پاسخ ما به غرب
روسیه تمریناتی را برای آزمایش استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی انجام می‌دهد
ولادیمیر پراخواتیلوف (VLADIMIR PROKHVATILOV)- زرادخانۀ هسته‌ای تاکتیکی آمریکا چگونه است؟
ا. م. شیری- روسیه بسیار خوب می‌داند چه می‌گوید و چه می‌کند. نظام انگلی سرمایه‌داری و سلطه‌جویی امپریالیست‌های غربی تحت فرماندهی رژیم امپریالیستی- فاشیستی آمریکا جهان و بشریت را بر سر دوراهی سخت قرار داده است: بود و نبود، جنگ و نابودی یا صلح و آزادی! روسیه برای جلوگیری از دیوانگی غرب امپریالیستی، برای دوام هستی، برای برقراری صلح، آزادی و نظم عادلانه و برابر حقوق جهانی در خط مقدم ایستاده است.
در ۶ ماه مه ٢٠٢۴، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که ستاد کل نیروهای مسلح فدراسیون روسیه تدارک برگزاری رزمایش با واحد موشکی منطقۀ نظامی جنوب با مشارکت نیروهای هوانوردی و دریایی را آغاز کرد. در بیانیۀ وزارت دفاع تصریح شده است که این رزمایش به نمایندگی از فرماندهی کل نیروهای مسلح فدراسیون روسیه به منظور افزایش آمادگی نیروهای هسته‌ای تاکتیکی برای اجرای مأموریت‌های رزمی انجام خواهد شد.
همانطور که وزارت دفاع روسیه اعلام کرد، این رزمایش برنامه‌ریزی شده در واقع پاسخی است به «اظهارات و تهدیدهای تحریک‌آمیز مقامات غربی علیه فدراسیون روسیه».
دمیتری پسکوف، دبیر مطبوعاتی رئیس جمهور فدراسیون روسیه به خبرنگاران توضیح داد که تحریکات غرب برای دور جدید و بی‌سابقۀ تنش در اوکراین، مستلزم اقدامات واکنشی از سوی مسکو است. وی توجه خبرنگاران را به اظهارات امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و همچنین مقامات انگلیس و آمریکا که پیشتر «از آمادگی و حتی قصد اعزام نیروهای مسلح به اوکراین صحبت کردند»، جلب کرد.
سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی یکی از انواع سلاح‌های هسته‌ای کشتار جمعی است. سلاح‌های هسته‌ای اساساً به دو دسته استراتژیک (SNW) و تاکتیکی (TNW) تقسیم می‌شوند. آن‌ها بلحاظ قدرت، محدوده و هدف استفاده، متفاوت هستند. تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی در حد قابل توجهی ضعیف‌تر از سلاح‌های استراتژیک هستند و برای استفاده علیه اهداف در میدان نبرد و برای حل مشکلات تاکتیکی فوری مورد استفاده واقع می‌شوند (از این رو، سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی نامیده می‌شوند).
تفاوت‌های اصلی بین سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی و سلاح‌های هسته ای استراتژیک عبارت است از:
قدرت مهمات– سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی با کلاهک‌های از ١ کیلوتن (یا کمتر) تا ۵٠ کیلوتن معادل تی‌ان‌تی بارگیری می‌شوند. اما سلاح‌های هسته‌ای راهبردی معمولاً دارای کلاهک‌های ١٠٠ کیلوتن یا بیشتر، تا ١ مگاتن معادل تی‌ان‌تی هستند.
محدوده برد– سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی معمولاً به عنوان سلاح‌های کوتاه‌برد طبقه‌بندی می‌شوند. طبق برآوردهای مختلف، برای هدف قرار دادن اهداف در عمق تاکتیکی استقرار دشمن در میدان نبرد، برد آن در خشکی به ٣٠٠-۵٠٠ کیلومتر و در دریا تا ۶٠٠ کیلومتر می‌رسد. به گفتۀ منابع دیگر، سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی، تسلیحات هسته‌ایی با برد حداکثر ۵۵٠٠ کیلومتر را شامل می‌شود. در عین حال، تسلیحات هسته‌ای راهبردی دامنۀ کاربرد بسیار بیشتری دارند و برای استفاده بین قاره‌ای ساخته می‌شوند.
سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی برای حل مشکلات تاکتیکی «نزدیک» در میدان نبرد استفاده می‌شوند. اما سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک برای حمله به مراکز استراتژیک در اعماق خطوط دشمن در نظر گرفته شده است.
به گفتۀ سازمان آمریکایی «اتحادیۀ دانشمندان نگران»، آمریکا در حدود ٢٠٠ بمب گرانشی هسته‌ای تاکتیکی با قدرت انفجار قابل تنظیم از ٠.٣ تا ١٧٠ کیلوتن دارد. لازم به ذکر است قدرت بمبی که آمریکایی‌ها روی هیروشیما انداختند، ١۵ کیلوتن بود. پنتاگون حدود ١٠٠ قبضه از این بمب‌ها به نام بی-۶١ را در پنج کشور اروپایی ایتالیا، آلمان، ترکیه، بلژیک و هلند مستقر کرده است.
بر اساس برآوردهای «اتحادیۀ دانشمندان نگران» آمریکا، روسیه حدود ٢٠٠٠ کلاهک هسته‌ای تاکتیکی با طیف وسیعی از بازده- از بسیار کم تا بیش از ١٠٠ کیلوتن در اختیار دارد. آن‌ها را می‌توان از طریق سیستم‌های هوایی، دریایی و زمینی به کار برد. برخی از آن‌ها قابل نصب بر روی تسلیحات متعارف نیز هستند.
در عین حال، اطلاعات رسمی در مورد اینکه روسیه یا آمریکا دقیقاً چند واحد از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در اختیار دارند، در منابع علنی گزارش نشده است.
پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا برای اولین بار زرادخانه سلاح‌های هسته‌ای کم‌بازده را توسعه داد. سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی برای آمریکا و ناتو، راهی برای تنظیم تعادل نظامی در اروپا به نفع ناتو در دهه‌های ۵٠ و ۶٠ بود. سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی آمریکایی برای نابودی هنگ‌های تانک شوروی ساخته شد.
گری سامور، یکی از مقامات ارشد مبارزه با اشاعه تسلیحات هسته‌ای کاخ سفید در دولت‌های باراک اوباما و بیل کلینتون، در مصاحبه با پورتال وکس (Vox) گفت: «آمریکا مجموعۀ خیره‌کننده‌ای از تسلیحات هسته‌ای را که برای استفاده در میدان جنگ طراحی شده‌اند، تولید و مستقر کرده است».
سلاح «اتمی آنی (Annie)»- گلولۀ توپخانه‌ای بزرگ، یکی از اولین نمونه‌های سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی بود، که در دهۀ ١٩۵٠ در اروپا مستقر شد. این سلاح می‌تواند کلاهک هسته‌ای ١۵ کیلوتنی را تا ١٨ مایل شلیک کند.
کلاهک «Davy Crockett» تنها ٢٠ تن تی‌ان‌تی بازده داشت. تفنگ بدون عقب‌نشینی که آن را شلیک کرد، بردی حتی کوتاه‌تر از «آنی اتمی»، یعنی تنها ٢ و نیم مایل داشت. کوتاه‌‌بردترین سلاح هسته‌ای تاکتیکی، یک مهمات اتمی ویژه، بمب قابل حمل در کوله‌پشتی بود، که قرار بود برای یک مأموریت‌های انتحاری کار گذاشته شود.
به گفتۀ مرکز غیردولتی کنترل و عدم اشاعه تسلیحات، «زرادخانۀ هسته‌ای تاکتیکی فعلی آمریکا شامل ٢٣٠ بمب گرانشی بی۶١ در دو نسخۀ بی۶١-٣ و بی۶١-۴ می‌باشد. جنگنده‌های دو منظورۀ اف-١۵، اف-١۶ و تورنادو پی‌آ-٢٠٠ که برای ناتو در نظر گرفته شده‌اند، سیستم‌های فعلی قادر به شلیک بی-۶١ هستند و اف-٣۵ آ، قرار است برای مأموریت‌های بعدی بی۶١ گواهینامۀ هسته‌ای دریافت کند. اکثر متحدان ناتو که در مأموریت‌های هسته‌ای شرکت می‌کنند، در حال مدرن‌سازی نیروهای هوایی خود برای استفاده از اف-٣۵ آ هستند.
آمریکا حدود ١٠٠ بمب هسته‌ای بی۶١ در شش پایگاه هوایی ناتو در پنج کشور مستقر کرده است. تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی باقی‌مانده برای استقرار احتمالی در خارج از کشور، در خود آمریکا ذخیره شده است.
٢٠ بمب بی۶١ در پایگاه هوایی آمریکایی اینجرلیک در ترکیه، ١۵ بمب در پایگاه «Kleine Brogel» در بلژیک، ١۵ بمب در پایگاه «Volkel» در هلند، ١۵ در پایگاه «Büchel» در آلمان و ٣۵ در پایگاه «Aviano & Gedi Torre» مستقر شده است.
به گفتۀ مرکز غیردولتی کنترل و عدم اشاعۀ تسلیحات، آمریکا در ٣٠ سال آینده حدود یک و نیم تریلیون دلار برای مدرن‌سازی و حفظ کل زرادخانۀ هسته‌ای خود هزینه خواهد کرد. این طرح شامل ترکیب چندین نسخه از بمب بی۶١ در بمب بی۶١-١٢، نسخۀ جدید است که برای اهداف استراتژیکی و تاکتیکی طراحی شده است. بی۶١-١٢ بازدهی متغیر- نسبتاً کوچک، اما سه برابر بمب هیروشیما خواهد داشت. تولید کامل بی۶١-١٢ در پاییز ٢٠٢٢ آغاز شد و هواپیماهای آمریکایی سی-١٧آ مجوز حمل بمب‌های جدید به اروپا را در ژانویۀ ٢٠٢٣ دریافت کردند.
دولت بایدن در پاییز سال ٢٠٢٣، اعلام کرد که در نظر دارد اصلاح دیگری روی بمب گرانشی بی۶١ به نام بی۶١-١٣ انجام دهد. برنامه‌ریزی شده است که این سلاح همان قابلیت نفوذ بمب بی٨٣-١ مگاتون را داشته باشد و از کلاهکی که در حال حاضر بر روی بی۶١-٧ نصب شده، با حداکثر بازده ٣۶٠ کیلوتن استفاده خواهد کرد.
به این ترتیب، آمریکا قصد دارد زرادخانۀ سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی خود را به طور جدی افزایش دهد و قدرت خود را به توانایی‌های سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک نزدیک کند. از همان جغرافیای استقرار سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی آمریکا استنباط می‌شود که قصد دارد از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی مدرن علیه کشورهایی مانند ایران و بخصوص، روسیه استفاده کند.
ناتو حداقل از سال ٢٠١٠ همه ساله مانورهایی با عنوان «Steadfast Noon»، رزمایش‌هایی برای آموزش حملۀ هسته‌ای به پرسنل نظامی و هواپیماهای کشورهای عضو برگزار کرده است. این رزمایش‌ها معمولاً از نیمۀ دوم اکتبر شروع می‌شود و تا پایان ماه ادامه می‌یابد. این رزمایش‌ها به طور متناوب در یکی از کشورهای «مبادلۀ هسته‌ای»، که در آن تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی آمریکایی مستقر است، برگزار می‌شود.
این رزمایش در سال ٢٠٢٣، از ١۶ الی ٢٧ اکتبر در ایتالیا، کرواسی و منطقۀ مدیترانه برگزار گردید.
رزمایش‌های اعلام شده از سوی وزارت دفاع فدراسیون روسیه، آمادگی نیروهای مسلح کشور را در صورت درگیری شدید با دشمن برتر بلحاظ کمی و کیفی از نیروهای روسی، برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی تأئید می‌کند.
مأخوذ از: بنیاد فرهنگ راهبردی
تصاویر مربوطه در اینجا
١٩ اردیبهشت- ثور ١۴٠٣
