آمریکا به عنوان میدان جنگ برای بازتقسیم نظم جهانی
والری ایلین (VALERY ILYIN)
ا. م. شیری- در هیچ نقطۀ جهان هیچ درگیری و مناقشه‌ای وجود ندارد که یک طرف آن امپریالیست‌های آنگلوساکسونی آن نباشند.
بحران اقتصادی جهانی باعث افزایش تنش‌های نظامی در سراسر جهان شده است
بر اساس گزارش بانک جهانی، سال ۲۰۲۴ شاهد بیشترین تعداد درگیری‌های مسلحانه در جهان از زمان پایان جنگ سرد خواهد بود. به این دلیل: اقتصاد جهانی در مسیر بدترین عملکرد خود از اوایل دهه ۱۹۹۰ قرار دارد (چهار سال گذشته بدترین وضعیت تجارت جهانی در ۴۹ سال گذشته پس از رکود ۱۹۷۵ بوده است). بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۴ نیز وارد رکود خواهد شد.
درگیری‌های مسلحانه می‌تواند در هر دو قارۀ آمریکا روی دهد و حتی از مرزهای آن‌ها فراتر رود. به گزارش رویترز، کمیسیون کنگرۀ آمریکا اکنون به این نتیجه رسیده است که این کشور باید برای یک جنگ همزمان علیه روسیه و چین آماده شود و برای پیشبرد آن توانایی واحدهای متعارف و زرادخانۀ هسته‌ای را باید به شدت افزایش دهد. در حالی که آمریکایی‌ها در حال برنامه‌ریزی تهاجمی علیه کشورهای اروپایی و آسیایی هستند، اخبار نگران‌کنندۀ جدی از خود آمریکا منتشر می‌شود.
در آغاز سال جدید، اکوادور، یعنی عملاً حیاط خلوت آمریکا، در آستانۀ یک درگیری تمام عیار قرار گرفت. دانیل نوبوآ، رئیس جمهور، شرایط «جنگ مسلحانۀ داخلی» در کشور اعلام کرد. او این موضوع را در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد و در عین حال به نیروهای مسلح دستور داد «بر اساس قوانین بین‌المللی بشردوستانه و رعایت حقوق بشر برای دفع گروه‌ها، به عملیات نظامی دست بزنند». بیش از ۲۰ باند داخلی و بین‌المللی به عنوان دشمن تعریف شده است. ارتش به خیابان‌ها آمد. بسیج اضطراری نیروهای امنیتی در حالی رخ داد که تروریست‌های مسلح روزنامه‌نگاران شرکت تلویزیونی «TC Televisión» را درست هنگام پخش برنامۀ زنده و همچنین، افسران امنیتی پنج زندان را گروگان گرفتند (فعلاً ۱۳ مهاجم بازداشت شده است).
درگیری‌ها به دلیل سازماندهی مجدد زندان‌ها آغاز شد و در سایۀ آن، چندین تن از سران باندهای جنایتکار در ۷ ژانویه از زندان فرار کردند. ستیزه‌جویان سازمان‌یافته در کوودو، گوایاکیل و دیگر شهرها به پلیس مسلحانه حمله کردند. همزمان با تیراندازی، صدای انفجار در خیابان‌ها شنیده شد. گزارش‌هایی در بارۀ کشته شدن نیروهای امنیتی و غیرنظامیان منتشر شده است. به گزارش اکواویسا، مقامات اکوادور «برای مبارزه با شورش باندهای جنایتکار»، تانک‌هایی را در خیابان‌های کیتو، پایتخت این کشور مستقر کرده است.
نقش واشینگتن در آنچه که در اکوادور اتفاق افتاد، بلافاصله آشکار شد. وزارت خارجۀ آمریکا اعلام کرد که اوضاع را از نزدیک زیر نظر دارد و آماده ارائۀ کمک به اکوادور است. رئیس جمهور اکوادور به ازای این سخنان مجبور شد برای کنار گذاشتن تجهیزات نظامی ساخت روسیه (از جمله هلیکوپترهای می-۱۷۱ای و سامانۀ پدافند هوایی دوش‌پرتاب ایگلا) و جایگزینی آن‌ها با سلاح‌های تولیدی آمریکا، آمادگی خود را اعلام کند. نوبوآ به رادیو کانلا گفت: «ما از آمریکا کمک دریافت خواهیم کرد. آهن‌قراضه‌های روسیه و اوکراین را با تجهیزات مدرن به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار جایگزین خواهیم کرد».
آمریکا تجهیزات نظامی غیرآمریکایی را به اوکراین می‌فرستد تا نیروهای مسلح اوکراین از آن برای جنگ علیه روس‌ها استفاده کنند. آنچه در اکوادور اتفاق افتاد نیز جالب است. زیرا، به گفتۀ «EL PAÍS» اسپانیا، می‌تواند به مبارزات انتخاباتی در خود آمریکا، که هم دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان در حال حاضر فعالانه با کارت مهاجران غیرقانونی از آمریکای لاتین بازی می‌کنند، «رنگ بزند». علاوه بر این، آن‌ها آنقدر سریع بازی می‌کنند که به زودی می‌تواند به یک سری درگیری‌های مسلحانه در هر دو قارۀ آمریکا منجر شود یا تکان قوی به آن‌ها بدهد. در اینجا فقط به برخی از طرف‌های بالقوه و نقاط داغ درگیری اشاره می‌کنیم.
آمریکا در مقابل مکزیک. احتمال رویارویی مسلحانه بین آمریکا و مکزیک در تابستان ۲۰۲۳ کاملاً آشکار شد. کاربران در شبکه‌های اجتماعی در آمریکا، کانادا و مکزیک از اواسط ژوئن، ارسال گستردۀ انبوهی از تجهیزات نظامی و هوایی را ثبت می‌کنند. ویدئوهای متعدد حاکی از حرکت کاروان‌های ارتش در آیداهو، کالیفرنیا، میامی، نیویورک، سن‌دیگو، مینه‌سوتا، پنسیلوانیا، کارولینای جنوبی، داکوتای جنوبی و همچنین ایالت‌های مرزی مکزیک در فضای مجازی منتشر می‌شود. انجام عملیات نیروهای مسلح آمریکا علیه کارتل‌های جنایتکار مکزیکی یا مقابله با مهاجران غیرقانونی، مانند مورد اکوادور، می‌تواند بهانۀ این درگیری باشد.
رویارویی شیلی پرو. ممکن است اختلاف طولانی ظاهراً حل‌شده بین این دو کشور بر سر مناطق مورد مناقشه و مرزهای دریایی هر دو دولت، از سر گرفته شود. بحران مهاجرت می‌تواند بهانه‌ای برای آن باشد. در جریان این بحران که در بهار ۲۰۲۳ در مرز با شیلی آغاز شد، دولت پرو صدها پرسنل پلیس و ارتش خود را به آنجا اعزام کرد. دینا بلوارته، رئیس جمهور پرو نیز اعلام کرد که در تمام مناطق مرزی حالت فوق‌العاده اعلام شده است. این تصمیم به دلیل بحران مهاجرت و «افزایش تعداد جرایم» اتخاذ گردید. مرز جنوبی که از طریق آن مهاجران غیرقانونی از ونزوئلا و شیلی برای رفتن به پرو تلاش می‌کنند تا سپس به سرزمین خود بازگردند یا به قلمرو کشورهای دیگر بروند، پرتنش‌ترین منطقه بود.
ونزوئلا مقابل گویان. در آمریکای جنوبی، اوضاع در اطراف گویان و ونزوئلا در حال تشدید است و به گفتۀ آمریکایی‌ها، می‌رود تا به یک «کوبای بزرگ» تبدیل شود. در اینجا همه چیز توسط سرویس‌های اطلاعاتی کوبا اداره می‌شود و تمام ارتباطات ژنرال‌ها و دریاسالاران ونزوئلا را تحت نظر گرفته است. زیرا، ارتش عامل اصلی تغییر قدرت در آمریکای لاتین است. مقامات ونزوئلا ارتش خود را دوباره با تسلیحات روسی مسلح کرده و روابط خود را با چین در حد قابل ملاحظه‌ای تقویت کرده‌اند. چین در حال حاضر برای ایجاد یک مرکز آموزشی نظامی مشترک، در واقع یک پایگاه نظامی تمام عیار در کوبا مذاکره میکند. ایجاد این پایگاه در اصل، بمعنی حضور ارتش چین در «دروازۀ آمریکا» است.
ونزوئلا، کوبا، چین در مقابل گویان، برزیل، آمریکا، انگلستان. در ۳ دسامبر، یک همه‌پرسی در ونزوئلا برگزار شد. مردم ونزوئلا در این نظرخواهی آرزوهای مقامات برای الحاق دو سوم قلمرو گویان همسایه را تأئید کردند. این امر می‌تواند انگلستان را وارد یک درگیری نظامی بکند. زیرا، جمهوری تعاونی گویان یکی از اعضای کشورهای مشترک‌المنافع [مستعمرات] انگلیس است و برزیل و آمریکا نیز آمادگی خود را برای پشتیبانی قاطع از تمامیت ارضی گویان اعلام کرده‌اند.
آرژانتین مقابل بریتانیا. رئیس جمهور جدید آرژانتین که بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات علاقه‌مندی خود را برای بازگرداندن جزایر فالکلند اعلام کرد و قول داد تلاش‌ها برای بازگرداندن آن‌ها را تشدید کند، می‌تواند موجب تحریک یکی دیگر از درگیری‌های آمریکا و انگلیس باشد. در پاسخ، ریشی سوناک، نخست وزیر انگلیس خواستار توقف کلیه مذاکرات با آرژانتین شد و گرانت شاپس، وزیر دفاع این کشور یک کشتی جنگی گشتی نیروی دریایی انگلستان را برای تشدید فشار بر بوئنوس‌آیرس به سواحل فالکلند فرستاد. پیش از این، چین به آرژانتین قول داده بود که به حل مسئله فالکلند کمک خواهد کرد. زیرا، پکن برنامه‌های خاصی برای این جزایر به عنوان پایگاه تدارکاتی برای دسترسی به قطب جنوب دارد.
هائیتی در مقابل جامعۀ بین‌المللی. در اوایل نوامبر، شورای امنیت سازمان ملل متحد مجوز استقرار نیروهای امنیتی بین‌المللی در هائیتی را بسط داد. هائیتی که در اثر زلزلۀ سال ۲۰۱۰ حدود ۲۰۰ هزار نفر در آنجا کشته شد و به یکی از شعب جهنم تبدیل گردید، هم برای خود مردم هائیتی و هم برای ساکنان کشورهای اطراف آن خطرناک است. هائیتی، مانند اکوادور، با دارا بودن پایین‌ترین معیارهای زندگی در نیمکرۀ غربی، قبل از همه، یک پایگاه منطقه‌ای جنایت سازمان‌یافته بین‌المللی و مافیای جهانی مواد مخدر است.
رویارویی داخلی در آمریکا. تنش و تهدید به درگیری مسلحانه در داخل خود آمریکا رو به تشدید است. معترضانی که خواستار پایان دادن به حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه بودند، در پاییز، به زور وارد کنگرۀ آمریکا شدند. این حادثه در حین سخنرانی انتونی بلینکن، وزیر امور خارجه روی داد و او را مجبور کرد تا به مدت چند دقیقه شاهد تلاش پلیس برای بیرون راندن فعالان غیرمسلح، اما بسیار تندرو از ساختمان اصلی دولت آمریکا باشد. با آگاهی کامل از اینکه از اواسط سال ۲۰۲۳، در اکثر ایالت‌ها دیگر نیازی به مجوز حمل سلاح مخفی نیست، سناریوی جنگ داخلی در داخل کشور، از جمله، از طریق ترویج روایت‌های رسانه‌ای امروز اجرا می‌شود. فیلم پرفروش هالیوود با نام «جنگ داخلی» که در بهار امسال اکران شد، نمونۀ بارز آن است.
«کارخانۀ رؤیاها» را در این زمینه نباید دست کم گرفت. بسیاری کارها با کمک آن خیلی قبل از اجرای واقعی رویدادها در صحنۀ سیاسی انجام می‌شود. فیلمنامه‌های هالیوود دیگر تغییرات در موضوع تئوری توطئه نیستند، بلکه، ابزاری برای مطالعه و هدف قرار دادن افکار عمومی هستند. نکتۀ قابل توجه این است که طرح رویارویی داخلی غرب و شرق در داخل خود آمریکا نیز مانند آنچه در سطح جهانی روی می‌دهد، در حال وقوع است. فیلم حرکت «آبرامز» در محله‌های اطراف شهر نیویورک و تیراندازی «آپاچی» به کاخ سفید از همیشه واقعی‌تر است.
آمریکا در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری عملاً وارد دوران جنگ داخلی نرم میان جمهوری خواهان و دموکرات‌ها می‌شود. عدم امکان یافتن نقاط مشترک در سیاست خارجی، نتیجۀ قابل پیش‌بینی آن خواهد بود. در عین حال، آمریکا در آینده بلحاظ اقتصادی، تقریباً از هر درگیری نظامی و مداخله در جهان بیشترین سود را خواهد برد. اما، ماهیت متضاد سیاست داخلی خود ممکن است به واشینگتن اجازه ندهد از توزیع مجدد نظم جهانی و جنگ‌ها که از طریق «هنجار جدید» بر جهان تحمیل شده، «خامۀ جدید» بگیرد.
نقل از: بنیاد فرهنگ راهبردی
۲۷ دی- جدی ۱۴۰۲
