از نیم قرن دست آلودگی بیگانگان

باید درس عبرت گرفت ! افغانستان در جغرافیای موجود جهان از…

به پیشواز شب یلدا

دوباره نوبت دیدار یلداست شب برف است و یخبندان و سرماست دگر…

فیثاغورث

نوموړی د نړۍ تر ټولو لوی فیلسوف او ریاضي پوه…

آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

«
»

مسایل تاریخی

ببرک کارمل خورشید همیشه تابان تاریخ 

شخصیت گرامی زنده یاد ببرک کارمل بسیار بزرگتر از آنست که وصف آن در قلم بیان بگنجد بآنکه نظریات و نگارشات گسترده ی قلم بدستان ،تحلیلگران سیاسی ، فرهنگیان مترقی وداد خواه ،محققان وپژوهشگران خرد ورز ، شخصیتهای علمی واکادمیک وجنبشهای مترقی ، دادخواهانه ودموکراتیک افغانستان وجهان پیرامون شخصیت فرزانه رهبر محبوب حزب دموکراتیک خلق…

بیشتر بخوانید

سیزدهم نوامبر یکصدوبیست ونهمین سال امضای معاهده منحوس دیورند

در مورد امضای این معاهده نظریات متفاوت ابراز شده است . عده ای در سطح تحلیلگران اکادمیک در بحثها میگویند در معاهده امضای امیر عبدالرحمن خان وجود ندارد ، گروهی هم چنین ابراز نظر میکنند که امیر عبدالرحمن زیر فشار انگلیس تن به قبولی این معاهده داده است ، منجمله آغای عبدالصمد غوث معین وزارت…

بیشتر بخوانید

نظر مختصر بر سیاست بیطرفی افغانستان

از مطالعه آغاز و ختم این سیاست بر می اید که اتخاذ سیاست بیطرفی افغانستان ناشی از موقعیت جغرافیایی ان بخصوص حایل بودن میان دو امپراطوری روسیه تزاری و هند برتانوی بوده بعدآ با انکشافات جدید بعد از جنگ‌جهانی دوم ادامه یافته است ، اما با تغیرات ۴۳ ساله  به اثر عدم رعایت این سیاست…

بیشتر بخوانید

نامه رهبری فرکسیون خلق

تهیه و ترتیب از قاسم آسمایی «نامه رهبری فرکسیون خلق» عنوانی میخاییل سرگی‌ویچ گرباچف و  دوباره مسترد شدن آن از جانب موصوف به داکتر نجیب‌الله گرباچف چندی قبل فوت نمود و در صفحات اجتماعی مربوط به هم‌وطنان، تبصره‌های گوناگونی در بارۀ نقش او در حوادث کشور نشر شد. اما در این تبصره‌ها اشارۀ به نامۀ…

بیشتر بخوانید

اناهیتا مادر اجازه‌ی دست بوسی‌ شان را به من نه داده و دریغ کردند

نوشته‌ی محمدعثمان نجیب هر بار خسته گی و رنج من را به یاد خاطرات ام می انداخت و در حیرت فرو می می برد، اطلاعات زیادی از گذشته ی حزب اسلامی داشتم، حزبی که به شدت خشن و عادی ترین شعار او آتش زدن و‌ کشتن و بستن با اقدامات من در آوردیی که زاده…

بیشتر بخوانید

دافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانو په یاد

                          نصیراحمد – مومند                               غواړم دهرڅه دمخه دګران هیواد لرغونی افغانستان دخپلواکی او آزادی دبیرته اخیستلو دلاری شهیدانواوغازیانو روح ته اوهغو کسانوته چی په دغه دینی او ملی جهاد او مبارزه کی په صدlقت وایمانداری او ایثار سره په ښکاره برخه درلوده زیات درود او تحیات واستوم .اوهمدغه راز دخپلی دزړه له کومی هیلی هغوحساسو او دردمنوزړونوته…

بیشتر بخوانید

قهرمان فناناپذیر جنبش آزادی خواهی کنگو و افریقا 

پاتریس لومومبا  جولای 1925 ـ جنوری 1961 یک دندان با تاجی از طلا  تنها اثری است که از پاتریس لومومبا قهرمان مقتول جنبش استقلال کنگو به جا مانده و اکنون به نمادی از تراژیدی هولناک و مبارزه قهرمانانه این شخصیت بزرگ سیاسی جهان مبدل شده است.  پس از شصت سال جدال در برابر جنایت های…

بیشتر بخوانید

سخنی چند برچرند گويی ها و دروغ پراگنی های توهين آميز فقيرمحمد ودان

عبدالواحد فيضی (پيرامون تأسيس حزب دموکراتيک خلق افغانستان وسقوط حکومت  جمهوری افغانستان درآغازسال دوم دهه نود ترسايی) (بخش سوم) خوانندگان گران ارج! جناب فقيرمحمد ودان درآغاز سخنرانی شان دربرابر پرسش گرداننده ی تلويزيون افغانستان انترنشنل و شنوندگان اين رسانه ی معتبر(!) وعده ی “نقد “، يعنی ريشه يابی علتها و عوامل درونی و بيرونی اين…

بیشتر بخوانید

سخنی چند برچرند گويی ها و دروغ پراگنی های توهين آميز فقيرمحمد ودان

(پيرامون تأسيس حزب دموکراتيک خلق افغانستان وسقوط حکومت  جمهوری افغانستان درآغازسال دوم دهه نود ترسايی) عبدالواحد فيضی بخش دوم خوانندگان گران ارج! شما در بخش اول اين نبشته حقايق را از قلم و زبان بزرگترين تاريخ نگاران نامدار اين سرزمين دريافتيد، که رهبران ح. د. خ. ا، برخلاف تهمت زنی های توهين آميز فقير محمد…

بیشتر بخوانید

صد و پنجاه و دو سال

بمناسبت زادروز ولادیمیر ایلیچ لنین ا. م. شیری  ولادیمیر ایلیچ لنین، اندشمند، نظریه‌پرد‌از مارکسیست و انقلابی کمونیست در ٢٢ آوریل ١٨٧٠ دیده به جهان گشود.  او با تدوین نظریۀ امپریالیسم بمثابه بالاترین مرحلۀ رشد سرمایه‌داری، تئوری مارکسیستی را توسعه داد و به حد کمال رساند. با ولادت لنین دورۀ مرگ امپریالیسم آغاز شد. لنین با…

بیشتر بخوانید

نگاهی به تاریخ آریانا

 میر عنایت الله سادات کشور عزیز ما افغانستان در ادوار مختلف تاریخی ، مهد پرورش فرهنگها و تمدنها بوده است .ولی طبعا” مانند سایر ملل جهان ، تاریخ مردم ماهم آکنده از نشیب و فراز ها میباشد. حفریاتی که طی قرن گذشته در گوشه و کنار کشور ما صورت گرفت ، نه تنها شرایط مادی…

بیشتر بخوانید

سال‌گرد درگذشت کارل مارکس!

بهرام رحمانی bahram.rehmani@gmail.com  127 سال پیش در روز 14 مارس سال 1883 میلادی کارل مارکس بنیان‌گذار سوسیالیسم علمی در شهر لندن چشم از جهان فروبست و در همان شهر به خاک سپرده شد. کارل مارکس هنگام مرگ 64 سال داشت. وی مانیفست کمونیست را تدوین کرد که حاوی اندیشه‌هایش بودند. مانیفست کمونیست که در سال…

بیشتر بخوانید

مقام زن در آریانای باستان

داکتر آرین زنان، دختران، مادران و خواهران در تاریخ آریانای باستان  پیام آوران عشق، زیبایی، خرد و مهرورزی اند، به سرزمینهای آریایی در مرزوبوم نیاکان ما زن همیشه جلوه گاهی پرهیزگاری، تجلی وفاداری و سمبل رزم و توانایی بوده اند، زنان درسیاست و دولت داری دست بالا داشته و دوره های به تخت شاهی نشسته…

بیشتر بخوانید

داکتر اناهیتا راتبزاد اساس گذار جنبش رهایی زن وآغازگرتجلیل هشتم مارچ در افغانستان 

عصر طلایی و شکلگیری نهضت زن در افغانستان بریاست ملکه ثریا ورشد نهضت امانی در دهه ی سوم قرن گذشته درنتیجه ی دسایس خطرناک عوامل ارتجاع سیاه ونوکران انگریزی آن پس از دوره رکود وسکوت، ۳۴ سال بعد در سپیده دم نهضتهای آزادی خواهی وترقی خواهانه ی مردم افغانستان ومنطقه ، داکتر اناهیتا راتبزاد یکی…

بیشتر بخوانید

دنیا در بهمن متولد می‌شود

داستان انتشار مجله دنیا و بازخوانی قتل تقی ارانی نویسنده: خسرو باقری برگرفته از : روزنامه شرق، ۹ بهمن ۱۴۰۰ انتشار دنیا مثل آن بود که در میان هوای محبوس شب‌مانده و بوگرفته، یک نسیم آزاد و خنک و مهیج، وزیدن گرفته، گلوی خشک انسان را تازه کند … دکتر ارانی ثابت کرد که نه‌فقط از جهت…

بیشتر بخوانید