پایان تاریخ آژانس آمریکایی کمک به توسعۀ بین‌المللی
آیا دورۀ «انقلاب‌های رنگی» به پایان رسیده است؟
تایا سیلورهلم (Taya SILVERHELM)، تحلیلگر، روزنامه‌نگار
ا. م. شیری- تحلیلگر روس هزینه‌های USAID برای خرابکاری در روسیه و برخی جمهوری‌های اتحاد شوروی سابق را طی نوشته حاضر بررسی کرده و توضیح داده است. انتظار می‌رود دست اندرکاران ایران نیز مشخص کنند که این ساختار اهریمنی در سازماندهی و تأمین مالی آشوب‌های متعدد در کشور ما، مثلاً «جنبش سبز»، فتنۀ آبان سال ٩٨، «ز. ز. آ.» و یا گروه‌های تروریستی نقش داشته است یا خیر!
***
نتیجۀ تغییر قالب آژانس در دورۀ ترامپ می‌تواند راه‌اندازی مجدد آن با تغییر تابلو باشد نه ماهیت درونی آن.
آژانس کمک به توسعۀ بین‌المللی آمریکا در حال بسته شدن است. فعالیت‌های خرابکارانۀ آن در عرصۀ جهانی به پایان رسیده است. تیم جدید ترامپ برنامه‌های متعدد USAID ممنوعه در روسیه را که به کشورها و ملت‌های قربانی آسیب‌های فراوانی وارد می‌کرد، افشا کرده است.
ایلان ماسک به درستی این ساختار را کاملاً مقصر مجموعۀ کودتاهایی می‌داند که در نقاط مختلف کرۀ زمین به وقوع پیوسته است. این آژانس از کودتا در هائیتی، اوکراین، مصر و دیگر کشورها حمایت کرد. دستیار ارشد ترامپ گفت: «USAID یک سازمان جنایتکار است. زمان مرگ آن فرارسیده است».
متن روی تصویر
بنیاد فورد از سال ١٩٨٩ تا ١٩٩۴، بیش از ٣٠ میلیون دلار به سازمان‌های «ترقی‌خواه» در اتحاد جماهیر شوروی و روسیه برای تسریع «دموکراتیزه کردن و اصلاحات اقتصادی» پرداخت [منظور از سازمان‌های «ترقی‌خواه»، همان سازمان‌های ناسیونالیستی است که همه با یک سناریوی واحد تحت عنوان کذایی جبهۀ خلق در جمهوری‌های متحد مثل قارچ‌های بعد از باران بهاری یکی بعد از دیگری سر برآوردند- مترجم].
این هیولا در ٣ نوامبر ١٩۶١ توسط جان کندی، سی و پنجمین رئیس جمهور آمریکا بمنظور ارائۀ کمک‌های غیرنظامی به کشورهای آسیایی و آفریقایی برای مقابله با نفوذ شوروی در این مناطق از جهان تأسیس گردید. وظیفۀ اصلی USAID، تأمین منافع آمریکا از طریق به اصطلاح قدرت نرم است.
این آژانس در طول ۶۴ سال گذشته، با گسترش تدریجی شاخک‌های خود در سراسر جهان تا حد بی‌سابقه‌ایی رشد کرده است. حداقل در سه دهۀ گذشته، از زمان نابودسازی دشمن اصلی ژئوپلیتیکی خود در سال ١٩٩١، این سازمان با سرعت بی‌سابقه کشورها و کل مناطق را به آشوب کشیده، ویران ساخته و برای برقراری دموکراسی به سبک آمریکایی در آن‌ها تلاش کرده است.
جالب است که رابرت کندی جونیور، برادرزادۀ رئیس جمهور مؤسس USAID، آژانس را صرفاً یک پوشش برای فعالیت‌های غیرقانونی سازمان سیا می‌داند که در فاصلۀ سال‌های ١٩۴٧ تا ١٩٩٧، ٨٣ دولت را در سراسر جهان ساقط کرده است.
این سیاستمدار در مصاحبه با تاکر کارلسون، روزنامه‌نگار مشهور آمریکایی گفت: «USAID یک پوشش است برای سازمان سیا. این ساختار ۵ میلیارد دلار برای تأمین مالی شورش یورومیدان هزینه کرد که به کودتا علیه دولت منتخب دموکراتیک اوکراین منجر شد».
در کشورهایی که این آژانس حضور داشت، کمک‌های مالی ویژه‌ای تحت پوشش آن برای خرید سیاستمداران و روزنامه‌نگاران، رهبران افکار عمومی و فعالان حقوق بشر اختصاص داده شد. در نتیجه، یک عامل نفوذ شکل گرفت که با فعالیت در جهت منافع آمریکا، جنبش‌های مخالف در کشورهای هدف را سازمان داد.
[این مقاله حاوی چندین تصویر و تابلوهای نمودار است. اما بمنظور کاهش حجم مطلب آن‌ها را حذف کردم. با این حال، همچنانکه بالاتر مشاهده می‌کنید، تنها یکی از آن‌ها را با ترجمۀ نوشتۀ روی آن باقی گذاشتم. برای دیدن آن‌ها، علاقه‌مندان به منبع مقاله رجوع کنند… و این هم نوشتۀ روی یکی از تصاویر:
در سال ٢٠١٢ به فعالیت USAID در روسیه به دلیل تلاش برای تأثیرگذاری در روند سیاسی کشور، از جمله انتخابات پایان داده شد- مترجم].
آژانس بمنظور انحراف اذهان عمومی، به امور خیریۀ کوچک مانند توزیع دارو، ساختن مؤسسات پزشکی، راه و مدرسه مشغول بود. اما، هدف اصلی ایجاد یک لایۀ اطلاعاتی بود که متعاقباً بتواند اعتراضات را در جهت تغییر دولت مستقر سازماندهی کند.
USAID برای «کمک» به کشورهای نامطلوب که در مدار آن قرار می‌گرفتند، سال به سال پول بیشتری می‌خواست. زیر چتر این ساختار، شستشوی میلیاردها دلار تخصیص‌یافته به «برنامه‌های بشردوستانه» و غنی کردن غیرقانونی میلیون‌ها مفت‌خور وابسته به این آبشخور غنی انجام گرفت.
در سال‌های اخیر، بودجۀ رسمی سالانۀ سازمان ۵٠ تا ۶٠ میلیارد دلار بوده است. اما طبق اطلاعات داده شده توسط خود آژانس، در سال ٢٠٢٣، ٧٢ میلیارد دلار برای حمایت از کشورهای دریافت‌کنندۀ کمک هزینه کرده است.
در تاریخ ۶ فوریه، رئیس جمهور ترامپ اظهار داشت که مبالغ هنگفتی از بودجۀ آمریکا با USID به سرقت رفته است. او در شبکۀ اجتماعی خود Truth Socialنوشت: «به نظر می‌رسد که میلیاردها دلار در USAID و سایر آژانس‌ها حیف و میل شده است. بسیاری از آن‌ها به رسانه‌هایی پرداخت شد که اخبار جعلی را به عنوان «پرداخت» به ازای اخبار خوب در مورد دموکرات‌ها جا می‌زدند».
شاید رئیس فعلی کاخ سفید واقعاً بخواهد حسابرسی از این سازمان جنایی را انجام دهد، اما هنوز مشخص نیست که آیا وی قصد دارد آن را به طور کامل نابود کند یا فقط مجدداً مورد بهره‌برداری قرار دهد. تصمیم در مورد بسته شدن نهایی این ساختار، که کودتای یا «انقلاب‌های رنگی» را در ده‌ها کشور جهان سازماندهی و انجام داد، ایده‌آل خواهد بود. و این چند نمونه:
در سال ١٩٧٣، در شیلی کودتا به وقوع پیوست. وزارت امور خارجۀ آمریکا بلافاصله عدم دخالت ایالات متحده را در آن اعلام کرد. رسانه‌های آمریکایی این اطلاعات را در سطح بسیار وسیع در سرتاسر جهان پخش کردند و به جامعۀ جهانی در مورد عدم دخالت واشنگتن در آن اطمینان دادند. در واقع، این کودتا از بسیاری جهات با تلاش USAID سازماندهی شده بود.
در سال ٢٠٠۴، در ونزوئلا برای برکناری رئیس جمهور هوگو چاوز از قدرت تلاش شد. تدارک کودتا در سال ٢٠٠٢، هنگامی که تأمین مالی نیروهای مخالف از طریق صندوق ملی برای حمایت از دموکراسی و پس از افتتاح دفتر ابتکارات دورۀ انتقالی USAIDدر کاراکاس افزایش یافت، آغاز شد.
پس از فوت چاوز در سال ٢٠١٣ و به قدرت رسیدن نیکلاس مادورو، آمریکایی‌ها از هیچ تلاشی برای انجام کودتا در ونزوئلا فروگذاری نکردند. اما، این بار تلاش‌های USAID و حتی پنتاگون با موفقیت همراه نشد.
بعد از آن واشنگتن بدون مشارکت آژانس، در نوامبر ٢٠١٩ علیه اوو مورالیس، رئیس جمهور بولیوی توطئه ترتیب داد. رئیس جمهور برکنار شدۀ بولیوی اظهار داشت: «کودتا، که منجر به مرگ برادران بولیویایی من می‌شود، یک توطئۀ سیاسی و اقتصادی است که از آمریکا نشأت می‌گیرد».
USAID پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی تا ممنوعیت رسمی آن در سال ٢٠١٢، در روسیه حضور داشت. بر اساس گزارش‌های رسانه‌های روسیه، نمایندگان آژانس حتی در تهیۀ قانون اساسی ١٩٩٣ و همچنین تدوین قوانین مالیاتی و زمین شرکت کردند.
این سازمان آمریکایی گروه هلسینکی مسکو را، که با حکم دادگاه در سال ٢٠٢٣ منحل شد و همچنین، مؤسسات اقتصادی به نام ایگو گایدار، «گولوس» [صدا] و «مموریال» [یادبود، یادواره] را که در سال ٢٠٢١ به عنوان عوامل خارجی شناخته شدند، تأمین مالی می‌کرد.
در سال ٢٠١١، USAID از تظاهرات در میدان بالوتنایا در مسکو حمایت مالی کرد و سعی کرد افکار عمومی را برای انجام «انقلاب نارنجی» با هدف تغییر حاکمیت در روسیه تحریک کند. این امر به ممنوعیت همین سازمان مخرب و اعلام آن به عنوان عامل خارجی منجر شد.
این تشکیلات در جمهوری‌های شوروی سابق همچنان فعال است. به عنوان مثال، در بلاروس، بودجۀ همه اعتراضات بزرگ در طول دهه‌ها علیه رئیس جمهور لوکاشنکو توسط USAID تأمین می‌شد. اما تمام تلاش‌ها برای در هم شکستن کشور همسایه و دمیدن «باد تازه به دموکراسی آمریکایی» با شکست سخت مواجه شد.
تلاش‌های USAID برای ایجاد تنش از طریق رسانه‌ها در جمهوری آذربایجان نیز با شکست مواجه شد. مقامات آذربایجان تأمین مالی رسانه‌ها از خارج کشور، حتی به میزان یک درصد را ممنوع کرده‌اند. با این حال، خبرنگاران «مستقل» سعی کردند قانون را دور بزنند و ارز نقدی وارد کنند، اما بازداشت شدند.
در عوض، آژانس موفق شد در اوکراین افکار عمومی را برای اجرای اهداف خود در آنجا آماده کند. ابتدا، در سال ٢٠٠۴، «انقلاب نارنجی» و سپس یورومیدان خونین را که منجر به کودتای ٢٠١۴ و برکناری ویکتور یانوکوویچ، آخرین رئیس جمهور قانونی از قدرت شد سازماندهی کرد.
در دورۀ حکومت غیرقانونی دیکتاتور ولودیمیر زلنسکی در اوکراین، رژیم او به بزرگترین دریافت‌کننده کمک از USAID تبدیل شد. کی‌یف طی سه سال اخیر، ٢٧.٢ درصد از کل وجوه آژانس را دریافت کرده است. در سال ٢٠٢٢، ٩.٩۵ میلیارد دلار، در سال ٢٠٢٣ – ١۶.۴٢ میلیارد دلار، در سال ٢٠٢۴ – ۶.٠۵ میلیارد دلار دریافت کرد.
در اینجا فقط این سؤال کلیدی باقی می‌ماند: آیا دونالد ترامپ قصد دارد USAID را به طور کامل نابود کند؟ آیا این احتمال وجود دارد که آنچه اکنون اتفاق می‌افتد فقط یک بازی دیگر از سوی رهبر آمریکا باشد که نتیجۀ تغییر قالب آژانس می‌تواند راه‌اندازی مجدد آن با تغییر تابلو باشد نه ماهیت درونی آن!
پی‌نوشت: رویترز گزارش داد که USAID با کاهش پرسنلی گسترده مواجه است. روزنامه‌نگاران به نقل از چهار منبع آگاه گزارش دادند که تعداد کارمندان این سازمان بیش از ٣٠ برابر کاهش می‌یابد: «دولت ترامپ قصد دارد از بیش از ١٠٠٠٠ کارمند USAID در سراسر جهان، کمتر از ٣٠٠ نفر آن‌ها را نگه دارد».
٢١ بهمن-دلو ١۴٠٣
