ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

بحران خاموش؛ ناکارآمدی طرف های درگیر و سرنوشت ناپیدای مردم…

نویسنده: مهرالدین مشید نشانه هایی از فروپاشی خاموش طالبان در متن…

تیر جفا 

نه شاعرم ، نه سرایشگر ترانه منم  یکی زمردم دور از…

اعلامیۀ به‌مناسبت اول ماه می – روز همبسته‌گی جهانی طبقۀ…

جهانی دیگر ممکن است، اگر کارگران متشکل و متحد شوند! در…

زورگویی او قلدری 

نور محمد غفوری (د یوه ګران دوست د پوښتنې په ځواب…

«
»

هیچ گفتمانی را نباید تابو پنداشت

                    بحث روی حکومت فدرالی گناه نیست      نوشته ی : اسماعیل فروغی

     همه می دانیم که نظام طالبی اوج نفرت انگیزیک نظام متمرکزاست . هیچگاهی به اندازه ی امروزنیازبه گفتگو درباره ی نظام متمرکز وغیرمتمرکزنداشته ایم . حالا زمان آنست تا برای تعین وانتخاب نوع نظام حکومتی ، بدون تبعیض و تشدد ، به یک گفتمان ملی روی بیاوریم .

     به باورمن هیچ گفتمانی را نباید تابو پنداشت و قدغن کرد . نباید بی مهابا مهرکفر به پیشانی کسانی زد که طرفداریک نظام غیرمتمرکزیا فدرالی برای افعانستان استند .

   ــ تازمانی که ما تاریخ پرازرنج واشتباه خود راکه درسایه ی نظام های مطلق العنان متمرکزرقم خورده است ، بی غرضانه نقد ننمایییم ؛

   ــ تا زمانیکه از برتری جویی ها وتمامیت خواهی های مذهبی و قومی دست نکشییم؛

   ــ وتا آن گاهی که درباره ی عوامل اصلی سیاه روزی های ما با همدیگرگفتگو ننماییم ؛ درد وعذاب ما همچنان ادامه خواهد یافت. 

     تنها درپرتو یک گفتمان ملیست که میتوانیم عوامل اصلی عقب مانی و نزاع های چندقرنه را ومزایای یک نظام غیرمتمرکزراشناسایی نماییم . نباید مردم را با زور و تهدید ازین حق محروم کرد تا درباره ی دلایل وعوامل اصلی بی اتفاقی ها و جنگ های چندین ساله نیندیشند و درباره علل اصلی عقب مانی های شرم آورفرهنگی واقتصادی ، به بحث و گفت وگو نپردازند . 

     نظام غیرمتمرکزهرگزبه معنای تجزیه ی یک کشورنبوده ونیست.این عمق نادانی و ناآگاهی ازمزایای ساختارهای سیاسی گونه گون وسرتمبه گی محض است که گفتگو درباره ی نظام غیرمتمرکزیا فدرالی را ، تابو و تجزیه طلبی فکرنماییم .

    درجهان ما کشورهای خیلی بزرگ و قدرتمندی چون ایالات متحده ی امریکا ، جمهوری فدراتیف روسیه ، جمهوری فدرال آلمان ، امارات متحدعربی ، جمهوری اسلامي پاکستان و دهها کشور دیگری استند که نظام غیرمتمرکزیا فدرالی دارند . این کشورها تاهنوزهیچکدام تجزیه پذیرنبوده اند . 

    فشرده اینکه : اگرما گفتمان ملی نداشته و پیهم به پیشانی همدیگرمهرکفربکوبیم ، بازهم به دردهای هلاکتبارخویش ادامه داده و بادستان خود، خودمان را عذاب کُش می نماییم . 

   واگر ما گفتمان ملی نداشته باشیم ، طالبان تندروِتمرکزگرا ، به دستور بیگانه گان ، افغانستان را بسوی تضعیف بیشتر و حتا بسوی تجزیه سوق خواهند داد .