا در قبال آفریقا اتفاق میافتاد، انبوهی از غرایز و بازتابهایی بود که با انعطافپذیری اخلاقی در مرز ریاکاری مشخص میشد؛ بر این اساس، واشنگتن باید مسئولیت کامل روش نامناسبی را که در گذشته برای تجارت خود در آفریقا طی کرده است، بپذیرد.
