کمند غزل

رسول پویان غـزال غـزل ار کمند افکند دل شرزه شیران ببند افکند ز…

فروپاشی شرم آور در اوجی از فساد و خیانت  و…

نویسنده: مهرالدین مشید بازخوانی یک سقوط و روایت های دردناک آن  ۱۵…

ردپای خراب‌کاری آلمان برای کشور ما و حمایت از فروپاشی…

ره‌بران طالبان خواهان پناهنده شدن به آلمان بودند. مولوی دلاور…

اسباب و عوامل سقوط جمهوری تحت اشغال

ماه اسد ماه به زانو در آمدن دو قدرت امپریالیستی…

فراخوان بخاطر انفاذ قانون اساسی

بنام خداوند حق و عدالت بدون پرداختن به چگونگی سقوط سومین…

تقدیم به روح ببرک کارمل، آن کوه اندیشه و خرد…

رفیق کارمل گرامی:  ما آن‌‌چه را فرمودید، انجام دادیم:  درس بخوان= خواندیم  کارکن=…

اسدالله بلهار جلالزي

 له نوښتګر کیسه لیکونکي، څېړونکي، ژباړونکي، تکړه ادیب او ژورنالیست…

چهارساله گی حاکمیت طالبان

نوشته ی : اسماعیل فروغی      امروز پانزدهم اگست 2025 ،…

آخرین نگاه و آخرین لبخند؛ جرقه ای سوزنده و بغضی…

نویسنده: مهرالدین مشید سنگ صبور من! خدا‌ نگهدارت؛ روایت یک سفر…

افغانستان د نړۍ په شطرنج کې یوه ډېره مهمه مهره!

حميدالله بسيا په نړیوال سیاست کې هر هېواد د شطرنج یوه…

چرا افلاتون پیامبر نشد ؟

platon (428-347 v.ch) آرام بختیاری غربی ها فیلسوف ساختند، شرقی ها، پیغمبر…

سوز وگداز!

امین الله مفکر امینی  2025-11-08! سوزوگدازِعشق،سوزد جسم وجانـــــــم زگٌدازیکه است بســـوز،روح وروانــــم ای اهلِ…

رسول همذاتوف

رسول همذاتوف (آواری: ХӀамзатил Расул؛ ۸ سپتامبر ۱۹۲۳ – ۳ نوامبر ۲۰۰۳) شاعر اهل اتحاد…

دنباله‌ی مانی‌فی‌ستِ مکتبِ دینی فلسفی من بیش از این نه…

خیلی متأسفیم برای بسیاری‌ها که دانش‌کستری را تنها با شنیدن…

افغانستان در پرتگاۀ مثلث جدال‌های قومی، تروریسم طالبانی و رقابت‌های…

نویسنده: مهرالدین مشید وقتی قومیت سلاح می‌شود، ترور حکومت می‌کند و…

غزۀ خونین

غـزه که جهـنـم زمین گردیدست از کینۀ شـیطـان لعین گردیدست درقحطی دایمی…

 فـرضـیـات ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی

ـررسـی انـتـقـادی دربـارۀ نـظـریـات مـطـرح شـده دربـارۀ ادبـیـات مـارکـسـیـسـتـی، کـه بـه آن…

سخن‌دان روزگذار

ای وای آن درخت شگوفان (شکست و ریخت) کاج بلند ز…

گاهنامه محبت 

شماره دوم سال ۲۸م گاهنامه محبت از چاپ برآمد. پیشکش…

صنف کوچک؛ اما مکانی مشهور و سرشار از معنویت

نویسنده: مهرالدین مشید صنفی ساده و بی آلایش؛ اما نمادی از…

«
»

هیچ گفتمانی را نباید تابو پنداشت

                    بحث روی حکومت فدرالی گناه نیست      نوشته ی : اسماعیل فروغی

     همه می دانیم که نظام طالبی اوج نفرت انگیزیک نظام متمرکزاست . هیچگاهی به اندازه ی امروزنیازبه گفتگو درباره ی نظام متمرکز وغیرمتمرکزنداشته ایم . حالا زمان آنست تا برای تعین وانتخاب نوع نظام حکومتی ، بدون تبعیض و تشدد ، به یک گفتمان ملی روی بیاوریم .

     به باورمن هیچ گفتمانی را نباید تابو پنداشت و قدغن کرد . نباید بی مهابا مهرکفر به پیشانی کسانی زد که طرفداریک نظام غیرمتمرکزیا فدرالی برای افعانستان استند .

   ــ تازمانی که ما تاریخ پرازرنج واشتباه خود راکه درسایه ی نظام های مطلق العنان متمرکزرقم خورده است ، بی غرضانه نقد ننمایییم ؛

   ــ تا زمانیکه از برتری جویی ها وتمامیت خواهی های مذهبی و قومی دست نکشییم؛

   ــ وتا آن گاهی که درباره ی عوامل اصلی سیاه روزی های ما با همدیگرگفتگو ننماییم ؛ درد وعذاب ما همچنان ادامه خواهد یافت. 

     تنها درپرتو یک گفتمان ملیست که میتوانیم عوامل اصلی عقب مانی و نزاع های چندقرنه را ومزایای یک نظام غیرمتمرکزراشناسایی نماییم . نباید مردم را با زور و تهدید ازین حق محروم کرد تا درباره ی دلایل وعوامل اصلی بی اتفاقی ها و جنگ های چندین ساله نیندیشند و درباره علل اصلی عقب مانی های شرم آورفرهنگی واقتصادی ، به بحث و گفت وگو نپردازند . 

     نظام غیرمتمرکزهرگزبه معنای تجزیه ی یک کشورنبوده ونیست.این عمق نادانی و ناآگاهی ازمزایای ساختارهای سیاسی گونه گون وسرتمبه گی محض است که گفتگو درباره ی نظام غیرمتمرکزیا فدرالی را ، تابو و تجزیه طلبی فکرنماییم .

    درجهان ما کشورهای خیلی بزرگ و قدرتمندی چون ایالات متحده ی امریکا ، جمهوری فدراتیف روسیه ، جمهوری فدرال آلمان ، امارات متحدعربی ، جمهوری اسلامي پاکستان و دهها کشور دیگری استند که نظام غیرمتمرکزیا فدرالی دارند . این کشورها تاهنوزهیچکدام تجزیه پذیرنبوده اند . 

    فشرده اینکه : اگرما گفتمان ملی نداشته و پیهم به پیشانی همدیگرمهرکفربکوبیم ، بازهم به دردهای هلاکتبارخویش ادامه داده و بادستان خود، خودمان را عذاب کُش می نماییم . 

   واگر ما گفتمان ملی نداشته باشیم ، طالبان تندروِتمرکزگرا ، به دستور بیگانه گان ، افغانستان را بسوی تضعیف بیشتر و حتا بسوی تجزیه سوق خواهند داد .